Giải ngân đầu tư công nỗ lực tăng tốc trong 8 tháng đạt gần 40% tổng kế hoạch

Giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến hết tháng Tám đã đạt 434.006,5 tỷ đồng, tương đương 39,79% tổng kế hoạch. (Ảnh: Vietnam+)

Ngày 5/9, báo cáo từ Bộ Tài chính cho biết mặc dù còn nhiều thách thức, nhưng ước giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến hết tháng Tám đã đạt 434.006,5 tỷ đồng, tương đương 39,79% tổng kế hoạch.

Điều này cho thấy sự nỗ lực lớn của Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương trong việc thúc đẩy đầu tư phát triển.

Nhiều nút thắt cần tháo gỡ

Theo Bộ Tài chính, kế hoạch đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước năm 2025 được giao ở mức kỷ lục với tổng số lên đến 1.090.850 tỷ đồng. Đây là một nguồn lực rất lớn nhằm tạo động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu vẫn còn nhiều biến động.

Trong tổng số vốn này, 884.585 tỷ đồng là kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, 141.341 tỷ đồng là kế hoạch vốn cân đối địa phương tự tăng thêm và 64.923 tỷ đồng là vốn từ các năm trước chuyển sang.

Bộ Tài chính cho biết theo đánh giá từ các cơ quan quản lý, tổng số vốn đã được phân bổ chi tiết đến các dự án đạt 987.441 tỷ đồng. Nếu không tính phần vốn do các địa phương tự tăng thêm, tổng số vốn đã phân bổ là 846.100 tỷ đồng, tương ứng 95,65% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ đã giao. Điều này cho thấy tín hiệu tích cực về sự chuẩn bị của các bộ, ngành và địa phương.

Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho rằng vẫn còn một phần đáng kể vốn chưa được triển khai phân bổ chi tiết, tạo thành "điểm nghẽn" tiềm ẩn. Hiện có 18/42 bộ, cơ quan Trung ương và 29/34 địa phương vẫn chưa phân bổ chi tiết 38.485 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương, chiếm 4,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Đây là con số không nhỏ và cần được giải quyết khẩn trương. Trong số này, 37.358 tỷ đồng là vốn theo ngành, lĩnh vực và 1.127 tỷ đồng là vốn Chương trình mục tiêu quốc gia.

Hiện có 18/42 bộ, cơ quan Trung ương và 29/34 địa phương vẫn chưa phân bổ chi tiết 38.485 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương, chiếm 4,35% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. (Ảnh: Vietnam+)

Nguyên nhân của tình trạng chưa phân bổ này khá đa dạng. Bao gồm 1.937 tỷ đồng vốn ngân sách Trung ương chưa được phân bổ so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; 31.764,2 tỷ đồng chưa phân bổ do mới được giao bổ sung kế hoạch vốn từ nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2024 và giao bổ sung vốn Chương trình mục tiêu quốc gia đợt 2, đợt 3. Thêm vào đó, 4.696 tỷ đồng đang được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh giảm kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương năm 2025 của 10 bộ, cơ quan Trung ương và 3 địa phương để bổ sung tương ứng cho 3 bộ, cơ quan Trung ương và 17 địa phương khác có nhu cầu bổ sung vốn.

Giải ngân cần bứt phá mạnh hơn

Về tình hình giải ngân thực tế, lũy kế từ đầu năm đến hết tháng Bảy, tổng giải ngân đạt 358.188,8 tỷ đồng, đạt 32,84% tổng kế hoạch. Bên cạnh đó, dữ liệu ước tính đến hết ngày 31/85, tổng giải ngân vốn đầu tư công ước đạt 434.006,5 tỷ đồng, tương đương 39,79% tổng kế hoạch.

Nếu phân tách cụ thể hơn, giải ngân vốn kế hoạch năm 2025 đạt 409.174,5 tỷ đồng, chiếm 39,9% kế hoạch và đạt 46,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Đây là một tín hiệu tích cực khi so với cùng kỳ năm 2024, tỷ lệ này chỉ đạt 36,9% kế hoạch và 40,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Như vậy, tiến độ giải ngân năm nay đã có bước tiến nhất định so với năm trước.

Tuy nhiên, bên cạnh những điểm sáng, Bộ Tài chính thẳng thắn nhìn nhận tốc độ tăng trưởng giải ngân trong tháng Tám có phần chững lại so với tháng Bảy. Điều này đặt ra yêu cầu phải có những giải pháp quyết liệt hơn nữa để đạt mục tiêu đề ra.

Đối với vốn kế hoạch các năm trước kéo dài sang năm 2025, ước giải ngân đến hết tháng Tám là 24.832,0 tỷ đồng, đạt 38,25% kế hoạch. Dù có tiến bộ, nhưng mức đạt được vẫn còn xa mục tiêu 100% vào cuối năm. Nếu tính trên kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao đầu năm, ước giải ngân đến hết tháng 8 là 49,5% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Con số này cho thấy trong 4 tháng cuối năm, cần một sự bứt phá mạnh mẽ hơn nữa để đưa tỷ lệ giải ngân lên mức cao nhất.

Với mục tiêu đạt tỷ lệ giải ngân 100% trong năm 2025, Bộ Tài chính nhấn mạnh đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của tất cả các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, các chủ đầu tư và nhà thầu. (Ảnh: Vietnam+)

Với mục tiêu đạt tỷ lệ giải ngân 100% trong năm 2025 đã được các cấp lãnh đạo chỉ đạo mạnh mẽ ngay từ đầu năm, Bộ Tài chính nhấn mạnh việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công không chỉ là trách nhiệm của riêng bộ, ngành hay địa phương nào. Nó đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của tất cả các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương, các chủ đầu tư và nhà thầu.

Để đạt được mục tiêu này, Bộ Tài chính kiến nghị cần tập trung triển khai một số giải pháp trọng tâm.

Liên quan đến việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Chính phủ yêu cầu các cơ quan liên quan phải quyết liệt thực hiện các kết luận, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền. Mục tiêu là kịp thời xử lý vướng mắc, không để xảy ra tình trạng đứt gãy, gián đoạn trong việc triển khai và giải ngân vốn đầu tư công.
Báo cáo cũng chỉ rõ Bộ Tư pháp được giao rà soát, lấy ý kiến các bộ, ngành để đề xuất phương án hoàn thiện pháp luật liên quan đến phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức mô hình chính quyền hai cấp. Bộ Nội vụ cần ban hành văn bản hướng dẫn việc thành lập đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Ủy ban Nhân dân cấp xã, đặc biệt là các đơn vị cung cấp dịch vụ công cơ bản và quản lý dự án đầu tư. Cùng với đó, Bộ Xây dựng cũng cần sửa đổi, hoàn thiện các quy định hướng dẫn việc phân cấp thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư cấp xã, nhằm tránh chồng chéo, vướng mắc trong thẩm định và quyết toán. Những điều chỉnh này sẽ tạo ra một khung pháp lý và tổ chức vững chắc hơn, hỗ trợ đắc lực cho công tác đầu tư công.

Để đảm bảo kịp thời giải ngân trong những tháng cuối năm, Bộ Tài chính yêu cầu các bộ, ngành và địa phương khẩn trương thực hiện phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2025 chưa phân bổ đến hết ngày 30/9 theo quy định. Bên cạnh đó, cần xây dựng kế hoạch và chỉ tiêu giải ngân rõ ràng, yêu cầu các chủ đầu tư báo cáo tiến độ theo từng tháng, quý để kịp thời tháo gỡ vướng mắc phát sinh của từng dự án. Mục tiêu cụ thể là phấn đấu tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đến hết quý 3 tối thiểu đạt 60% kế hoạch Thủ tướng

Chính phủ giao và cả năm 2025 đạt 100%

Đặc biệt, giải phóng mặt bằng tiếp tục được xác định là một nút thắt quan trọng trong quy trình triển khai dự án. Do đó, cần tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, bổ sung nhân sự có kinh nghiệm cho các xã. Mục tiêu là hạn chế mức thấp nhất tình trạng dự án phải chờ mặt bằng. Các bộ, cơ quan ngang bộ cần rà soát, tổng hợp các vướng mắc trong cơ chế chính sách liên quan đến giải ngân đầu tư công theo chức năng nhiệm vụ, để báo cáo và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, tháo gỡ kịp thời. Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh việc ưu tiên các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm trong lĩnh vực giao thông vận tải, Chính phủ đặc biệt quan tâm.

Đối với các dự án ODA, Bộ Tài chính cho rằng các cơ quan chủ quản và chủ dự án cần đẩy nhanh hoàn thiện các thủ tục đầu tư, bám sát tiến độ thực hiện và điều chỉnh dự án, tháo gỡ ngay vướng mắc.

Các Chương trình mục tiêu quốc gia cũng cần được quan tâm đặc biệt. Cuối cùng, việc nghiêm túc chấp hành chế độ báo cáo tình hình thực hiện, thanh toán vốn đầu tư công theo Thông tư số 37/2025/TT-BTC ngày 12/6/2025 của Bộ Tài chính là cực kỳ quan trọng. Yêu cầu này cũng được áp dụng theo quy định tại Quyết định số 1544/QĐ-TTg ngày 16/7/2025 đối với các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương thuộc đối tượng kiểm tra (có tỷ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước).

Theo Bộ Tài chính, các đơn vị cần nghiêm túc thực hiện cập nhật đầy đủ thông tin dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về đầu tư công theo quy định. Điều này không chỉ giúp minh bạch thông tin mà còn tạo cơ sở dữ liệu chính xác để các cơ quan quản lý đưa ra quyết sách kịp thời.

(Vietnam+)