Giấc mơ nơi mộ phần: Những câu chuyện kỳ bí mùa Thanh minh
Thanh minh là dịp tưởng nhớ tổ tiên, nhưng cũng ẩn chứa những câu chuyện kỳ bí về giấc mơ báo mộng. Đó là sự trùng hợp hay sợi dây kết nối âm dương? Góc nhìn khoa học và tâm linh sẽ lý giải điều này.
Thanh minh – thời khắc giao hòa của đất trời, khi con cháu thành kính tảo mộ, tưởng nhớ tổ tiên. Nhưng cũng chính vào dịp này, những câu chuyện kỳ lạ về giấc mơ báo mộng, những linh cảm khó giải thích lại được truyền tai nhau. Phải chăng đó chỉ là sự trùng hợp, hay là một sợi dây kết nối vô hình giữa hai cõi âm dương?
Giấc mơ báo hiệu điều lạ
Bà Nguyễn Thị Đào (60 tuổi, Thanh Hóa) nhớ lại câu chuyện xảy ra trước Thanh minh năm ngoái. Suốt ba đêm liền, bà liên tục mơ thấy cha mình – người đã mất hơn mười năm – đứng trước cửa nhà, ánh mắt buồn rầu.
"Trong mơ, ông không nói gì, chỉ nhìn tôi đầy vẻ khắc khoải. Đến lần thứ ba, tôi thấy ông chậm rãi chỉ tay về phía xa, như muốn nhắc nhở điều gì đó. Giật mình tỉnh dậy, tôi bàn với gia đình đi tảo mộ sớm hơn thường lệ. Khi ra đến nơi, tôi bàng hoàng phát hiện phần mộ của cha bị sụt lún một góc, cỏ mọc um tùm. Gia đình tôi lập tức sửa sang, dâng hương khấn vái. Từ đó, tôi không còn mơ thấy ông nữa".
Không riêng gì bà Đào, nhiều người cũng từng gặp những giấc mơ kỳ lạ vào dịp Thanh minh. Đó có thể là hình ảnh người thân đã khuất về trách móc, chỉ dẫn hoặc nhắc nhở con cháu về những điều cần làm. Nhưng những giấc mơ ấy thực sự là "lời nhắn" từ cõi âm, hay chỉ là sản phẩm của tiềm thức?
Giấc mơ – Sự giao tiếp tâm linh hay cơ chế của tiềm thức?
Những câu chuyện như vậy luôn đặt ra nhiều tranh cãi. Một số người tin rằng đó là cách tổ tiên nhắc nhở con cháu, nhất là khi phần mộ có vấn đề hoặc khi con cháu lơ là việc thờ cúng. Tuy nhiên, dưới góc độ khoa học, giấc mơ lại mang một ý nghĩa khác.
GS.TS Đinh Quang Báo, chuyên gia tâm lý học, Nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho rằng: “Giấc mơ được giải thích theo quan điểm sinh học và thần kinh học. Khi ngủ, não bộ vẫn hoạt động, giúp con người nhớ lại những ký ức, nỗi nhớ và cả những lo âu tiềm ẩn trong vô thức. Nếu một người luôn trăn trở về tổ tiên, lo lắng về việc thờ cúng hay mộ phần, thì việc họ mơ thấy người đã khuất là điều hoàn toàn bình thường”.
Dù vậy, vẫn có những câu chuyện kỳ bí mà khoa học chưa thể lý giải.
Giấc mơ dẫn lối
Ông Trần Văn Đại (Hưng Yên) từng có một trải nghiệm khó quên. Năm 1995, khi gia đình muốn tìm lại phần mộ của cụ nội – người mất từ thời chiến tranh – không ai biết chính xác vị trí chôn cất. Nhưng chỉ vài ngày sau khi bàn bạc chuyện này, ông Đại liên tục mơ thấy một người đàn ông lạ mặt dẫn ông qua một cánh đồng, dừng lại trước một gò đất nhỏ.
“Tôi thấy cụ đứng đó, nhìn tôi rồi gật đầu. Sáng hôm sau, tôi kể lại giấc mơ với các cụ cao niên trong làng. Họ bảo đúng là trước kia có một ngôi mộ ở vị trí ấy. Gia đình tôi quyết định đào thử, và quả thật, bộ hài cốt cùng một số di vật của cụ nội được tìm thấy”.

Ông Trần Văn Đại trước phần mộ của gia đình
Sự trùng hợp này khiến cả gia đình ông Đại rùng mình. Làm sao có thể lý giải chuyện đó, khi suốt nhiều năm, chẳng ai biết cụ được an táng ở đâu?
Không phải giấc mơ nào cũng diễn ra khi con người đang ngủ. Đôi khi, những hiện tượng kỳ lạ xảy ra ngay giữa ban ngày.
Chị Hoàng Thị Hương (Thái Bình) kể lại trải nghiệm ám ảnh trong ngày Thanh minh năm ngoái. Khi ra nghĩa trang thắp hương vào buổi sáng sớm, chị cùng vài người thân bỗng thấy một bóng người mờ ảo đứng gần phần mộ gia tiên.
"Thoạt đầu, tôi nghĩ đó là một người đi tảo mộ như mình. Nhưng khi lại gần, bóng đó dần tan biến trong màn sương mờ. Cảm giác lúc đó lạnh sống lưng, nhưng không ai dám nói gì, chỉ lặng lẽ thắp hương rồi nhanh chóng rời đi."

Phần mộ gia đình chị Hoàng Thị Hương
Liệu đó có phải chỉ là ảo giác, hay là linh hồn tổ tiên trở về chứng giám tấm lòng của con cháu?
Lời nhắn nhủ từ giấc mơ
Những giấc mơ về tổ tiên có thể chỉ là sản phẩm của tiềm thức, nhưng cũng có thể là lời nhắc nhở để con cháu không quên cội nguồn.
Theo GS.TS Đinh Quang Báo, việc mơ thấy người thân đã khuất có thể xuất phát từ nỗi nhớ, từ những suy tư về đạo hiếu. “Con người luôn có những ký ức và nỗi nhớ về người đã khuất. Khi ta suy nghĩ quá nhiều về họ, đặc biệt là những băn khoăn chưa tròn bổn phận, những giấc mơ ấy sẽ xuất hiện như một cách phản ánh nội tâm của chính chúng ta”, GS.TS Đinh Quang Báo cho biết.
Dù khoa học có thể giải thích một phần, nhưng với nhiều người, giấc mơ vẫn mang một ý nghĩa tâm linh đặc biệt. Dù tin hay không, Thanh minh vẫn là dịp quan trọng để mỗi người hướng về gia đình, tưởng nhớ những người đã khuất. Và có lẽ, điều quan trọng nhất không nằm ở việc giấc mơ có thật hay không, mà là ở những gì con cháu làm sau khi tỉnh giấc - để giữ gìn truyền thống, để chăm sóc phần mộ, và để tri ân tổ tiên bằng cả tấm lòng.