Giảm đau vai gáy bằng y học phục hồi

Điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Ảnh: Phạm Hùng

Bệnh nhân cảm thấy đau nhẹ, đau mỏi vùng vai gáy và có thể kèm hạn chế vận động vùng cổ gáy, vùng đầu như không quay đầu thoải mái được... Đa số các trường hợp đau vai gáy có thể dùng các phương pháp của vật lý trị liệu để giảm đau rất hiệu quả.

Một số nguyên nhân gây đau vai gáy

Thoái hóa: các cơn đau do thoái hóa đốt sống cổ sẽ bắt đầu từ cột sống thoái hóa sau đó lan rộng ra toàn bộ vùng vai gáy, sau tai... gây ảnh hưởng đến tư thế hoạt động của đầu - cổ. Các cơn đau nhức có thể xảy ra dữ dội cũng có thể âm ỉ dài ngày, tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của mỗi người.

Do tư thế: ngủ sai tư thế gây căng cứng do nằm gối quá cao hoặc tối nằm đè lên vật gì, hoặc do nệm quá cứng; hoặc do tư thế khi ngồi làm việc với máy tính, sử dụng điện thoại với tư thế cúi cổ...

Stress: làm cơ thể sản xuất ra cortisol là chất gây đau nhức mệt mỏi. Khi bị stress thường xuyên lượng cortisol sản xuất ra nhiều hơn, xâm nhập và tàn phá hệ gân cơ xương khớp, khiến bệnh nhân bị co cứng cơ vùng cổ vai gáy kèm theo đau khớp...

Nguyên nhân khác: chấn thương đám rối thần kinh cánh tay; chấn thương đột ngột ở cổ; viêm khớp dạng thấp…

Những phương pháp trong vật lý trị liệu

Xin giới thiệu các phương pháp vật lý trị liệu:

Phương pháp xoa bóp: sử dụng bàn tay, ngón tay tác động sâu vào mô cơ giúp giãn cơ, giảm đau nhức. Xoa bóp tác động lên huyệt, da thịt, gân khớp tạo cho người được xoa bóp cảm giác sảng khoái nhằm làm dịu đi chứng đau mỏi của cơ, khớp, thần kinh; làm tăng tính đàn hồi của cơ, tăng khả năng làm việc, sức bền cơ và làm giãn những nhóm cơ đã bị co cứng trước đó.

Siêu âm trị liệu: sự lan truyền của sóng siêu âm gây nên những thay đổi áp lực tương ứng với tần số siêu âm, tạo nên hiện tượng gọi là “xoa bóp vi thể”, tác dụng sinh nhiệt làm ấm vùng được siêu âm.

Từ tác dụng cơ học và tác dụng sinh nhiệt dẫn đến hàng loạt tác dụng sinh học tạo nên hiệu quả siêu âm điều trị: tăng tuần hoàn và dinh dưỡng do tăng nhiệt độ, tăng tính thấm của mạch máu và tổ chức; giãn cơ do kích thích trực tiếp của siêu âm lên các thụ cảm thể thần kinh; tăng tính thấm của màng tế bào; kích thích quá trình tái sinh tổ chức; tác dụng lên hệ thần kinh ngoại vi; giảm đau hiệu quả trong bệnh lý vùng vai gáy.

Sóng ngắn trị liệu: sóng ngắn là những bức xạ điện từ có bước sóng tính bằng mét (còn gọi là sóng radio cao tần, hay điện trường cao tần). Sóng ngắn có tác dụng sinh nhiệt và tác dụng tăng chuyển. Hiệu quả trong điều trị của sóng ngắn là giảm đau do ức chế các sợi dẫn truyền cảm giác đau.

Tác dụng giảm đau còn do tăng tuần hoàn cục bộ làm tăng thải trừ các sản phẩm chuyển hóa, tái hấp thu các dịch tiết bị tích tụ, ngoài ra tăng nhiệt còn làm giãn và giảm trương lực cơ vân; làm tăng bạch cầu đến tổ chức viêm, tăng khả năng di chuyển và thực bào của thực bào do đó có tác dụng chống viêm rất tốt…

Laser cường độ cao: được thiết kế nhằm phát ra năng lượng phổ hồng ngoại để cung cấp kích thích cục bộ cho các mô sinh học. Các mô kích thích này giúp tăng tốc quá trình chữa lành cục bộ, tăng cường trao đổi chất và phản ứng giảm đau. Các tác dụng lâm sàng đáng kể nhất: giảm đau, kích thích sinh học, chống viêm, chống phù nề, làm giãn mạch.

Vận động trị liệu vùng cổ gáy: tùy vào cơ địa và tình trạng bệnh mà các thầy thuốc sẽ đưa ra cho các bệnh nhân một số bài tập nhẹ nhàng kéo giãn cơ thể như ưỡn cổ, cúi đầu về phía trước, ngửa đầu ra phía sau, nghiêng đầu sang trái, sang phải, xoay tròn đầu và cổ, cử động cổ lên xuống,… giúp giãn cơ chỗ đau, tăng cường lưu thông máu trong cơ thể. Có thể kết hợp với kéo nắn trị liệu vùng cổ gáy tạo nên hiệu quả tốt vận động vùng cổ gáy. Sau khi ổn định sẽ tập bài vận đông khớp cổ có kháng lực tạo nên sức mạnh vùng cổ gáy.

Sóng xung kích: sóng âm có áp lực biến đổi đột ngột, biên độ lớn và ngắt quãng, nó là dạng sóng đơn với xung áp lực dương là chính theo sau là phần sóng nhỏ giãn ra với một pha áp suất âm nhỏ hơn rất nhiều (bằng 10%) so với áp suất đỉnh. Đây là phương pháp không xâm lấn mới để điều trị đau, thúc đẩy quá trình làm lành một số rối loạn cơ xương khớp mãn tính, tiền mãn tính hoặc bán cấp, giúp cải thiện hệ thống vi mạch máu, thúc đẩy quá trình trao đổi chất, có tác dụng giảm đau cũng như phân hủy vôi hóa gân cơ. Sóng xung kích phá vỡ vùng cứng, tái lập vi tuần hoàn.

Người đau vai gáy có thể đến các bệnh viện, cơ sở y tế có khoa vật lý trị liệu để được tư vấn và điều trị.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ