Giải pháp về kinh tế vĩ mô cần chú trọng điều hành linh hoạt, hiệu quả và thận trọng

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cung cấp thông tin tới báo chí tại cuộc họp báo.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho rằng, nhận định về bối cảnh tình hình cho thấy khó khăn thách thức và cơ hội, thuận lợi đan xen nhưng khó khăn thách thức nhiều hơn. Thực tế đã diễn ra đúng như nhận định, thậm chí những khó khăn, thách thức còn lớn hơn những gì chúng ta dự kiến.

Chính vì vậy, bối cảnh quốc tế, khó khăn trên thế giới như các vấn đề về lạm phát tuy có hạ nhiệt nhưng còn ở mức cao, chính sách thắt chặt tiền tệ của các quốc gia, các nền kinh tế lớn trên thế giới, nhu cầu của thị trường toàn cầu giảm sút, tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine… tất cả có tác động rất lớn đến nền kinh tế của chúng ta, vì nền kinh tế của chúng ta có độ mở lớn.

Với bối cảnh như vậy, qua báo cáo của Tổng cục Thống kê và đánh giá của Bộ KH&ĐT, kết quả tăng trưởng của quý I được đánh giá ở mức khá so với bình quân chung trên thế giới và khu vực, khi mà các nền kinh tế khác được dự báo là tăng trưởng ở mức rất thấp. “Chúng ta phải ghi nhận một cách khách quan và trong báo cáo của Bộ KH&ĐT đã phân tích rõ những nguyên nhân, kết quả đạt được cũng như những khó khăn, hạn chế mà chúng ta cần khắc phục”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho hay.

Về giải pháp trong năm 2023 như thế nào để khắc phục được vấn đề này? Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết: Trong báo cáo Bộ KH&ĐT đã tham mưu, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ các vấn đề điểm nhấn như sau:

Thứ nhất, trong năm 2023, với những khó khăn như vậy, để đạt mục tiêu, kế hoạch đã đề ra và chỉ tiêu Quốc hội giao, chúng ta phải nỗ lực, cố gắng rất lớn để bù đắp những gì quý I chúng ta chưa đạt được. Ở đây, chúng ta phải giữ quan điểm nhất quán, trước tiên là đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát. Đây là yếu tố nền tảng, quyết định mọi thứ để có thể triển khai các giải pháp khác nhằm phục hồi cũng như thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế những tháng còn lại.

Thứ hai, trong các giải pháp về vĩ mô, có 2 chính sách cần chú trọng trong điều hành, hết sức linh hoạt, hiệu quả, và thận trọng. Đó là chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa. Hiện nay, với tác động chính sách tiền tệ thế giới, chúng ta gặp rất nhiều thách thức trong quá trình điều hành, đòi hỏi mức độ nhạy bén, kịp thời, linh hoạt hết sức cao trong điều hành, vừa đảm bảo chống chọi với khó khăn do quốc tế mang lại, nhưng cũng cần đảm bảo cung cấp đủ nguồn lực cho nền kinh tế để duy trì hoạt động và phát triển.

Thứ ba, phải rà soát ngay tất cả các chính sách, động lực tăng trưởng còn lại của nền kinh tế để tập trung tác động, lấy tăng trưởng của khu vực thuận lợi để bù đắp khu vực khó khăn.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết: Theo phân tích của Tổng cục Thống kê, khu vực sản xuất chế biến, chế tạo gặp rất nhiều khó khăn, tăng trưởng ở mức thấp, tăng trưởng âm. Vì thế, những động lực còn lại cần phải quan tâm hơn với nông nghiệp là trụ đỡ. Dịch vụ của chúng ta tăng trưởng tốt, do vậy tập trung vào lĩnh vực dịch vụ để đỡ bớt cho các lĩnh vực khác.
Ở khía cạnh tiêu dùng, động lực xuất khẩu tuy giảm về quy mô nhưng về cân đối chúng ta vẫn duy trì được thặng dư xuất khẩu với xuất siêu 4 tỷ USD.

Trong lĩnh vực đầu tư, đầu tư nước ngoài, đầu tư tư nhân tuy bị ảnh hưởng nhưng vẫn giữ được mức tăng trưởng dương. Ở đây, vai trò của đầu tư công hết sức lớn, và Thủ tướng Chính phủ vẫn tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương quan tâm đến thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Đây là giải pháp then chốt trong động lực về đầu tư và tăng trưởng.

Cuối cùng trong các lĩnh vực cần rà soát là phát triển thị trường trong nước. Khi xuất khẩu của chúng ta gặp khó khăn, thì vai trò của thị trường trong nước hết sức quan trọng. Phải áp dụng tất cả các giải pháp để khuyến khích thị trường trong nước phát triển hơn.

Từ nay đến cuối năm, bên cạnh những giải pháp chung, chúng ta đã xác định trong Nghị quyết 01 của Chính phủ, cũng như các nghị quyết chuyên đề theo chỉ đạo của Thủ tướng. Trong kiến nghị lần này, Bộ KH&ĐT đã tham mưu một giải pháp khá mới trong việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với tất cả các dự án đầu tư sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Đó là tháo gỡ ngay từ cấp cơ sở.

Ở Trung ương, Thủ tướng đã chỉ đạo quyết liệt việc thành lập các ban chỉ đạo, tổ công tác liên ngành, tổ công tác đặc biệt.

Ở địa phương, cũng cần tương tự như vậy. Kiến nghị các địa phương cũng thành lập các tổ công tác đặc biệt như vậy, tập trung giải quyết thẳng vào các dự án, các doanh nghiệp đầu tư đang gặp khó khăn, vướng mắc tại địa phương để có cơ hội ổn định sản xuất, kinh doanh.

Có như vậy thì mới có thể phần nào vượt qua khó khăn ban đầu của quý I, cố gắng đạt được mục tiêu trong các tháng, các quý còn lại dù chúng ta biết rằng, nhiệm vụ từ nay đến cuối năm hết sức nặng nề, đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng hết sức lớn từ các cấp, các ngành.

Về chi tiết Bộ KH&ĐT sẽ phối hợp với Văn phòng Chính phủ xây dựng Nghị quyết phiên họp thường kỳ của Chính phủ, trong đó thể hiện rất cụ thể những giải pháp, có phân công cho từng cơ quan, bộ, ngành Trung ương và các địa phương.

Cũng tại cuộc họp báo, nói về cơ chế giá FIT, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng: Từ trước đến nay, cơ chế giá FIT là cơ chế giá điện hỗ trợ, được thiết kế để thúc đẩy đầu tư vào các dự án điện mặt trời, điện gió và được quy định trong khoảng thời gian nhất định. Sau khi cơ chế giá FIT hết hiệu lực, cần có cơ chế giá điện cho các nhà máy điện mặt trời (NMĐMT), nhà máy điện gió (NMĐG) chuyển tiếp và phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Về xây dựng khung giá điện cho các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp, ngày 3/10/2022, Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 15/2022/TT-BCT quy định phương pháp xác định khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp. Căn cứ theo quy định tại Thông tư này, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã báo cáo Bộ Công Thương về kết quả tính toán khung giá phát điện NMĐMT, NMĐG chuyển tiếp. Trên cơ sở kết quả tính toán do EVN trình, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và xem xét ý kiến của Hội đồng tư vấn, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 21/QĐ-BCT ngày 07/01/2023 quy định khung giá phát điện NMĐMT, NMĐG chuyển tiếp để làm cơ sở cho EVN và các chủ đầu tư sớm thỏa thuận giá điện để đưa các nhà máy vào vận hành, tránh gây lãng phí tài nguyên.

Theo đó, khung giá đã được tính toán trên cơ sở dữ liệu thu thập được từ báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế kỹ thuật được thẩm định của 102 nhà máy điện mặt trời và 109 nhà máy điện gió. Việc lựa chọn bộ thông số đầu vào chuẩn để tính toán, thẩm định khung giá được thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư số 15/2022/TT-BCT. Theo các số liệu của các tổ chức tư vấn trong nước và quốc tế, suất đầu tư điện gió, điện mặt trời trên thế giới có xu hướng giảm mạnh trong giai đoạn vừa qua, bất chấp sự gia tăng đáng kể của chi phí vật liệu. Các thông số có liên quan được lựa chọn dựa trên cơ sở thu thập số liệu, tính toán căn cứ tình hình thực tế của các NMĐG, NMĐMT, có tham khảo số liệu của các tổ chức tư vấn cả trong nước và quốc tế. Bộ Công Thương đã yêu cầu EVN khẩn trương phối hợp với chủ đầu tư các NMĐG, NMĐMT chuyển tiếp thỏa thuận, thống nhất giá điện để sớm đưa các nhà máy vào vận hành, tránh gây lãng phí tài nguyên, căn cứ vào các hướng dẫn trước đó tại các văn bản số 107/BCT-ĐTĐL, văn bản số 1094/BCT-ĐTĐL ngày 2/3/2023 và văn bản số 1553/BCT-ĐTĐL ngày 20/3/2023.

Việc đàm phán về giá điện cần được thực hiện trên tinh thần hài hòa lợi ích giữa các bên, chia sẻ rủi ro theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng thời các dự án phải chấp hành đầy đủ quy định pháp luật về đất đai, xây dựng, điện lực, quy hoạch, môi trường, phòng cháy chữa cháy…

"Chúng tôi rất mong EVN và các chủ đầu tư thực hiện đúng theo tinh thần như vậy để vừa đảm bảo sớm nhất đưa các dự án vào hoạt động, tuy nhiên chúng ta cũng phải tuân thủ theo đúng các quy định và theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ", Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nói.

V.T/Báo Tin tức