Giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khoa học công nghệ và khởi nghiệp sáng tạo

Ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ

Phát biểu khai mạc buổi hội thảo, ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: “Hội thảo nhằm lắng nghe phản hồi, đóng góp ý kiến về việc thực thi cơ chế chính sách hỗ trợ khởi nghiệp quốc gia, cũng như những đề xuất, sáng kiến từ những người có thâm niên, kinh nghiệm đang triển khai các hoạt động về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, những người soạn thảo cơ chế có cơ hội chia sẻ với cộng đồng doanh nhân về những sáng kiến đã làm được”.

Ông Nguyễn Đoàn Kết - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông

Chia sẻ về kinh nghiệm đưa nghiên cứu vào sản phẩm thương mại hóa, ứng dụng công nghệ mới, ông Nguyễn Đoàn Kết - Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông cho biết, trong bối cảnh xu hướng chuyển đổi số và chuyển đổi xanh là yếu tố tất yếu để phát triển nhanh và bền vững, Rạng Đông cũng đang thực hiện mô hình tăng trưởng giá trị, mở rộng không gian tăng trưởng, nhằm đạt được tăng trưởng cấp số nhân.

Rạng Đông đang phát triển Hệ sinh thái sản phẩm/dịch vụ 4.0+ thông qua việc thông minh hóa công nghệ chiếu sáng. Công ty đang phát triển từ một nhà máy sản xuất bóng đèn - phích nước truyền thống thành nhà máy sản xuất điện tử (sản phẩm của I - 4.0+) trên các dây chuyền sản xuất hiện đại.

Mục tiêu là xây dựng nền sản xuất thông minh, linh hoạt (Robot và AI hóa), phát triển một nền sản xuất Số và Xanh, sử dụng tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải ra môi trường. Công nghệ số và AI được ứng dụng rộng rãi trong Nghiên cứu và Phát triển (R&D), Thiết kế, Sản xuất, Bán hàng - Truyền thông - Marketing và Phát triển Năng lượng mặt trời.

Bà Đỗ Hồng Hạnh - CEO Công ty Trách nhiệm hữu hạn Giải pháp công nghệ BUYO

Là doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển công nghệ chuyển đổi rác hữu cơ (như bã bia, phế phẩm nông nghiệp) thành nhựa sinh học, bà Đỗ Hồng Hạnh - CEO Công ty Trách nhiệm hữu hạn Giải pháp công nghệ BUYO, cho biết: “Việt Nam có lợi thế cạnh tranh trong ngành Deep Tech, không chỉ dừng lại ở AI, IT, logistic hay thương mại. Chúng ta cũng có lợi thế về nguồn nhân lực cao, chi phí nhân sự rẻ cùng xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng”.

Tuy nhiên, theo bà Hạnh, các doanh nghiệp khởi nghiệp của chúng ta vẫn gặp một số thách thức: “Điểm yếu chung của các startup Việt Nam là các nhà sáng lập (founder) đôi khi còn thiếu kinh nghiệm và tầm nhìn toàn cầu. Họ thường phát triển mô hình trong nước trước, dẫn đến hạn chế về tầm nhìn, sự kết nối và khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu khi ra nước ngoài”.

Để khắc phục những điểm yếu này, đại diện BUYO đưa ra ba kiến nghị lớn, tập trung vào thị trường, vốn và cơ sở hạ tầng.

Về vai trò của Chính phủ, Chính phủ sẽ chính sách hỗ trợ, khu vực công có vai trò dẫn dắt thị trường, tạo đầu ra cho các sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cần tạo sự kết nối tốt hơn giữa các tập đoàn lớn, khu vực công với các doanh nghiệp khởi nghiệp, để startup trở thành nhà cung cấp sản phẩm/dịch vụ.

Về xúc tiến thương mại, các chương trình xúc tiến thương mại của Bộ Công Thương cần thay đổi tư duy, trở nên trọng điểm hơn, cập nhật hơn và bắt kịp thời đại hơn. Cần xác định các ngành trọng điểm (công nghệ chiến lược) để xúc tiến thương mại quốc tế, phối hợp liên bộ ngành

Về hỗ trợ vốn và hạ tầng, một số doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, nhà xưởng. Trong khi đó, các quỹ tín dụng xanh ở các ngân hàng thương mại chưa phát huy tác dụng do điều khoản ưu đãi chưa thực sự có ý nghĩa.

Ông An Ngọc Thao - Phó Tổng thư ký VINASA.

Trong vai trò của hiệp hội, ông An Ngọc Thao - Phó Tổng thư ký VINASA cho rằng, Việt Nam cần xây dựng hệ sinh thái công nghệ theo ngành, trong đó xác định các ngành kinh tế trọng điểm (như logistics cảng biển, sản xuất thông minh, nông nghiệp công nghệ cao) và chủ động xây dựng hệ sinh thái công nghệ chuyên ngành tương tự mô hình quốc tế. Lập các vùng và cơ chế thử nghiệm theo tỉnh thành và thế mạnh công nghiệp.

Cùng với đó, cần tiêu chuẩn hóa kết nối và hợp tác và khai thác sức mạnh trường viện. Ông Thao cũng đề nghị Việt Nam đẩy mạnh liên minh xuất khẩu công nghệ, cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ chia sẻ chi phí marketing, xây dựng một thương hiệu chung uy tín trên thị trường quốc tế và giảm thiểu rủi ro khi thâm nhập thị trường khu vực và thế giới.

Về lĩnh vực quản lý nhà nước, ông Nguyễn Việt Hùng - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho biết Hà Nội đã ban hành một loạt các Nghị quyết đặc thù (thực hiện theo Luật Thủ đô) nhằm xây dựng hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo, với mục tiêu dẫn dắt sự thay đổi, tạo ra giá trị mới, và tiên phong kiến tạo tri thức.

Nghị quyết về Thử nghiệm có Kiểm soát (Sandbox) (34/2025/NQ-HĐND) mở ra cơ chế tiên phong cho phép các doanh nghiệp công nghệ thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ mới trong môi trường thực tế, an toàn và có giám sát mà không bị ràng buộc bởi các khung pháp lý hiện hành không phù hợp.

Nghị quyết về Quỹ Đầu tư mạo hiểm (459/NQ-HĐND) với mục tiêu đầu tư vốn và hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong các lĩnh vực trọng điểm của Thủ đô.

Nghị quyết về Sàn Giao dịch công nghệ (35/2025/NQ-HĐND) nhằm xây dựng như một tổ chức trung gian chuyên nghiệp và là cầu nối liên kết thị trường khu vực và quốc tế.

Nghị quyết về Trung tâm đổi mới sáng tạo nhằm kết nối, huy động nguồn lực (mạng lưới chuyên gia, doanh nghiệp); hỗ trợ nghiên cứu, phát triển, khởi nghiệp (điều phối vườn ươm, tổ chức dịch vụ sản xuất thử); và thúc đẩy chuyển giao công nghệ (kết nối cung cầu, tư vấn áp dụng công nghệ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa).

Nghị quyết về Chính sách Phát triển khoa học và công nghiệp (30/2025/NQ-HĐND) tập trung vào hỗ trợ nhiệm vụ khoa học và công nghệ trọng điểm.

Nghị quyết Chính sách ưu đãi về đầu tư, hỗ trợ phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo (461/NQ-HĐND) đưa ra các mức hỗ trợ cụ thể cho hạ tầng và hoạt động của hệ sinh thái.

Các Nghị quyết đặc thù này được kỳ vọng sẽ mang lại các tác động tích cực, bao gồm: thử nghiệm nhanh, gọi vốn dễ, kết nối hiệu quả và giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp khoa học công nghệ.

Quang cảnh hội nghị.

Với mong muốn tập hợp các nguồn lực để hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, tại hội thảo, Cục trưởng Phạm Hồng Quất đã công bố sáng kiến thành lập Mạng lưới doanh nhân công nghệ tiên phong trong chuyển đổi kép.

Hiền Thảo