Giám đốc Công an TP. Hà Nội: Đang điều tra vụ án lừa đảo, rửa tiền hàng nghìn tỷ đồng

Việt Nam được khuyến nghị lập đơn vị tình báo tài chính độc lập để phòng, chống rửa tiền Đề nghị đưa tài sản ảo vào Luật Phòng, chống rửa tiền Ngành Hải quan: Chủ động hợp tác đẩy lùi vấn nạn rửa tiền, tài trợ khủng bố Tây Ban Nha triệt phá "ngân hàng" rửa tiền bẩn lớn nhất châu Âu Nhiều thủ đoạn rửa tiền chưa có đủ hành lang pháp lý để kiểm soát

Xử lý nghiêm việc giả mạo thông tin để mở tài khoản

Theo đại biểu, đối tượng chủ mưu, tổ chức các hoạt động phạm tội này là người nước ngoài, thuê rất nhiều người nước khác, trong đó có người Việt Nam. Trụ sở, địa điểm tổ chức thực hiện hành vi phạm tội là ở nước ngoài, công cụ, phương tiện, thiết bị phạm tội cũng ở nước ngoài. Phương thức phạm tội rất tinh vi. Sau khi nhận tiền của người bị hại, tội phạm chia nhỏ gửi qua nhiều tài khoản, sau đó chụm vào một tài khoản ảo, rồi rút ra tiền mặt.

Từ đẫn chứng nêu trên, Trung tướng Nguyễn Hải Trung đề nghị cần phải đảm bảo tính chính danh khi đăng ký mở và sử dụng tài khoản. Qua thực tiễn công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và hoạt động phòng, chống rửa tiền nói riêng của Công an TP. Hà Nội trong thời gian qua nổi lên hoạt động liên quan đến sử dụng thông tin, giấy tờ giả để mở tài khoản hoặc thuê người khác mở tài khoản, sau đó bán lại tài khoản cho đối tượng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Mục đích của hành vi này là nhằm che giấu thông tin về tài sản của cá nhân, tổ chức thực sự quản lý sở hữu tài sản, gây khó khăn, tránh né công tác phát hiện của các cơ quan quản lý nhà nước. Do vậy, đại biểu nhận thấy, đây là vấn đề rất quan trọng, nếu nhận diện xác định rõ đối tượng quản lý, sử dụng tài khoản sẽ góp phần triệt tiêu được việc giả mạo thông tin tài khoản.

Vì vậy, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị cần có cơ chế phối hợp đối chiếu thông tin chủ tài khoản ngân hàng, tài khoản trên nền tảng trung gian thanh toán, liên kết đăng ký mở tài khoản với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phòng tránh các trường hợp sử dụng tài khoản giả. Việc cung cấp tài khoản dịch vụ ngân hàng điện tử giao dịch điện tử phải có đầy đủ đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện nhận diện và xác thực thông tin người dùng.

Bên cạnh đó, đưa hành vi mua bán tài khoản, sử dụng thông tin hoặc giấy tờ giả để mở tài khoản vào diện các hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại Điều 8 dự thảo luật này để tạo cơ sở, căn cứ pháp lý, chế tài xử lý đối với hoạt động trên, từ đó tạo sự răn đe với các cá nhân và tổ chức khác.

Trung tướng, Giám đốc Công an TP. Hà Nội Nguyễn Hải Trung.

Đại biểu Nguyễn Hải Trung cũng đề nghị cần có cơ chế sớm hơn, nhanh hơn để trì hoãn giao dịch phong tỏa tài khoản đối với các giao dịch đáng ngờ có dấu hiệu phạm tội. “Chúng ta không thừa nhận tiền ảo, tiền số, nhưng thực tế đang có thị trường ngầm. Phần lớn tội lừa đảo đều thông qua tiền ảo để rửa tiền, như vụ án tôi báo cáo lúc đầu” - ông Trung nói.

Còn thiếu quy định về tài sản ảo, tiền ảo

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xác định phạm vi, đối tượng của Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi), đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, trong thời đại công nghệ hiện nay, quy định như trong dự thảo luật vẫn thiếu, chưa có khái niệm ảo, tiền ảo hoặc tài sản ảo, số hóa. Do đó cần phải quy định thêm tài sản ảo, tài sản số hóa và tài sản mã hóa để bao quát và dễ áp dụng.

Về khái niệm rửa tiền, đại biểu đoàn TP. Hồ Chí Minh nêu rõ, nếu coi tội phạm rửa tiền là tội phạm hình sự thì phải quy định trong Bộ luật Hình sự, phải có nguyên tắc của pháp luật hình sự; không quy định trong Bộ luật Hình sự thì không phải là tội phạm hình sự. Do đó đại biểu cho rằng, cần thiết kế lại vấn đề này để tránh gây hiểu lầm.

Cũng quan tâm đến tiền ảo, tài sản ảo, đại biểu Huỳnh Thị Phúc (đoàn Bà Rịa - Vũng Tàu) nhấn mạnh, sự phát triển của kinh tế số cũng là cơ hội để các đối tượng tội phạm có hành vi gian lận tinh vi, phức tạp hơn, bao gồm các hành vi rửa tiền sử dụng công nghệ cao. Do đó, ban soạn thảo nên cân nhắc bổ sung quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền đối với tiền ảo, tài sản ảo.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Theo đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn), việc xác định tội phạm rửa tiền trong thực tế là rất khó khăn. Ngân hàng Thế giới ước tính mỗi năm có khoảng 300 - 500 tỷ USD thu được từ hoạt động phạm tội rửa tiền. Ở nước ta, theo số liệu báo cáo cung cấp, đến nay Việt Nam đã xét xử 3 vụ án với tội danh rửa tiền theo Bộ luật Hình sự.

Tuy nhiên, đại biểu đề nghị báo cáo tổng kết cần phải đề cập rõ hơn bức tranh tổng thể hoạt động rửa tiền của nước ta hiện nay ra sao, tiền thường được rửa dưới hình thức nào, quy mô ra sao, lĩnh vực nào là chính? Đây là thông tin quan trọng để các đại biểu Quốc hội thảo luận, xem xét, quyết định góp ý cho các quy định của dự thảo luật.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước giải trình nhiều vấn đề liên quan

Báo cáo thêm về một số nội dung đại biểu nêu, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, các đối tượng báo cáo trong dự thảo luật là những đối tượng được kế thừa từ Luật Phòng, chống rửa tiền năm 2012. Dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) bổ sung những đối tượng đang được quy định các văn bản dưới luật.

Về việc bổ sung các công ty cung cấp dịch vụ tài sản ảo hay kinh doanh tài chính tiền tệ trên nền tảng công nghệ, Thống đốc cho biết, trong quá trình xây dựng, cơ quan soạn thảo đã đưa các hoạt động này vào trong dự thảo luật, nhưng trong quá trình tham vấn ý kiến qua nhiều vòng, các ý kiến cho rằng các hoạt động này chưa được quy định trong các văn bản quy định pháp luật hiện hành vì vậy chưa nên đưa vào dự thảo luật. Chính vì vậy, quy định này sẽ giao Chính phủ bổ sung đối tượng báo cáo sau khi được sự chấp thuận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Ngoài ra, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng giải trình về nhóm vấn đề liên quan đến các vấn đề về trì hoãn giao dịch. Theo đó, để tránh lạm dụng với ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của tổ chức, cá nhân dự thảo luật cũng đã quy định thời hạn trì hoãn không quá ba ngày kể từ ngày thực hiện và đối tượng báo cáo được miễn trách nhiệm pháp lý nếu thực hiện theo đúng các quy định của luật…

Hoàng Yến