Giải mật việc Thái Lan muốn mua 3 tàu ngầm Trung Quốc?
Hải quân Thái Lan nói rằng họ muốn mua 3 tàu ngầm tấn công của Trung Quốc để cân bằng ảnh hưởng với 2 tàu ngầm mà Malaysia đang sở hữu. Kế hoạch này cũng nhằm giúp Bangkok vị thế cao hơn trong các cuộc đàm phán sau này liên quan đến vùng phát triển chung (JDA) trên Vịnh Thái Lan.
Một thỏa thuận đã có giữa Thái Lan và Malaysia phải đợi đến năm 2029 mới hết hạn, nhưng tại cuộc họp báo vội vã tại trụ sở hải quân Thái Lan hôm 24/8, thông tin được đưa ra là cả 3 tàu ngầm sẽ được triển khai trước khi đàm phán về gia hạn JDA diễn ra. Nếu các tàu ngầm được Thái Lan đưa vào hoạt động vào năm 2027, “Thái Lan sẽ không rơi vào thế bất lợi” và có quyền mặc cả lớn hơn khi bắt đầu thương lượng với Malaysia về JDA, Phó đô đốc Thalerngsak Sirisawas cho biết.
Thái Lan và Malaysia có chủ quyền chồng lấn trên khu vực rông 7.250km thuộc phần phía dưới của Vịnh Thái Lan. Năm 1979, hai chính phủ ký biên bản ghi nhớ hiệu lực trong 50 năm về việc chia sẻ công bằng các chi phí và nguồn lợi từ khai thác tài nguyên dầu khí ở khu vực này.
JDA được quản lý bởi Ủy ban hợp tác chung Malaysia – Thái Lan, và trụ sở đặt tại Kuala Lumpur được treo tấm biển: “Anh em cùng uống nước từ một giếng”. Nhưng hải quân Thái Lan có vẻ ngày càng khó chịu với “người anh em” ở phía nam.
Ông Thalerngsak tiết lộ tại cuộc họp báo đầu tháng 8 rằng một tàu hải quân của Malaysia đã xâm phạm vùng biển của Thái Lan trên biển Andaman. Con tàu đó làm nhiệm vụ chặn các tàu chở người Hồi giáo Rohingya đi vào vùng biển Malaysia.
Hải quân Thái Lan đề nghị Bộ Ngoại giao nước này gửi phản đối chính thức về vụ việc. Ông Thalerngsak nói rằng hải quân các nước làng giềng thỉnh thoảng coi thường Thái Lan vì biết nước này không có tàu ngầm để bảo vệ vùng dưới mặt nước.
Hải quân Thái Lan phải lộ ra suy nghĩ chiến lược bí mật này để người dân hiểu tại sao họ muốn có 3 tàu ngầm vào năm 2027, ông Thalerngsak nói.
Sĩ quan này cũng nói rằng theo một học quyết hải quân nổi tiếng, tàu ngầm là vũ khí tấn công chiến lược rất hữu ích vì có thể xâm nhập vào vùng biển của nước khác mà có thể không bị phát hiện.
Tàu ngầm của các nước láng giềng thỉnh thoảng vẫn bị phát hiện khi đang hoạt động bí mật trong Vịnh Thái Lan, và hải quân Thái hy vọng 3 tàu ngầm mua từ Trung Quốc sẽ chấm dứt những hoạt động xâm phạm đó.
Từ năm 2009, hải quân Malaysia đưa vào sử dụng 2 tàu ngầm tấn công lớp Scorpene do Pháp sản xuất và dự định mua thêm 2 tàu nữa vào năm 2040.
Theo hải quân Thái Lan, tàu ngầm có thể mang lại những lợi ích kinh tế, vì các ngành thương mại trên biển, đánh bắt và khai thác dầu khí trị giá tới 2,4 nghìn tỷ baht (77,2 tỷ USD) mỗi năm đều phụ thuộc vào an ninh trên biển, nên tổng chi phí của 3 tàu ngầm mua từ Trung Quốc không phải quá lớn.
Theo ông Termsak Chalermpalanupap, một nhà nghiên cứu đang công tác tại Viện Yusof Ishak ở Singapore, một lý do khác đằng sau chuyện mua tàu ngầm này là đánh giá ảm đạm của hải quân Thái Lan về cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt giữa Mỹ và Trung Quốc trên biển Đông, với niềm tin rằng xung đột không chủ ý có thể xảy ra, từ đó ảnh hưởng đến an ninh và hàng hải quốc tế ở khu vực này.
Mua 2 tặng 1
Thái Lan quyết định mua tàu ngầm Trung Quốc sau khi cân nhắc chào hàng từ Đức, Hàn Quốc, Nga, Thụy Điển và Pháp vào năm 2014.
Nhưng chỉ có Trung Quốc sẵn sàng tặng thêm tàu miễn phí. Theo thỏa thuận đã ký, tập đoàn đóng tàu Trung Quốc sẵn sàng chế tạo và bán 3 tàu ngầm lớp Nguyên (Yuan) Type 039B, còn gọi là S26T, với giá 2 cái, nghĩa là 36 tỷ baht (1,16 tỷ USD).
Con tàu đầu tiên dự kiến được bàn giao vào năm 2023 và hải quân Thái Lan định đưa thủy thủ sang Trung Quốc huấn luyện trong năm nay, nhưng vì dịch bệnh COVID-19 mà đã hoãn thanh toán.
Đầu tháng 8 này, hải quân Thái Lan đề xuất chính phủ thanh toán 22,55 tỷ baht để mua con tàu thứ 2 và 3. Nhưng đề xuất này khiến dư luận phản đối, cho rằng số tiền đó tốt hơn nên được dùng để hỗ trợ phục hồi kinh tế sau đại dịch.
Trước sức ép của dư luận, Thái Lan quyết định hoãn thương vụ này.
Tuy nhiên, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-o-cha nhấn mạnh rằng ông vẫn muốn hải quân được trang bị 3 tàu ngầm, và yêu cầu sớm nối lại đàm phán càng sớm càng tốt.