Giải ngân đầu tư công và đường dây 500kV mạch 3

Mô hình Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Dù rằng xu thế chung về giải ngân vốn đầu tư công thường chậm hơn trong những tháng đầu năm và tăng tốc mạnh hơn vào dịp cuối năm, song tỷ lệ giải ngân 8 tháng qua vẫn chưa được như kỳ vọng. Trong phiên họp thường kỳ tháng 8, Thủ tướng cho rằng giải ngân vốn đầu tư công của nhiều bộ, ngành, địa phương còn chậm; kỷ luật, kỷ cương có lúc, có nơi chưa nghiêm.

Với tình hình như vậy, áp lực giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm vô cùng lớn. Bởi với tỷ lệ giải ngân của 8 tháng chỉ đạt gần 40,5% thì vẫn còn 50,5% vốn kế hoạch nữa cần tập trung giải ngân trong thời gian ít ỏi còn lại của năm. Kể cả mục tiêu của Chính phủ là giải ngân 95% thì đây cũng vẫn là nhiệm vụ khá nặng nề.

Vậy nhưng không có nghĩa nhiệm vụ này “bất khả thi” và giải ngân những năm sau chắc chắn sẽ khởi sắc ngay từ đầu năm nếu các địa phương thúc đẩy giải ngân đầu tư công với tinh thần và kinh nghiệm triển khai dự án đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch (Quảng Bình) đến Phố Nối (Hưng Yên). Đây là một kỳ tích mới của ngành điện sau đúng 30 năm kể từ kỳ tích đường dây 500kV Bắc - Nam mạch 1 (năm 1994).

Dự án đường dây 500kV mạch 3 có chiều dài 519km với 1.177 cột phải thi công, đi qua 9 tỉnh và cần thu hồi 1,83 triệu mét vuông đất; di dời, hỗ trợ, tái định cư, ổn định sản xuất cho 5.415 hộ dân. Một công trình với khối lượng thi công lớn như vậy cần ít nhất 3 - 4 năm mới có thể hoàn thành. Trong khi đó, dự án đường dây 500kV mạch 3 chỉ mất hơn 6 tháng thi công. Khánh thành cuối tháng 8 vừa qua, dự án này bổ sung khoảng 30 tỷ KWh điện mỗi năm, góp phần khắc phục tình trạng thiếu điện cục bộ tại miền Bắc và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Có được kỳ tích này là nhờ từng khâu, từng việc của dự án đều được giải quyết rốt ráo, dứt điểm với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Chẳng hạn, Chính phủ đã chỉ đạo sát sao, quyết liệt; các bộ, ngành làm việc nước rút để chưa đầy 5 tháng từ khi trình lần đầu, chủ trương đầu tư của 4 dự án thành phần đã được phê duyệt, trong khi thông thường công tác chuẩn bị đầu tư của một dự án có quy mô tương tự thường mất 2 - 3 năm. Nguồn vốn gần 1 tỷ USD (hơn 22.300 tỷ đồng) cho toàn bộ dự án cũng được thu xếp kịp thời, trong đó có sự tham gia của các ngân hàng thương mại.

Hạng mục khó khăn nhất là giải phóng mặt bằng chỉ mất gần 2 tháng dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Bí thư Tỉnh ủy; sự điều hành, quản lý của Chủ tịch UBND các tỉnh và các cấp chính quyền địa phương và hầu như không xảy ra khiếu kiện.

Để có đủ vật tư, trang thiết bị đầu vào thi công, chủ đầu tư, các nhà thầu đã cử người trực tiếp sang làm việc với các nhà sản xuất nước ngoài để thương lượng, đàm phán, thu xếp việc nhập hàng; xuống tận xưởng sản xuất để kiểm tra, đôn đốc giao hàng đúng tiến độ…

Trong số những bài học kinh nghiệm đúc kết từ dự án đường dây 500kV mạch 3 được Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu ra, bài học đầu tiên - có lẽ cũng quan trọng nhất - là về công tác quản lý lãnh đạo, điều hành, chỉ đạo, chỉ huy. Cụ thể là: quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; việc phân công phải rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ kết quả, dễ kiểm tra, đôn đốc, đánh giá.

Bài học về công tác quản lý, điều hành này nếu được vận dụng hiệu quả trong giải ngân vốn đầu tư công, nhất là với các dự án trọng điểm quốc gia, sẽ giúp rút ngắn tối đa thời gian hoàn thành của dự án nhưng vẫn bảo đảm chất lượng công trình và không đội vốn. Theo đó, căn bệnh “mãn tính" chậm giải ngân đầu tư công cũng được chữa trị dứt điểm.

Cẩm Phô