Giải cứu hoa hồng đen quý hiếm

Hoa hồng ở Halfeti được thu hoạch và sấy khô làm trà

Loài hồng đen, còn được gọi với cái tên Karagul trong tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, có nhiều gai hơn các loài hoa hồng khác. Khi ở dạng nụ, loài hoa này có màu đen, nhưng khi hoa nở to, màu đỏ dần xuất hiện. Halfeti là một thị trấn nhỏ ở Thổ Nhĩ Kỳ, thuộc tỉnh Shangle Urfa, bên bờ sông Euphrates, cách thủ phủ Shangle Urfa 120km. Đây là nơi duy nhất trên thế giới trồng được loại hoa hồng đen quý hiếm, bởi chỉ có thổ nhưỡng đặc biệt và độ pH của nước ngầm riêng của sông Euphrates mới đủ điều kiện cho loại hoa hồng này sinh trưởng.

Giới chuyên gia cho biết, không có nơi nào khác trên thế giới tồn tại loại hoa có màu sắc độc đáo như ở Halfeti. Theo ông Ali Ikinci - nhà thực vật học và là giáo sư tại Đại học Harran ở tỉnh Sanliurfa, hiện trên thế giới có 20 loại hoa hồng đen, trong đó có 16 loại ở Thổ Nhĩ Kỳ. Chuyên gia này nói rằng, Karagul không phải là loài hoa hồng bản địa tại Halfeti, nhưng môi trường sinh thái, khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt khiến hoa ở đây có màu sẫm hơn. Nếu trồng ở một nơi khác, hoa sẽ không có màu đen hoặc sẫm như vậy. Dù sở hữu giống hoa hồng đen quý hiếm nhưng số lượng hoa ở Halfeti rất ít, và chúng từng đối mặt nguy cơ tuyệt chủng khi cư dân Halfeli phải di dời sang một địa điểm khác để nhường đất cho công trình đập thủy điện Birecik trên sông Euphrates vào năm 1990. Sau khi đập hoàn thành, địa điểm Halfeti cũ cùng nhiều khu vực xung quanh đã bị ngập nước, loài hoa quý hiếm cùng hàng chục khu khảo cổ ở Lưỡng Hà cổ đại có nguy cơ bị nhấn chìm. Thị trấn Halfeti mới được chuyển sang xây dựng trên vùng đất cách vị trí cũ khoảng 10km. Người dân Halfeti đã cùng hợp lực giải cứu hoa hồng.

Một quan chức phụ trách công tác bảo tồn giống hoa hồng cho biết, người dân địa phương từng thờ ơ với giống hoa hồng đen và không biết đây là giống hoa quý hiếm. Theo quan chức này, họ đã chuyển hoa hồng đen lên vùng đất cao hơn và trồng trong nhà kính. Tại vùng đất cao của Halfeti, một nhà kính do cơ quan nông nghiệp của thị trấn quản lý trồng được 1.000 bông hồng. Hiện cư dân Halfeti mong muốn biến loài hoa hồng quý hiếm này thành một thương hiệu, kể từ khi lĩnh vực trồng, kinh doanh hoa hồng của Thổ Nhĩ Kỳ nở rộ. Một số nhà vườn đang tích cực quảng bá hoa hồng đen với du khách. Anh Devrim Tutus, 28 tuổi, ở Halfeti, đã sớm nhận ra được tiềm năng của lĩnh vực kinh doanh hoa hồng. Hiện anh cung cấp hoa cho thành phố Istanbul để phục vụ nhu cầu sản xuất nước hoa, kem hay rượu Karagul. Tỉnh miền Tây Isparta, vốn được mệnh danh là “vườn hồng” của Thổ Nhĩ Kỳ, chiếm ưu thế trong lĩnh vực trồng, kinh doanh hoa hồng. Anh Tutus tin rằng thị trấn Halfeti cũng có tiềm năng lớn tương tự như tỉnh Isparta.

Halfeti cũng là quê hương của loài hoa hồng xanh đặc biệt có hình dáng giống một loài cỏ dại. “Nó vẫn còn bí ẩn. Một số người dân địa phương đã trồng hồng xanh trong vườn của họ, nhưng vì nó không thơm nên không thu hút được sự chú ý”, nhà thực vật A.Ikinci nói. Frederic Achille, Phó Giám đốc Vườn bách thảo của Bảo tàng Lịch sử tự nhiên ở Paris, Pháp, cho rằng, bông hoa xanh “chỉ là một khác lạ trong các vườn hồng” và được các vườn ươm của Anh giới thiệu ở châu Âu từ những năm 1856. Nhưng điều đó không ngăn cản Halfeti tận dụng những kho báu thực sự ẩn giấu. Một số người làm vườn nghiệp dư còn quảng bá hoa hồng đen cho khách du lịch cùng với các tour du lịch bằng thuyền để xem các hang động dưới nước.

LAM ĐIỀN