Giải bài toán môi trường trong chăn nuôi

Người chăn nuôi bò thu gom chất thải bán làm phân hữu cơ. Ảnh: TUYẾT HƯƠNG

Cùng với việc phát triển chăn nuôi, những năm gần đây, các trang trại, nông hộ chăn nuôi cũng đầu tư mạnh vào việc xử lý chất thải bằng nhiều biện pháp, góp phần giải bài toán chất thải chăn nuôi, hài hòa lợi ích kinh tế và môi trường.

Nhiều giải pháp

Toàn tỉnh hiện có 172 trang trại chăn nuôi tập trung và khoảng 240.000 hộ chăn nuôi quy mô nhỏ lẻ, với đàn bò hơn 170.000 con, đàn trâu khoảng 6.000 con, đàn heo 135.000 con và đàn gia cầm hơn 5,2 triệu con. Bên cạnh những lợi ích kinh tế, việc phát triển chăn nuôi cũng mang đến nhiều thách thức về vệ sinh môi trường. Theo Sở NN-PTNT, với tổng đàn vật nuôi nói trên, bình quân mỗi năm có hơn 2 triệu tấn chất thải thải ra môi trường. Để giải quyết lượng chất thải này, ngành Nông nghiệp, người chăn nuôi đã thực hiện nhiều giải pháp.

Một trong những giải pháp thiết thực nhất mà nhiều trang trại, nông hộ áp dụng đó là xử lý chất thải bằng công trình khí sinh học (hầm biogas). Ông Phùng Hồng Em ở xã Xuân Lộc (TX Sông Cầu), cho biết: Trại nuôi heo của tôi được xây dựng trên diện tích 1ha với 6 dãy chuồng, công suất hơn 1.000 con/lứa. Để xử lý chất thải, trại lắp 10 hầm biogas composite với tổng dung tích gần 150m3. Vì vậy, toàn bộ chất và nước thải từ chăn nuôi đều được đưa vào hệ thống này xử lý, môi trường khu chuồng nuôi được đảm bảo, không có mùi hôi, không có nước bẩn.

Trại nuôi heo của gia đình bà Hồ Hồng Loan ở xã Hòa Thắng (huyện Phú Hòa) lại chọn cách xử lý chất thải bằng đệm lót sinh học. Theo bà Loan, nhờ có đệm lót này mà nước thải từ nuôi heo rất ít, không còn quá tải như lúc trước, chất thải của heo cũng được xử lý gọn gàng, không còn mùi hôi, hạn chế ô nhiễm môi trường xung quanh.

Việc xử lý chất thải trong chăn nuôi bò thì khác. Đa số hộ nuôi chọn phương pháp thu gom để bán cho các nhà vườn bón cây. Bà Trần Thị Thị ở xã An Lĩnh (huyện Tuy An) nói: “Gia đình tôi nuôi 5 con bò, toàn bộ chất thải được thu gom hàng ngày đưa ra khu đất trống sau vườn phơi để bán cho các đầu nậu đưa lên Đắk Lắk tiêu thụ”. Còn theo nhiều hộ khác thì sau khi tham gia mô hình làm phân bón hữu cơ vi sinh từ phế phẩm nông nghiệp do Trung tâm Khuyến nông tỉnh và Phòng NN-PTNT huyện Tuy An triển khai, bà con đang áp dụng vào thực tế sản xuất của gia đình.

Lợi ích thiết thực

Việc xử lý chất thải chăn nuôi đúng cách không chỉ giúp hạn chế các tác động tiêu cực đến môi trường, mà còn mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho người chăn nuôi. Bà Hồ Hồng Loan cho hay: “Lúc trước, khi chưa làm đệm lót, nước thải từ nuôi heo thải ra khu đất trống sau nhà thường gây mùi hôi, ruồi muỗi…

Hầu như năm nào tôi cũng phải thuê xe múc đến dọn dẹp, đào đảo đất để hạn chế mùi, rất tốn kém. Nay chuyển qua nuôi trên đệm lót, chi phí làm đệm cho 2 chuồng nuôi hết 4 triệu đồng nhưng có thể sử dụng được 3 năm, lại tiết kiệm điện, nước, công tắm heo...”. Còn ở những trại nuôi heo có hầm biogas lại tận dụng được nguồn khí gas từ hầm để sử dụng cho sinh hoạt và nấu thức ăn cho gia súc, bình quân mỗi tháng lợi được khoảng 300.000 đồng tiền gas.

Tương tự, ông Lê Văn Khả ở xã An Hiệp (huyện Tuy An) cho biết: Hiện nay toàn bộ chất thải từ nuôi bò và gà, gia đình tôi đều để lại ủ với rơm rạ và nấm tricodema làm phân vi sinh bón ruộng. Cách làm này không chỉ làm ra loại phân hữu cơ giá rẻ mà còn giải quyết tốt lượng phân thải từ chăn nuôi gia súc gia cầm, bình quân mỗi năm gia đình tiết kiệm được hơn 10 triệu đồng tiền phân bón.

Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Tuy An Nguyễn Trọng Hùng cho biết: Thời gian tới, đơn vị tiếp tục nhân rộng mô hình này trên địa bàn huyện để bà con tiếp cận và biết áp dụng phương pháp xử lý chất thải hiệu quả, mang nhiều lợi ích kinh tế.

Theo Sở NN-PTNT, thông qua chương trình khí sinh học và hỗ trợ nâng cao hiệu quả chăn nuôi nông hộ, tỉnh đã hỗ trợ cho người chăn nuôi xây gần 3.300 hầm biogas. Ngoài hỗ trợ của Nhà nước, người chăn nuôi trong tỉnh còn chủ động xây dựng cả ngàn công trình khí sinh học, đệm lót sinh học, ủ phân hữu cơ… để xử lý chất thải chăn nuôi, bảo vệ môi trường.

THỦY TIÊN