Giải bài toán nguồn nhân lực để tạo đột phá phát triển

Công nhân Chi nhánh Công ty TNHH Olam tại Gia Lai (Khu Công nghiệp Trà Đa, TP. Pleiku) phân loại hạt điều. Ảnh: H.D

Theo báo cáo của UBND tỉnh, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên hiện có khoảng 950.000 người, chiếm 60% dân số. Trong đó, lực lượng lao động ở khu vực thành thị là 268.000 người, khu vực nông thôn là 682.000 người. Lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc trong các ngành kinh tế khoảng 944.800 người, chiếm 99,5% lực lượng lao động.

Nếu chia theo loại hình kinh tế, tổng số lao động làm việc ở khu vực kinh tế nhà nước hơn 66.000 người, chiếm 6,5%; kinh tế ngoài nhà nước là 881.000 người, chiếm 93,22%; khu vực đầu tư nước ngoài khoảng 3.000 người, chiếm 0,32%.

Về trình độ, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp chứng chỉ đạt 15,28%, thấp hơn tỷ lệ trung bình trong khu vực Tây Nguyên (17,6%) và thấp hơn tỷ lệ trung bình của cả nước (26,4%).

Riêng số lao động trong các doanh nghiệp và hợp tác xã, theo khảo sát của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) về việc đánh giá năng lực cạnh tranh cấp tỉnh PCI 2024, ở chỉ số thành phần đào tạo lao động, Gia Lai đạt 5,56 điểm (tăng 0,02 điểm so với năm 2023) và giảm 5 bậc, xếp thứ 59/63.

Đáng chú ý, có 76% doanh nghiệp đánh giá việc tuyển dụng lao động phổ thông tại Gia Lai là dễ dàng, xếp hạng 2/63 và tăng 22 bậc; 63% doanh nghiệp đánh giá lao động tại địa phương đáp ứng hoàn toàn hoặc phần lớn nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp, xếp hạng 17/63 và tăng 15 bậc so với năm 2023; chỉ có 15,3% doanh nghiệp đánh giá lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc tại địa phương đã qua đào tạo, xếp hạng 56/63 và giảm 5 bậc.

Kết quả trên cho thấy công tác đào tạo lao động của các cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn tỉnh đã dần bắt kịp với nhu cầu của thị trường. Tuy nhiên, các cơ sở cần có sự liên kết với doanh nghiệp hơn nữa để đảm bảo được nhu cầu đào tạo, giảm bớt chi phí tuyển dụng và đào tạo lao động cho các doanh nghiệp.

Ông Hoàng Anh Tuấn-Giám đốc Công ty TNHH Tuấn Anh (tổ 8, phường Trà Bá, TP. Pleiku) cho biết: “Công ty hoạt động đa ngành, trong đó có lĩnh vực sửa chữa ô tô nên cần lao động có tay nghề. Tuy nhiên, việc tuyển công nhân không hề dễ dàng.

Hiện nay, Gia Lai đang dần dịch chuyển cơ cấu kinh tế với mục tiêu phát triển công nghiệp và dịch vụ. Tôi cho rằng, tỉnh cần chú trọng đào tạo các ngành đòi hỏi trình độ kỹ thuật cao để đáp ứng kịp tốc độ dịch chuyển này”.

Còn ông Lê Danh Lăng-Giám đốc Hợp tác xã Sầu riêng hữu cơ Ia Phìn (huyện Chư Prông) thì chia sẻ: “Chúng tôi đang rất cần lao động có trình độ chuyên môn về quản trị kinh doanh, công nghệ thông tin… Nhưng hiện nay, vấn đề này rất khó. Nhiều bạn trẻ không chịu về làm việc tại các hợp tác xã”.

Các HTX đang rất cần nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, truyền thông marketing. Ảnh: Hà Duy

Để giải “bài toán” nguồn nhân lực, theo ông Nguyễn Bá Thạch-Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo: Thời gian qua, tỉnh chú trọng triển khai Tiểu dự án 2 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi về bồi dưỡng kiến thức dân tộc, đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học.

Trong đó, bố trí 4,81 tỷ đồng để triển khai bồi dưỡng kiến thức dân tộc. Từ đầu năm đến nay, đã mở 1 lớp bồi dưỡng kiến thức dân tộc tại thị xã Ayun Pa cho đối tượng 4 với khoảng 80 học viên và 3 lớp dạy tiếng dân tộc thiểu số tại huyện Mang Yang với 120 học viên.

Sở Giáo dục và Đào tạo đang phối hợp triển khai ký hợp đồng đặt hàng đào tạo với các cơ sở giáo dục đại học để hỗ trợ các học viên đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học.

Đồng thời, tỉnh triển khai Tiểu dự án 3 về phát triển giáo dục nghề nghiệp và giải quyết việc làm cho người lao động vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Dự toán sử dụng trong năm 2025 là 55,562 tỷ đồng, hiện các địa phương đang tổng hợp nhu cầu đào tạo và xây dựng kế hoạch thực hiện.

Ngày 3-1-2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 303-KH/TU thực hiện Chỉ thị số 37-CT/TW ngày 10-7-2024 của Ban Bí thư về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.

Theo đó, phấn đấu hàng năm thu hút khoảng 3.000 lao động nông thôn tham gia học nghề ở các cấp trình độ thuộc lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp, góp phần nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ trên địa bàn tỉnh đạt trên 25% vào năm 2030.

Kế hoạch đã đề ra 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp để triển khai thực hiện gồm: tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức Đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền và thực hiện chính sách đối với công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn; tăng cường công tác tuyên truyền về đào tạo nghề cho lao động nông thôn; đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo nghề cho lao động nông thôn; đẩy mạnh chuyển đổi số, hiện đại hóa cơ sở vật chất, trang-thiết bị đào tạo và đổi mới nội dung chương trình, phương thức đào tạo.

HÀ DUY