Giải Nobel Kinh tế thuộc về 3 tác giả của thuyết 'hủy diệt sáng tạo'

Ba nhà kinh tế học đoạt Giải Nobel Kinh tế 2025

Ông Joel Mokyr, 79 tuổi, là một nhà sử học kinh tế người Mỹ gốc Israel và Hà Lan. Ông công tác tại Đại học Northwestern, Mỹ.

Ông Philippe Aghion là một nhà kinh tế học người Pháp, công tác tại trường Collège de France và INSEAD. Ông còn giảng dạy tại Trường Kinh tế và khoa học chính trị London, Vương quốc Anh.

Ông Peter Howitt là một nhà kinh tế học người Canada, công tác tại Đại học Brown, Mỹ.

Ba người đã chứng minh công nghệ mới có thể thúc đẩy tăng trưởng bền vững như thế nào.

Theo ủy ban giải thưởng, trong 2 thế kỷ qua, thế giới đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững, giúp nhiều người thoát khỏi đói nghèo và đặt nền móng cho sự thịnh vượng. Ba nhà kinh tế học đoạt giải năm nay đã giải thích cách đổi mới tạo động lực cho những tiến bộ hơn nữa.

Công nghệ phát triển nhanh chóng và tác động đến tất cả mọi người. Các sản phẩm và phương pháp sản xuất mới thay thế những cái cũ trong một chu kỳ vô tận. Đây là nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bền vững, mang lại mức sống và sức khỏe tốt hơn cho mọi người trên thế giới.

Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng. Lịch sử con người cũng trải qua những giai đoạn trì trệ hoặc đi ngang.

Ông Joel Mokyr sử dụng tư liệu lịch sử để tìm ra nguyên nhân khiến tăng trưởng bền vững trở thành chuẩn mực mới. Ông chứng minh cần cách giải thích khoa học nếu muốn đổi mới nối tiếp nhau. Ông cũng nhấn mạnh rằng xã hội nên cởi mở với những ý tưởng mới và ủng hộ thay đổi.

Hai nhà kinh tế học Philippe Aghion và Peter Howitt nghiên cứu các cơ chế đằng sau tăng trưởng bền vững.

Trong bài báo từ năm 1992, họ đã xây dựng một mô hình toán học cho cái gọi là sự hủy diệt sáng tạo: Khi sản phẩm mới và tốt hơn thâm nhập thị trường, các công ty bán sản phẩm cũ sẽ thua lỗ. Sự đổi mới khiến những công ty có công nghệ lỗi thời khó có thể cạnh tranh.

Theo cách khác nhau, ba người đoạt giải cho thấy sự hủy diệt sáng tạo gây ra những xung đột cần được quản lý một cách xây dựng. Nếu không, sự đổi mới sẽ bị cản trở bởi những công ty lớn đã có chỗ đứng và nhóm lợi ích.

“Công trình của những người đoạt giải cho thấy tăng trưởng kinh tế không phải điều hiển nhiên. Chúng ta phải duy trì các cơ chế tạo nền tảng cho sự hủy diệt sáng tạo, để chúng ta không rơi vào tình trạng trì trệ”, ông John Hassler, Chủ tịch Ủy ban giải thưởng Khoa học Kinh tế, cho biết.

Bình Giang