Giá vàng lại 'nóng': Nhiều rủi ro phía sau 'con sóng'

Người dân cần tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan khi mua bán vàng để tránh rủi ro.

Chuyên gia khuyến cáo người dân nên lưu ý về chất lượng vàng và tính thanh khoản.

Dễ phát sinh thị trường “chợ đen”

Ngày 26/8 ghi nhận vàng SJC và nhẫn cùng tăng giá mạnh so với phiên trước đó và tiếp tục lập đỉnh mới. Theo đó, giá vàng miếng SJC tại Tập đoàn Doji trên thị trường Hà Nội và TPHCM giao dịch ở quanh mức 125,6 - 127,1 triệu đồng/lượng (mua - bán), đi ngang chiều mua vào và tăng mạnh 500 nghìn đồng/lượng chiều bán ra so với phiên trước đó. Chênh lệch mua - bán mỗi lượng ở mức 1,5 triệu đồng.

Tại Bảo Tín Minh Châu, giá vàng SJC giao dịch mua - bán ở mức 125,6 - 127,1 triệu đồng/lượng (mua - bán), đi ngang chiều mua vào và tăng mạnh 500 nghìn đồng/lượng chiều bán ra so với phiên trước đó.

Chênh lệch mua - bán mỗi lượng ở mức 1,5 triệu đồng. Giá vàng miếng SJC tại Phú Quý đứng quanh mức 125,1 - 127,1 triệu đồng/lượng (mua - bán, tăng mạnh 500 nghìn đồng/lượng chiều mua vào và chiều bán ra so với phiên trước đó. Chênh lệch mua - bán mỗi lượng ở mức 2 triệu đồng.

Đối với vàng nhẫn, giá nhẫn tròn trơn vàng rồng Thăng Long tại Bảo Tín Minh Châu giao dịch ở mức 119,2 - 122,2 triệu đồng/lượng (mua - bán), tăng 200 nghìn đồng/lượng cả chiều mua vào và chiều bán so với chốt phiên trước.

Chênh lệch chiều mua - bán ở mức 3 triệu đồng. Giá vàng nhẫn Doji Hưng Thịnh Vượng 9999 của Tập đoàn Doji tại thị trường Hà Nội giao dịch quanh mức 118,8 - 121,8 triệu đồng/lượng, đi ngang chiều mua vào và chiều bán so với chốt phiên trước. Chênh lệch giữa 2 chiều mua - bán ở mức 3 triệu đồng.

Giá vàng nhẫn tròn trơn 999,9 tại Công ty Phú Quý giao dịch quanh mức 118,8 - 121,8 triệu đồng/lượng, tăng mạnh 500 nghìn đồng/lượng chiều mua vào và chiều bán so với chốt phiên trước. Chênh lệch mua - bán ở mức 3 triệu đồng/lượng.

Giá vàng tăng càng kích thích nhu cầu mua vào của người dân vì họ tin rằng giá sẽ còn tiếp tục đi lên. Nhưng thực tế, việc sở hữu vàng miếng thời điểm này không hề dễ dàng.

Bên cạnh đó, tại thị trường tự do, một số tiệm nhỏ tại Hà Nội niêm yết giá mua vào 127,5 triệu đồng và bán ra 128,8 triệu đồng mỗi lượng, cao hơn các công ty lớn hơn 1 triệu đồng.

Nhưng khách muốn mua cũng không dễ, thường phải đặt cọc 10% và chờ 2 ngày mới có hàng. Ngoài ra, ở các hội nhóm trên mạng xã hội, hoạt động trao đổi, rao mua, rao bán vàng miếng SJC lại diễn ra hết sức nhộn nhịp.

Chuyên gia vàng Trần Nguyễn Chính cho rằng, việc một số tiệm vàng có mua bán vàng miếng SJC dù lượng giao dịch không nhiều và thường chỉ diễn ra với khách quen, vẫn có thể xem là thị trường “chợ đen” vì chưa được cấp phép.

“Nếu người dân mua vàng miếng SJC ở trên các hội, nhóm hoặc mua trên mạng thì rủi ro pháp lý còn lớn hơn, chưa kể còn có nguy cơ mua phải vàng kém chất lượng, vàng giả hoặc lừa đảo”, chuyên gia này cảnh báo.

Phạt đến 400 triệu đồng nếu kinh doanh vàng trái phép

Lý giải về sự sôi động của thị trường vàng chợ đen, ông Huỳnh Trung Khánh, Phó Chủ tịch Hiệp hội kinh doanh vàng (VGTA) cho rằng, đây là điều tất yếu bởi tình trạng bất đối xứng cung cầu đã kéo dài.

SJC có mạng lưới hàng trăm cửa hàng nhưng cũng chỉ có 36 địa điểm được mua bán vàng miếng. Số lượng điểm giao dịch của các thương hiệu khác không đáng kể và tập trung cục bộ ở một số thành phố lớn.

Theo ông Khánh, người Việt vốn ưa thích vàng nên khi giá trong nước lẫn thế giới biến động từng giờ, nhu cầu tích trữ thêm hoặc chốt lời của họ đều tăng vọt. Quy trình giao dịch phức tạp tại các nhà vàng và ngân hàng thương mại khiến người dân tìm cách giao dịch linh động hơn.

“Hiện tượng này tương đối khó kiểm soát, vì lúc nào người dân có cầu thì chợ đen có cung”, ông Huỳnh Trung Khánh nói. Ông Khánh cũng cảnh báo người dân nên cẩn trọng khi giao dịch vàng không chính thống, bởi đây là hành vi bất hợp pháp.

Nhiều người đang dùng khái niệm “trao tay” để biện minh cho việc mua vàng không hóa đơn. Tuy nhiên, khi hai bên thỏa thuận giá trên mỗi lượng vàng và trao đổi tiền thì đó là giao dịch mua bán hoàn chỉnh, nhưng không hợp pháp.

Luật sư Diệp Năng Bình - Đoàn Luật sư TPHCM nhìn nhận, các giao dịch mua bán vàng miếng trái phép đều nằm trong diện xử phạt. Nghị định 88/2019 quy định rõ: Hành vi mua bán vàng miếng với tổ chức không có giấy phép có thể bị cảnh cáo, còn doanh nghiệp kinh doanh vàng trái phép sẽ bị phạt từ 300 - 400 triệu đồng. Ngoài ra, còn có hình thức tịch thu số vàng, tước giấy phép kinh doanh trong thời gian từ 6 đến 9 tháng.

“Các quy định đều có đủ, mức xử phạt hàng trăm triệu đồng cũng là mức rất nặng. Nhưng thực tế, giao dịch vàng miếng trái quy định vẫn diễn ra do mức sinh lời cao và khó phát hiện.

Quy mô thị trường vàng hiện đã thu hẹp nhiều so với trước đây và không còn tác động mạnh tới tỉ giá, lạm phát, kinh tế vĩ mô như trước. Tuy nhiên, cơ quan quản lý vẫn cần có những quy định kiểm soát chặt chẽ để vàng không trở thành kênh đầu cơ, tác động tiêu cực tới kinh tế vĩ mô, còn việc ngăn chặn triệt để là rất khó”, luật sư Bình cho biết.

Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước, giá vàng tăng cao là diễn biến chung của cả thị trường quốc tế lẫn trong nước. Về quản lý thị trường vàng, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đã có tờ trình báo cáo Thủ tướng đề nghị xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục triển khai quản lý thị trường vàng trên cơ sở bám sát chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các quy định của pháp luật; phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương trong quản lý hoạt động kinh doanh vàng; tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động quản lý kinh doanh vàng, trong đó trọng tâm là tổng kết Nghị định số 24 để đề xuất, sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tiễn.

Đức Huy