Giải quyết gốc rễ vấn đề nơi ở an toàn cho người có thu nhập thấp

Có nên “siết chặt” quản lý với chung cư mini?

Tiếp tục phiên thảo luận tại hội trường sáng nay, 1.11, nhiều đại biểu Quốc hội đề cập vấn đề quản lý chung cư mini, chính sách phát triển nhà ở xã hội để bảo đảm nhu cầu có chỗ ở an toàn cho người dân, nhất là bộ phận người dân có thu nhập thấp.

Cho rằng, vụ cháy chung cư mini tại quận Thanh Xuân, TP. Hà Nội vừa qua như "giọt nước tràn ly" của những bất cập tích tụ lâu nay, song theo ĐBQH Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị), thực tế nhà ở chung cư mini, nhà trọ bình dân tồn tại khách quan và là "cứu cánh" về chỗ ở cho công nhân, người lao động, sinh viên nghèo hiện nay. Do vậy, đại biểu Hoàng Đức Thắng đề nghị, phải giải bài toán thực tế hiện hữu này bằng những biện pháp kỹ thuật phù hợp để bảo đảm chặt chẽ trong quản lý, nhưng nếu “siết chặt” quá mức cần thiết thì sẽ đẩy người lao động, sinh viên nghèo vào tình trạng khó khăn về chỗ ở.

Đại biểu Quốc hội Hoàng Đức Thắng (Quảng Trị) phát biểu tại hội trường

Thời gian qua, chúng ta đã cố gắng thiết kế nhiều chính sách hấp dẫn, hỗ trợ các nhà đầu tư, các nhà dự án nhà ở xã hội nhưng đến nay vẫn rất ít doanh nghiệp mặn mà hoặc dù có nhưng vẫn còn hàng nghìn căn hộ không ai thuê, mua. "Phải chăng vì những căn hộ này vẫn còn quá xa vời so với khả năng tài chính của người dân thu nhập thấp hoặc người đủ điều kiện mua thì chưa thực sự mặn mà bởi mức giá chưa phù hợp, đặc biệt là vướng mắc quá nhiều thủ tục hành chính hoặc việc lựa chọn xây dựng vị trí không phù hợp nhu cầu?", đại biểu đặt câu hỏi.

Cũng theo đại biểu Hoàng Đức Thắng, sự tồn tại của “cả núi” thủ tục, “cả rừng” quy định hành chính cùng với những rủi ro pháp lý khác là nguyên nhân căn bản làm nản lòng các nhà đầu tư. Do vậy, “cần tháo gỡ ngay nút thắt điểm nhấn này thì nguồn lực xã hội mới được giải phóng, xem doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội là đối tượng ưu tiên đặc biệt thì mục tiêu cao cả này mới có trở thành thường thực”.

Quy định pháp luật về chung cư mini còn lỏng lẻo

Tranh luận với đại biểu Hoàng Đức Thắng, ĐBQH Leo Thị Lịch (Bắc Giang) cho rằng, việc tạo điều kiện cho người thu nhập thấp có chỗ ở để học tập và lao động là rất cần thiết, nhưng không vì thế mà buông lỏng công tác quản lý nhà nước về xây dựng cơ sở hạ tầng và quản lý đô thị khu nhà ở, nhà trọ và khu chung cư nếu không bảo đảm an toàn đối với người lao động có thu nhập thấp. Việc cấp phép sai, không đúng quy định cần phải xử lý nghiêm minh bởi có thể gây ra nguy hiểm đến tính mạng con người.

Đại biểu Quốc hội Leo Thị Lịch (Bắc Giang) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Quang Khánh

Dẫn báo cáo của các cơ quan chức năng về phòng cháy, chữa cháy cho biết hiện nay không có quy định về công tác phòng cháy, chữa cháy cho nhà ở riêng lẻ, đại biểu Leo Thị Lịch đề nghị, công tác quản lý cần phải siết chặt, làm rõ trách nhiệm của ngành chức năng và cần phải bổ sung quy định vào luật trong thời gian tới.

Cùng quan điểm này, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) chỉ rõ, thực trạng pháp luật, quy định của pháp luật hiện hành về loại hình nhà ở chung cư mini rất lỏng lẻo. Tại Khoản 2, Điều 46 của Luật Nhà ở hiện hành không quy định rõ về tiêu chuẩn, quy chuẩn cũng như yêu cầu quản lý, thậm chí là định danh cũng không thật sự rõ ràng. "Điều này dẫn đến thiếu một hành lang pháp lý phù hợp, gây lúng túng trong quản lý, gây áp lực cho hạ tầng đô thị và đặc biệt là tiềm ẩn nguy cơ cao đối với sự an toàn của người dân", đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu rõ.

Bên cạnh đó, theo quy định hiện hành thì một cá nhân hoặc hộ gia đình có thể đứng ra xây dựng chung cư mini để bán nhưng không bị khống chế về số lượng mà chỉ bị khống chế về chiều cao và thủ tục chỉ cần xin cấp giấy phép xây dựng đối với nhà ở riêng lẻ. Trong khi đó, yêu cầu về kỹ thuật, độ an toàn đối với các chung cư dù lớn hay nhỏ cũng đều quan trọng bởi liên quan đến sinh mệnh của nhiều người.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) phát biểu tại hội trường. Ảnh: Quang Khánh

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy nêu thực tế hiện nay, sự ra đời của các chung cư mini thời gian vừa qua đã đáp ứng nhu cầu của nhiều người dân có mức thu nhập trung bình thấp để có chỗ ở ổn định lao động, làm việc và học tập. Tuy nhiên, các chung cư mini có sự gia tăng nhanh chóng và điều đáng nói là hầu hết được xây dựng trên diện tích đất nhỏ hẹp, nằm sâu trong ngõ hẹp, nơi tập trung đông đúc dân cư và tiềm ẩn nguy cơ cao về an toàn cháy nổ. Thêm vào đó, tình trạng phạt cho tồn tại hoặc cưỡng chế ở trên văn bản cũng đã diễn ra trong một thời gian dài đối với nhiều công trình xây dựng sai phạm mà chưa có giải pháp triệt để. Ngoài ra, việc xử lý các chung cư mini không phải là dễ dàng, bởi đây đang là nơi ăn chốn ở của hàng trăm nghìn con người, nhiều tòa nhà đã bán hết và chủ đầu tư cũng rời khỏi từ lâu.

Do đó, đại biểu Nguyễn Thị Thủy thể hiện sự thống nhất cao với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ về nhu cầu thực tế của người dân cần phải được bảo đảm nhưng dứt khoát không hợp thức hóa những sai phạm của chung cư mini trong Luật Nhà ở. Theo đó, vừa phải quy định chặt chẽ đối với loại hình nhà ở này, vừa phải có điều khoản chuyển tiếp để bảo đảm ổn định cuộc sống và an toàn tính mạng cho người dân.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy kiến nghị, Chính phủ tiếp tục triển khai những giải pháp ưu đãi để khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá bình dân để giải quyết gốc rễ vấn đề nơi ở an toàn cho người có thu nhập thấp. Chỉ đạo các cơ quan đang tiến hành thanh tra, kiểm tra các chung cư mini cần phải hướng dẫn kịp thời cho người dân để có những giải pháp phòng ngừa an toàn cháy, nổ. Và trong Nghị quyết của Kỳ họp lần này thì có nội dung yêu cầu về bảo đảm an toàn cháy, nổ nói chung, trong đó có an toàn cháy nổ đối với các chung cư mini đang hiện hữu.

N. Thành