Giải mã drone Phoenix Ghost 'bóng ma' vừa phá hủy 3 trạm radar, 1 tàu đổ bộ Nga ở Crưm

Chiếc drone tự sát Phoenix Ghost lần đầu tiên xuất hiện được trưng bày tại AUSA 2024 (Ảnh: QQnews).

Video: Tổng cục Tình báo Bộ Quốc phòng Ukraine (hay còn gọi là GUR MO Ukraine)

Drone Phoenix Ghost, hay còn gọi là "bóng ma phượng hoàng", là một loại drone kamikaze (loitering munition) do hãng Aevex Aerospace của Mỹ phát triển, được thiết kế đặc biệt để đáp ứng nhu cầu của Lực lượng Vũ trang Ukraine từ những ngày đầu xung đột ở Donbas.

Ra mắt chính thức vào năm 2022, loại drone này không phải là một phương tiện bay thông thường mà là một "vũ khí thông minh" một lần sử dụng, có khả năng bay lượn tuần tra lâu dài trước khi lao thẳng vào mục tiêu để phát nổ.

Sự bí mật ban đầu của nó, với ít thông tin công khai về thiết kế, đã tạo nên sức hút, nhưng qua các chiến dịch thực tế như cuộc tấn công ở Crưm, Phoenix Ghost chứng minh giá trị qua khả năng xuyên thủng lớp phòng thủ dày đặc của đối phương.

Về mặt công nghệ, Phoenix Ghost nổi bật nhờ tích hợp hệ thống dẫn đường tiên tiến, kết hợp GPS chính xác cao với khả năng tự động tìm kiếm mục tiêu mà không cần can thiệp liên tục từ người điều khiển.

Drone Phoenix Ghost sử dụng các thuật toán tự học để phân tích hình ảnh thời gian thực, nhận diện mục tiêu như radar hoặc tàu chiến dựa trên hình dạng và chuyển động.

Điểm mạnh lớn nhất là cảm biến hồng ngoại (infrared sensors), cho phép hoạt động hiệu quả cả ngày lẫn đêm, thậm chí trong điều kiện thời tiết xấu hoặc khói bụi che khuất.

Không giống các drone thông thường dễ bị radar phát hiện, Phoenix Ghost được chế tạo từ vật liệu composite nhẹ, giúp giảm tín hiệu radar (stealth features), cho phép nó tiếp cận gần mục tiêu mà không bị cảnh báo sớm.

Hơn nữa, phương thức cất cánh thẳng đứng (vertical takeoff) từ ba lô hoặc nền tảng di động làm cho việc triển khai trở nên linh hoạt, phù hợp với các đơn vị đặc nhiệm như "Ghosts" của GUR – những người đã thực hiện cuộc tấn công phá hủy radar 96L6, P-18 Terek và 55Zh6U Nebo-U cùng tàu BK-16 ở Crưm.

Tình báo Ukraine phá hủy tàu đổ bộ của Nga. Ảnh: UNIAN, ảnh chụp màn hình

Xét về thông số kỹ thuật, Phoenix Ghost được tối ưu hóa cho tính di động và hiệu quả chiến đấu. Với kích thước nhỏ gọn, chỉ bằng một chiếc ba lô thông thường, drone có trọng lượng cất cánh khoảng 6-7kg, dễ dàng mang theo bởi một binh sĩ.

Thời gian bay liên tục vượt quá 6 giờ, cho phép nó tuần tra một khu vực rộng lớn mà không cần tiếp nhiên liệu, trong khi bán kính hoạt động ước tính từ 40-50km (có thể mở rộng hơn nhờ cập nhật phần mềm).

Tốc độ hành trình đạt khoảng 100-120km/h, đủ nhanh để tiếp cận mục tiêu nhanh chóng nhưng vẫn tiết kiệm năng lượng cho các nhiệm vụ dài hơi.

Phần đầu đạn mang theo là loại nổ mạnh chuyên dụng, có khả năng xuyên thủng giáp trung bình của xe bọc thép hoặc phá hủy cấu trúc radar và tàu nhỏ, với sức công phá tương đương 2-3kg thuốc nổ cao.

Nguồn năng lượng từ pin lithium-ion hiệu suất cao, kết hợp động cơ điện êm ái, giúp drone duy trì độ ồn thấp, tránh bị phát hiện bằng âm thanh.

Tất cả được điều khiển qua giao diện phần mềm đơn giản trên máy tính xách tay hoặc thiết bị di động, với tính năng tự hủy nếu bị can thiệp điện tử.

Ứng dụng thực tế của Phoenix Ghost trong cuộc tấn công Bán đảo Crưm minh họa rõ nét cách công nghệ này lật ngược thế cờ.

Được phóng từ các drone mẹ hoặc tàu không người lái ở Biển Đen, chúng lặng lẽ tiếp cận các trạm radar, những "mắt thần" của hệ thống phòng không S-400 Nga, và lao vào phá hủy mà không để lại dấu vết.

Một trạm radar Nga bị tấn công ở Crưm. Ảnh: DIU/chụp màn hình

Không chỉ dừng ở đó, drone Phoenix Ghost còn hỗ trợ quan sát từ trên cao, cung cấp dữ liệu thời gian thực cho các cuộc tấn công tiếp theo.

So với các loại drone Nga như Shahed-136, Phoenix Ghost vượt trội về độ chính xác và khả năng chống nhiễu điện tử, nhờ phần mềm mã hóa tiên tiến từ Mỹ.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là số lượng hạn chế, Mỹ chỉ cung cấp khoảng 1.800 đơn vị từ năm 2022, buộc Ukraine phải kết hợp với các drone nội địa để duy trì đà tấn công.

Phoenix Ghost không chỉ là một công cụ tác chiến mà còn là biểu tượng của sự đổi mới công nghệ trong kỷ nguyên drone.

Với khả năng kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI), cảm biến đa phổ và thiết kế tàng hình, nó đang định hình lại chiến lược không quân hiện đại.

Trong tương lai, khi Ukraine tiếp tục sản xuất phiên bản nội địa, "bóng ma" này hứa hẹn sẽ còn gây bất ngờ lớn hơn cho đối phương, khẳng định rằng công nghệ nhỏ bé có thể đánh bại những gã khổng lồ.

Đào Cảnh