Giải mã quyết định tăng sản lượng dầu của OPEC+

Mặc dù mức tăng tương đối nhỏ (138.000 thùng/ngày) so với sản lượng 5,85 triệu thùng/ngày, song đây được đánh giá là bước đi quan trọng dẫn tới bão hòa thị trường. Quan trọng hơn, động thái này của OPEC+ diễn ra trong bối cảnh toàn cầu đang có chiều hướng biến động xuất phát từ việc các nước áp đặt mức thuế quan lên nhau.

Giải mã quyết định của OPEC+

Quyết định tăng sản lượng của OPEC+ được giới quan sát dự đoán từ trước và không gây ra bất kỳ bất ngờ lớn nào. OPEC+ đã duy trì sản lượng ở mức thấp trong một thời gian khá dài. Thời điểm mở vòi đã bị hoãn lại nhiều lần, mặc dù giá dầu thỉnh thoảng vượt trên mức 80 USD/thùng. Tuy nhiên, mức tăng giá dầu kỳ vọng lên 100 USD/thùng đã không xảy ra như một số nhà phân tích dự đoán.

Sự sụt giảm nguồn cung từ OPEC+ và các đồng minh được bù đắp bằng sự gia tăng sản lượng từ các quốc gia khác, chủ yếu là Mỹ. Bên cạnh đó, một cường quốc dầu mỏ mới và khá quan trọng đã xuất hiện trên bản đồ dầu mỏ thế giới, đó là Guyana. Kết quả là, thị trường duy trì trạng thái cân bằng khá ổn định trong nhiều tháng.

Tuy nhiên, OPEC+ nhận thấy không thể trì hoãn quyết định khôi phục sản xuất vô thời gian, bởi công suất tích lũy là quá lớn kể từ sau đại dịch. Ngoài ra, giá dầu đã cảm nhận được những tác động đầu tiên của cuộc chiến thuế quan do chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump tiến hành kể từ tháng 2/2025. Sự bất ổn trong nền kinh tế toàn cầu đe dọa suy thoái ở nhiều thị trường quan trọng cùng lúc và đây không phải là thời điểm tốt nhất cho giá dầu.

OPEC+ tăng sản lượng khai thác dầu lần đầu kể từ năm 2022. Ảnh: Ria Rovosti

Hiện nay, OPEC vẫn đang ấp ủ mức cắt giảm sản lượng 5,85 triệu thùng/ngày - khoảng 5,7% nguồn cung toàn cầu - được áp dụng theo từng giai đoạn kể từ năm 2022 để hỗ trợ giá. Nhưng với việc ông Trump được cho là đang cân nhắc ý tưởng cắt giảm xuất khẩu dầu của Iran xuống mức 0, trong khi vẫn đưa ra khả năng đạt được thỏa thuận hòa bình giữa Ukraine và Nga, thị trường dầu mỏ đang rơi vào giai đoạn bất ổn, khó có thể dự báo chính xác.

Sẽ không có cú sốc về giá dầu

Câu hỏi được đặt ra hiện nay là liệu việc tăng sản lượng của OPEC+ có khiến giá dầu giảm không? Theo Ivan Timonin, chuyên gia tư vấn của VYGON Consulting, cho rằng sự suy giảm là có thể, nhưng không đáng kể. Với tình hình cân bằng thị trường toàn cầu hiện nay, khả năng giá dầu tiếp tục giảm mạnh hơn nữa dường như khó xảy ra. Nguyên nhân là do hiện nay thực sự có những điều kiện tiên quyết để nhu cầu trên thị trường thế giới ngày càng tăng.

“Đến cuối năm, giới chuyên gia dự kiến mức tiêu thụ sẽ tăng khoảng 1,5 triệu thùng mỗi ngày so với mức năm 2024. Một nửa mức tăng này sẽ được cung cấp bởi các nước đang phát triển có mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với Nga, như Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á. Ngoài ra, các quốc gia Trung Đông và châu Phi cũng sẽ có những đóng góp nhất định”, Ivan Timonin cho biết.

Theo Ivan Timonin, tất cả những thị trường trên đủ để “tiêu thụ” lượng cung mới từ cả các nước thành viên OPEC+ và Mỹ. Đồng thời, quyết định tăng sản lượng của OPEC+ được thực hiện theo từng giai đoạn. “Cụ thể, trong tháng 4, mỗi ngày sẽ có chưa đến 150 nghìn thùng dầu mới được đưa vào thị trường. Ngoài ra, các nước tham gia thường khá khôn ngoan, để lại cho mình không gian để xoay xở và dựa trên tình hình thị trường để điều chỉnh các kế hoạch tăng sản lượng”. Do vậy, sẽ không có cú sốc giá nào xảy ra trong tương lai gần và giá dầu có thể sẽ ổn định trong khoảng 65-75 USD/thùng.

Còn những yếu tố khó lường

Trong khi đó, chuyên gia thị trường chứng khoán tại BCS World of Investments, bà Lyudmila Rokotyanskaya thừa nhận rằng vào năm 2025, giá dầu có thể giảm xuống còn 60-65 USD/thùng, vì dự kiến cán cân toàn cầu sẽ chuyển dịch chung sang tình trạng cung vượt cầu. Nguyên nhân là do sản lượng của các nước ngoài OPEC+ tăng, cũng như dự báo bi quan về nhu cầu dầu trong giai đoạn 2025-2026. Chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ làm gia tăng mối lo ngại về sự phát triển trong tương lai của nền kinh tế toàn cầu, cũng như nhu cầu về tài nguyên năng lượng.

Theo bà Lyudmila Rokotyanskaya, diễn biến giá dầu còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác khó dự đoán. Đầu tiên có thể là yếu tố địa chính trị, như khả năng áp lực trừng phạt đối với Iran sẽ tăng lên. Thứ hai là yếu tố dự trữ chiến lược của Mỹ. Nếu giá dầu quá thấp đối với các nhà sản xuất Mỹ, chính quyền Mỹ có thể quyết định bổ sung dự trữ chiến lược.

Một nhà máy lọc dầu của Nga. Ảnh: Ria Rovosti

Tổng thống Donald Trump trước đây đã tuyên bố rằng ông có ý định lấp đầy dự trữ chiến lược của Mỹ; đồng thời, mong muốn kích thích hơn nữa sản lượng dầu mỏ trong nước và để đạt được mục tiêu này cần phải duy trì mức giá ổn định.

Có cùng quan điểm trên, Chủ tịch Viện Năng lượng và Tài chính Marcel Salikhov nhận định rằng, có nguy cơ giá dầu sẽ tiếp tục giảm do cuộc chiến thuế quan bắt đầu. Thị trường hiện có thể đánh giá thấp tác động của yếu tố này, vì lần cuối cùng diễn ra cuộc chiến thuế quan quy mô lớn như vậy vào những năm 1930. Hầu hết các nhà kinh tế hiện đại điều đồng ý rằng, cuộc chiến thuế quan thời đó đã làm tăng mức độ nghiêm trọng của cuộc đại suy thoái và kéo dài suy thoái. Nguy cơ xảy ra tình trạng tương tự hiện nay là có thể xảy ra.

Nga đối mặt với nguy cơ thâm hụt

Ở Nga, giá dầu luôn được quan tâm đặc biệt vì nền kinh tế Nga vẫn phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu năng lượng, mặc dù đã phần nào giảm nhẹ trong những năm gần đây. Theo bà Lyudmila Rokotyanskaya, thị trường dầu mỏ yếu là điều bất lợi đối với Nga. Các lệnh trừng phạt vẫn còn hiệu lực, khiến chi phí giao hàng xuất khẩu tăng lên. Tất cả những điều này đều gây bất lợi cho động thái tiếp theo của đồng Rúp.

Tuy nhiên, Nga đang đón nhận những diễn biến địa chính trị tích cực, đặc biệt là khả năng các lệnh trừng phạt sẽ được dỡ bỏ nếu cuộc xung đột Nga-Ukraine được giải quyết dứt điểm. Điều này có thể kích thích dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Nga, xóa bỏ rào cản đối với việc bán các nguồn năng lượng của Nga và nhờ đó, cứu đồng Rúp khỏi nguy cơ mất giá mạnh.

Tuy nhiên, cũng theo Lyudmila Rokotyanskaya, mức giá dầu hiện tại không quan trọng vì ngân sách dự kiến cho năm 2025 giả định mức thâm hụt thấp (0,5% GDP). Tuy nhiên, nếu một cuộc khủng hoảng kinh tế toàn diện xảy ra trong nền kinh tế toàn cầu, thì nền kinh tế Nga rõ ràng sẽ bị ảnh hưởng do doanh thu xuất khẩu giảm cả về giá cả và khối lượng.

Hùng Anh