Giám đốc Sở GD&ĐT Điện Biên nêu 6 việc cần làm để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo

Ngành giáo dục và đào tạo trên cả nước hiện đang đứng trước nhiều thời cơ cũng như một số thách thức khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Bà Hoàng Tuyết Ban - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên đã có cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, chia sẻ về những kế hoạch phát triển đội ngũ và nâng cao chất lượng giáo dục trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn mới.

Bà Hoàng Tuyết Ban - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên. Ảnh: NVCC.

Rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp, hiện thiếu 2.695 viên chức và người lao động

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, việc sắp xếp đơn vị hành chính tạo ra nhiều cơ hội quan trọng cho ngành giáo dục tỉnh. Quy mô quản lý tinh gọn hơn, giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả, tập trung đầu tư các trường trọng điểm, đồng thời tạo điều kiện để đẩy mạnh thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 và phát triển giáo dục nghề nghiệp, hướng nghiệp cho học sinh.

Tuy vậy, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Điện Biên cũng đang đối diện không ít thách thức: một số học sinh phải đi xa hơn sau khi sáp nhập điểm trường; áp lực bố trí, điều tiết đội ngũ giáo viên giữa nơi dư và nơi thiếu; cơ sở vật chất ở nhiều vùng còn chênh lệch; cùng với đó là tâm lý, thói quen học tập của người dân cần thời gian thích ứng.

Trước tình hình đó, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên cho biết, Sở đang phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành để rà soát, quy hoạch lại mạng lưới trường lớp, tập trung đầu tư cơ sở vật chất, bố trí đội ngũ hợp lý và có chính sách hỗ trợ kịp thời cho học sinh vùng khó, nhằm đảm bảo ổn định và nâng cao chất lượng giáo dục trong giai đoạn mới.

Tính đến 01/7/2025, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Điện Biên có 16.105 công chức, viên chức và người lao động. Trong đó: 47 công chức; 1.270 cán bộ quản lý; 12.322 giáo viên; 102 giảng viên trường cao đẳng sư phạm; số người lao động gồm 2.278 người.

Thực hiện Nghị quyết số 1661/2025/NQ-UBTVQH15 về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Điện Biên năm 2025, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ban hành các Quyết định: số 1263/QĐ-UBND ngày 24/6/2025 về việc thành lập các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên khu vực trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo; số 1318/QĐ-UBND ngày 25/6/2025 về việc chuyển các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện về thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã sau sắp xếp quản lý.

Sau sắp xếp, có 39 đơn vị trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo, gồm: 33 trường trung học phổ thông; 4 trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên khu vực; 1 Trường Cao đẳng Sư phạm Điện Biên; 1 Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập.

Đối với các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông công lập thuộc phạm vi quản lý của Ủy ban nhân dân cấp huyện được chuyển nguyên trạng về thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã mới quản lý.

Hiện nay, theo định mức, các đơn vị trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo còn thiếu 222 giáo viên cấp trung học phổ thông cho năm học 2025-2026 và đã được phê duyệt tuyển dụng thêm 70 biên chế giáo viên cho năm học này (hiện, đã thu hồ sơ đăng ký tuyển dụng). Do đó, đối với cấp học trung học phổ thông, vẫn cơ bản đáp ứng được chương trình và kế hoạch năm học 2025-2026.

Đối với cấp mầm non, tiểu học và trung học cơ sở, Sở Giáo dục và Đào tạo đã gửi Sở Nội vụ đề nghị phê duyệt phương án tuyển dụng giáo viên cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông công lập (cấp tiểu học và trung học cơ sở) tỉnh Điện Biên, năm 2025 với 299 chỉ tiêu. Góp phần đảm bảo nguồn giáo viên trong chỉ tiêu biên chế được giao các cấp học mầm non, tiểu học, trung học cơ sở để chuẩn bị cho năm học 2025-2026.

“Đồng thời, căn cứ vào tình hình đội ngũ giáo viên hiện có ở các đơn vị trường học, để thực hiện việc điều chuyển giáo viên đối với cấp trung học phổ thông, trong thời gian tới, Sở Giáo dục và Đào tạo tiếp tục rà soát đội ngũ giáo viên toàn ngành từ mầm non đến trung học phổ thông trên phạm vi toàn tỉnh.

Từ đó, xây dựng, tham mưu kế hoạch điều chuyển giáo viên để đảm bảo cân đối đội ngũ giáo viên giữa các đơn vị trường học, giữa các địa bàn xã, phường mới; đảm bảo việc thực hiện việc điều chuyển giáo viên đúng theo Quy định của Luật Nhà giáo (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026)” - nữ Giám đốc Sở thông tin thêm.

Cấp tiểu học hiện đang thiếu 769 người, trong đó, thiếu 269 giáo viên (so với định mức năm học 2025-2026). Ảnh: Sở Giáo dục và Đào tạo cung cấp.

Bà Hoàng Tuyết Ban cũng chia sẻ thêm về kế hoạch phát triển đội ngũ trong thời gian tới: “Một là, tiếp tục đề nghị Trung ương bổ sung biên chế giáo viên cho tỉnh để đảm bảo định mức biên chế cho các cơ sở giáo dục theo quy định.

Hai là, tiếp tục tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh trình Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt chỉ tiêu cử tuyển năm 2025 và các năm học tiếp theo.

Ba là, tiếp tục tham mưu kế hoạch tuyển dụng giáo viên để đảm bảo đủ số lượng và đồng bộ về cơ cấu đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên trong các nhà trường.

Bốn là, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ nhân viên, tạo bước chuyển biến cơ bản trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo nói chung và chất lượng giáo dục của nhà trường nói riêng.

Năm là, nâng cao trình độ, năng lực giảng dạy, năng lực quản lý, nghiên cứu khoa học và các hoạt động khác của giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục trên cơ sở đáp ứng các yêu cầu về vị trí việc làm, trình độ tiêu chuẩn của chức danh theo bậc học.

Sáu là, thực hiện mục tiêu của Quy hoạch tổng thể phát triển sự nghiệp giáo dục và đào tạo. Phấn đấu duy trì tốt đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục và đội ngũ nhân viên được chuẩn hóa về chất lượng một cách đồng bộ theo các mục tiêu và định hướng của ngành. Đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý để làm nòng cốt trong việc không ngừng nâng cao chất lượng dạy học và quản lý nhà trường. Đảm bảo thực hiện tốt các nhiệm vụ của ngành trong thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp”.

Thực hiện Thông tư số 15, khối lượng công việc của Sở sẽ tăng lên, song cũng có một số lợi ích

Ngày 24/7/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư số 15/2025/TT-BGDĐT hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Giáo dục và Đào tạo thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và Phòng Văn hóa - Xã hội thuộc Ủy ban nhân dân xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.

Theo Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, hiện nay, việc tuyển dụng, quản lý, sử dụng, tiếp nhận, điều động, biệt phái, thuyên chuyển, bổ nhiệm, thăng hạng chức danh nghề nghiệp, thay đổi chức danh nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá đối với đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức và người lao động trong tất cả các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh sẽ thực hiện theo quy định của Luật Nhà giáo, quy định của pháp luật có liên quan và phân cấp của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Điện Biên.

Trong thời gian tới, Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên sẽ ban hành Quyết định thay thế Quyết định số 45/2022/QĐ-UBND ngày 17/11/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Điện Biên ban hành quy định phân cấp quản lý tổ chức bộ máy, biên chế, cán bộ, công chức, viên chức, người quản lý doanh nghiệp thuộc tỉnh Điện Biên. Vì vậy, việc có thực hiện nhiệm vụ như hướng dẫn tại Thông tư số 15 hay không, còn phụ thuộc vào việc phân cấp của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh Điện Biên.

Giờ học tại một trường học trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Ảnh: Sở Giáo dục và Đào tạo cung cấp.

Tuy nhiên, nếu Sở Giáo dục và Đào tạo được giao thực hiện nhiệm vụ này, thì khối lượng công việc của Sở trong thời gian tới sẽ tăng lên rất lớn. Song, có thể thấy được lợi ích cụ thể như sau:

Thứ nhất, giải quyết được tình trạng thừa hoặc thiếu cục bộ giáo viên ở các địa phương ở địa bàn huyện cũ cũng như xã, phường mới hiện nay sau khi thực hiện chính quyền 2 cấp từ ngày 01/7/2025.

Thứ hai, phát huy tối đa được vai trò tham mưu của cơ quan chuyên môn về giáo dục trong thực hiện công tác tuyển dụng giáo viên (sẽ phải thi thực hành giảng dạy khi tuyển dụng giáo viên theo Luật Nhà giáo).

Thứ ba, khi thực hiện công tác tiếp nhận, thuyên chuyển viên chức giữa các cơ sở giáo dục; khi điều động viên chức từ đơn vị thừa sang đơn vị thiếu phải điều động biệt phái thì cũng đảm bảo cân đối được đội ngũ giáo viên ở tất cả các cơ sở giáo dục trong toàn ngành, góp phần ổn định đội ngũ nhà giáo để thực hiện các nhiệm vụ của đơn vị hoặc góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, đáp ứng nhiệm vụ cụ thể của ngành trong một thời điểm nhất định (biệt phái/điều động).

Thứ tư, việc quy định phân cấp quản lý, dẫn đến không thực hiện được việc điều động giáo viên từ xã, phường này sang xã, phường khác để bảo đảm số lượng, chất lượng, cơ cấu; khó khăn trong việc tiếp nhận giáo viên từ địa phương này sang địa phương khác, tỉnh này sang tỉnh khác để tạo điều kiện cho giáo viên được yên tâm công tác, hợp lý hóa gia đình.

Lộ trình thực hiện các nghị quyết mới của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non 3-5 tuổi và miễn học phí

Tại kỳ họp thứ 9 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thực hiện phổ cập cho trẻ mầm non từ 3-5 tuổi, với mục tiêu đến năm 2030, 100% tỉnh, thành đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3-5 tuổi.

Tỉnh Điện Biên được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi từ năm 2014 và duy trì đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi vào năm 2020.

Tính đến cuối năm học 2024-2025, tỉ lệ trẻ mẫu giáo của tỉnh đi học đạt 99,89%, tỉ lệ trẻ nhà trẻ đi học đạt 45,1%.

Bên cạnh đó, Nhà nước hiện nay đã có chính sách hộ ăn trưa cho trẻ nhà trẻ, trẻ mẫu giáo, chế độ hỗ trợ giáo viên dạy lớp ghép, dạy tăng cường tiếng Việt cho trẻ. Đây là điều kiện thuận lợi để đảm bảo tỉ lệ trẻ đi học và nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ ở các cơ sở giáo dục mầm non.

Trên những nền tảng cơ bản đó, để thực hiện đảm bảo mục tiêu Nghị quyết số 218/2025/QH15 về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo (từ 3-5 tuổi), ngành giáo dục đào tạo tham mưu đưa mục tiêu đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo vào nghị quyết đảng bộ các cấp.

Trong thời gian tới, Sở sẽ tiếp tục tham mưu với Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh; phối hợp với các sở ngành thành viên Ban chỉ đạo phổ cập giáo dục - xóa mù chữ của tỉnh và Ủy ban nhân dân các xã, phường xây dựng kế hoạch, lộ trình phấn đấu đạt chuẩn của các xã phường, huy động các nguồn lực từ các chương trình, dự án và sự hỗ trợ từ cộng đồng để đảm bảo đủ về số lượng nhà giáo, nâng cấp các điều kiện về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi cho các cơ sở giáo dục mầm non để đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo, phấn đấu chậm nhất là năm 2030 tỉnh Điện Biên đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3-5 tuổi theo Nghị quyết Quốc hội đã đề ra.

Sở Giáo dục và Đào tạo đã có Tờ trình Đề nghị xây dựng Nghị quyết mức thu học phí, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Điện Biên. Ảnh: SGDĐT cung cấp.

Bên cạnh đó, thực hiện quyết định của Bộ Chính trị về việc miễn hoàn toàn học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập từ năm học 2025-2026. Vừa qua, vào ngày 26/6/2025, tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Nghị quyết số 217/2025/QH15. Nghị quyết này quy định về việc miễn, hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non và học sinh phổ thông, áp dụng từ năm học 2025-2026.

Thực hiện chủ trương trên, Sở Giáo dục và Đào tạo Điện Biên đã chủ động tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo, đồng thời hướng dẫn phòng Văn hóa - Xã hội (Ủy ban nhân dân các xã phường), các cơ sở giáo dục trên địa bàn toàn tỉnh đã triển khai ngay công tác chuẩn bị.

Trọng tâm là rà soát số lượng học sinh, dự toán kinh phí hỗ trợ chi phí học tập theo Nghị định số 81/2021/NĐ-CP, điều chỉnh phần mềm quản lý thu - chi để đảm bảo minh bạch, đồng thời tuyên truyền sâu rộng để phụ huynh và học sinh nắm rõ chính sách, yên tâm tới trường.

Để kịp thời triển khai chính sách miễn học phí đồng thời với thời điểm Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 81, Sở Giáo dục và Đào tạo đã có Tờ trình Đề nghị xây dựng Nghị quyết mức thu học phí, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Kiến nghị có cơ chế đặc thù trong tuyển dụng, đãi ngộ để thu hút, giữ chân giáo viên giỏi

Thực hiện tinh thần Nghị quyết 11-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi Bắc bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và sau Hội nghị Phát triển giáo dục vùng Trung du và miền núi Bắc bộ, ngành giáo dục Điện Biên đã có nhiều chuyển biến tích cực, cơ sở vật chất trường lớp được quan tâm đầu tư, nhiều điểm trường đầu tư kiên cố thay thế các phòng học tạm; mạng lưới trường, lớp từng bước được sắp xếp hợp lý; đội ngũ nhà giáo được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ; công tác huy động học sinh đến lớp, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số có nhiều cải thiện rõ rệt.

Tuy nhiên, vẫn còn một số “điểm nghẽn” như thiếu giáo viên cục bộ ở một số môn học, cơ sở vật chất chưa đồng đều, tỉ lệ học sinh bỏ học ở vùng khó khăn còn tiềm ẩn.

Tỉnh Điện Biên tuyên dương học sinh, giáo viên đạt thành tích cao trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia trung học phổ thông năm học 2024-2025. Ảnh: Sở Giáo dục và Đào tạo cung cấp.

“Vì vậy, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên kiến nghị Trung ương, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cấp có thẩm quyền tiếp tục quan tâm: Ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư cơ sở vật chất trường lớp vùng khó. Có cơ chế đặc thù trong tuyển dụng, đãi ngộ để thu hút, giữ chân giáo viên giỏi về công tác tại vùng cao, biên giới. Tăng cường chính sách hỗ trợ học sinh dân tộc thiểu số, học sinh có hoàn cảnh khó khăn để duy trì sĩ số, giảm tỉ lệ bỏ học.

Với sự quan tâm đó, chúng tôi tin tưởng chất lượng và hiệu quả giáo dục của tỉnh Điện Biên sẽ tiếp tục được nâng lên, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của địa phương và của cả vùng” - bà Hoàng Tuyết Ban bày tỏ.

Mộc Trà