Giá thép tăng, miếng bánh thị phần thuộc về ai?

Loạt doanh nghiệp tăng giá thép

Văn phòng Bắc miền Trung - Công ty TNHH MTV Hòa Phát - Bình Định (thuộc Tập đoàn Hòa Phát) vừa thông báo tăng giá bán thép cuộn xây dựng thêm 100.000 đồng/tấn (chưa VAT). Mức giá mới được áp dụng tại các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi. Đây là một trong những lần điều chỉnh giá đáng chú ý của “ông lớn” ngành thép trong thời gian gần đây.

Cùng thời điểm, CTCP Tập đoàn sản xuất Thép Việt Đức cũng ra thông báo tăng 100 đồng/kg đối với thép cây mác CB400-V/CB500-V, áp dụng cho thị trường miền Bắc và miền Trung. Công ty CP Thép Việt Ý nâng giá 100 đồng/kg (chưa VAT) với thép cây VIS. Một số nhà sản xuất khác cũng điều chỉnh tương tự, tạo thành xu hướng đồng loạt tăng giá trong toàn ngành.

Công ty TNHH MTV Hòa Phát - Bình Định thông báo tăng giá

Theo giới phân tích, nguyên nhân chính của đợt tăng giá này đến từ biến động của thị trường quốc tế. Giá quặng sắt, than cốc - những nguyên liệu đầu vào quan trọng đã có xu hướng tăng trong thời gian qua, kéo chi phí sản xuất lên cao. Bên cạnh đó, nhu cầu xây dựng trong nước đang dần khởi sắc, đặc biệt tại các dự án hạ tầng lớn và khu vực bất động sản nhà ở, khiến sức tiêu thụ thép cải thiện đáng kể.

Ai đang giữ phần lớn miếng bánh thị phần ngành thép?

Số liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, thị trường thép Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm sản phẩm, với sự áp đảo của những doanh nghiệp đầu ngành.

Ở mảng thép xây dựng, Hòa Phát duy trì vị thế dẫn đầu với 37,2% thị phần, bỏ xa đối thủ kế tiếp là VNSteel (11,42%). Các doanh nghiệp khác như Việt Đức (5,27%), Vinakyoei (5,1%) và Posco Yamato Vina (3,3%) chỉ chiếm thị phần khiêm tốn, trong khi nhóm “khác” vẫn nắm tới 37,7%. Điều này cho thấy Hòa Phát giữ vai trò trụ cột trong cung ứng thép xây dựng, đặc biệt ở khu vực miền Bắc và miền Trung.

Số liệu tổng hợp từ VSA.

Trong phân khúc ống thép, Hoa Sen nắm giữ 30% thị phần, gần gấp đôi so với đối thủ đứng thứ hai là Hoa Sen (15,38%). Các doanh nghiệp còn lại như SeAH Việt Nam (8,06%), TVP (7,54%) và Việt Đức (6,96%) duy trì thị phần dưới 10%, trong khi nhóm nhỏ lẻ khác chiếm hơn 32%.

Đối với mảng tôn mạ kim loại và sơn phủ màu, Hoa Sen tiếp tục giữ ngôi vương với 27,1% thị phần, theo sau là Nam Kim (16,3%) và Tôn Đông Á (16%). Các doanh nghiệp khác như TVP (11%) và Tôn Phương Nam (9,4%) chiếm thị phần vừa phải, còn lại nhóm nhỏ chiếm hơn 20%.

Như vậy, Hòa Phát và Hoa Sen đang đóng vai trò thống lĩnh trong ngành thép Việt Nam. Nếu Hòa Phát chiếm ưu thế tuyệt đối ở thép xây dựng, thì Hoa Sen lại khẳng định vị thế ở mảng tôn mạ và ống thép. Sự tập trung thị phần này cho thấy sức ảnh hưởng lớn của các “ông lớn” đến diễn biến giá cả và cung cầu toàn ngành, đặc biệt trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp vừa đồng loạt thông báo tăng giá bán trong tháng 9/2025.

Các ông lớn ngành thép làm ăn ra sao trong 6 tháng đầu năm 2025?

Trong quý II/2025, Tập đoàn Hòa Phát đạt doanh thu hơn 36.000 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 4.300 tỷ đồng, tăng 30% so với cùng kỳ năm trước, đồng thời lập kỷ lục lợi nhuận cao nhất trong vòng 13 quý.

Sản lượng thép thô đạt 2,5 triệu tấn, ngang với quý I và tăng 10% so với cùng kỳ 2024. Khối lượng bán hàng các sản phẩm chính như thép cuộn cán nóng (HRC), thép xây dựng, thép chất lượng cao và phôi thép đạt 2,6 triệu tấn, tăng 9% so với quý trước và 18% so với cùng kỳ.

Đáng chú ý, ngày 16/7, Ủy ban châu Âu (EC) đã công bố quyết định cuối cùng trong vụ điều tra chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Ai Cập, Nhật Bản và Việt Nam. Theo đó, HRC của Hòa Phát được miễn áp thuế, trong khi các doanh nghiệp Việt Nam khác chịu mức thuế 12,1%. Đối với hàng nhập khẩu từ Nhật Bản, mức thuế dao động 6,9% – 30,4%, còn Ai Cập là 11,7%.

Trong quý III niên độ tài chính 2024 – 2025 (từ 1/4 đến 30/6/2025), Hoa Sen ghi nhận sản lượng hợp nhất 474.112 tấn, doanh thu khoảng 9.504 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế ước đạt 274 tỷ đồng. So với cùng kỳ niên độ trước, doanh thu giảm 12%, trong khi lợi nhuận tăng nhẹ.

Lũy kế 9 tháng niên độ tài chính (từ 1/10/2024 đến 30/6/2025), sản lượng hợp nhất đạt khoảng 1,42 triệu tấn, hoàn thành 73% kế hoạch. Doanh thu đạt 28.176 tỷ đồng, giảm 3% so với cùng kỳ và bằng 74% mục tiêu đề ra. Lợi nhuận sau thuế 647 tỷ đồng, vượt 29% kế hoạch phương án cao, nhưng vẫn thấp hơn 7% so với cùng kỳ. Trong 6 tháng đầu năm, Hoa Sen tiếp tục giữ vị thế số một về tiêu thụ tôn mạ kim loại và sơn phủ màu tại thị trường trong nước.

Hội đồng quản trị Thép Nam Kim mới đây thông qua điều chỉnh vốn đầu tư cho Dự án Nhà máy Thép tấm lợp Nam Kim Phú Mỹ, do Công ty TNHH Tôn Nam Kim Phú Mỹ làm chủ đầu tư. Sau điều chỉnh, tổng vốn dự án tăng thêm 400 tỷ đồng, lên 6.200 tỷ đồng. Phần vốn bổ sung chủ yếu phục vụ đầu tư dây chuyền và công nghệ sản xuất thép điện từ silic, ứng dụng trong động cơ điện, ô tô, máy biến áp…

Dự án gồm hai giai đoạn, dự kiến hoàn thành vào năm 2027. Đây là lần điều chỉnh tăng vốn thứ hai, sau lần nâng tổng mức đầu tư từ 4.500 tỷ đồng lên 5.800 tỷ đồng hồi tháng 4/2025.

Triển vọng ngành thép

Ngành thép Việt Nam được đánh giá vẫn còn nhiều cơ hội tăng trưởng từ nay đến cuối năm 2025, dù những yếu tố rủi ro ngắn và trung hạn vẫn hiện hữu.

Theo báo cáo phân tích của Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS), nhu cầu xây dựng dân dụng trong năm nay duy trì ở mức cao nhờ ba động lực chính. Trước hết, Chính phủ đã có nhiều biện pháp tháo gỡ vướng mắc pháp lý cho các dự án bất động sản. Bên cạnh đó, vốn FDI đăng ký vào lĩnh vực này trong 5 tháng đầu năm 2025 tăng tới 150% so với cùng kỳ, đạt mức cao nhất trong vòng 8 năm. Yếu tố thứ ba đến từ mặt bằng lãi suất vẫn đang duy trì ở vùng thấp, hỗ trợ khả năng triển khai dự án.

Với mảng thép cán nóng (HRC), VPBankS dự báo Hòa Phát sẽ đạt mức tăng trưởng xuất khẩu khoảng 3,3% trong năm 2025 nhờ được hưởng lợi từ quyết định chống bán phá giá của Liên minh châu Âu (EU). Cụ thể, ngày 16/7, Ủy ban châu Âu (EC) đã ban hành kết luận cuối cùng về điều tra chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Ai Cập, Nhật Bản và Việt Nam. Theo đó, sản phẩm của Hòa Phát được áp thuế 0%, trong khi mức thuế dành cho các doanh nghiệp Việt Nam khác là 12,1%. Ngược lại, hàng xuất khẩu từ Nhật Bản phải chịu mức thuế từ 6,9% đến 30,4%, còn Ai Cập là 11,7%.

VPBankS cũng lưu ý giá HRC tại Mỹ tiếp tục duy trì khoảng cách lớn với thị trường Việt Nam. Tính đến cuối tháng 6, giá HRC tại Mỹ cao hơn gần 80% so với Việt Nam, mở ra cơ hội cạnh tranh về giá. Trong nước, doanh nghiệp sản xuất HRC cũng hưởng lợi từ quyết định áp thuế chống bán phá giá đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo Bộ Công Thương, từ ngày 6/7, HRC nhập khẩu từ Trung Quốc phải chịu thuế từ 23,1% đến 27,83%, với thời hạn áp dụng 5 năm

Công ty Chứng khoán MB (MBS) nhận định, thuế CBPG mới sẽ giúp tiêu thụ HRC trong nước cải thiện rõ rệt trong giai đoạn 2025 – 2026, nhờ giảm bớt áp lực cạnh tranh từ thép Trung Quốc. Thị phần HRC nội địa vì vậy có thể tăng lên 40%, so với mức 25% của năm 2024.

Đối với thép xây dựng, MBS dự báo giá có thể phục hồi từ quý III, khi tiêu thụ toàn ngành dự kiến tăng hơn 15%. Bên cạnh đó, Trung Quốc cắt giảm sản lượng từ quý III cũng góp phần giảm áp lực nhập khẩu giá rẻ. Giá thép xây dựng trong năm nay được dự báo tăng 4 – 5%, trong khi HRC có thể tăng 3 – 4%.

Mặc dù triển vọng tích cực, thị trường thép vẫn đối mặt với không ít thách thức. Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết, tháng 6/2025 là tháng đầu tiên sau 4 tháng tăng trưởng liên tiếp ghi nhận sản lượng và bán hàng suy giảm, với mức giảm 14% so với tháng trước, xuống còn 2,5 triệu tấn. Nguyên nhân chủ yếu do bước vào mùa mưa, nhu cầu cho các dự án và tiêu dùng dân dụng giảm tốc.

VPBankS cũng lưu ý tiêu thụ HRC trong nước có thể chịu tác động từ sự sụt giảm nhu cầu tôn mạ. Tổng tiêu thụ tôn mạ năm 2025 dự kiến giảm khoảng 10%, chủ yếu do ảnh hưởng của thuế phòng vệ thương mại và nhu cầu thấp tại thị trường Mỹ.

Nhìn xa hơn, VPBankS chỉ ra ba rủi ro chính trong năm 2026. Thứ nhất, biện pháp tự vệ đối với thép dài sẽ hết hiệu lực vào tháng 3/2026 nếu không được gia hạn, khiến doanh nghiệp trong nước có nguy cơ cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc.

Thứ hai, cơ chế CBAM (Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon) của EU sẽ chính thức áp dụng từ đầu năm 2026, làm giảm lợi nhuận các đơn hàng xuất khẩu do phát sinh chi phí mua chứng chỉ phát thải.

Thứ ba, khả năng lãi suất quay trở lại xu hướng tăng có thể ảnh hưởng đến việc huy động vốn cho các dự án bất động sản, từ đó gián tiếp tác động đến nhu cầu thép.

Nhị Hà