Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Trị kiến nghị nhiều giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục

Theo Nghị quyết số 202/2025/QH15 của Quốc hội: Về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, toàn bộ diện tích tự nhiên, quy mô dân số của tỉnh Quảng Bình và tỉnh Quảng Trị được sắp xếp thành tỉnh mới có tên gọi là tỉnh Quảng Trị.

Phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ Lê Thị Hương - Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị về những nội dung sẽ được địa phương tập trung trong năm học này.

Nhiều kiến nghị để thúc đẩy ngành giáo dục địa phương

Nhìn lại năm học 2024-2025, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị khẳng định ngành Giáo dục tỉnh đã quyết tâm phấn đấu, khắc phục khó khăn cơ bản hoàn thành các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đề ra.

Sở Giáo dục và Đào tạo tích cực trong công tác tham mưu hoàn thiện thể chế tạo hành lang pháp lý để thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, từng bước tháo gỡ các nút thắt, những vướng mắc từ thực tiễn đặt ra.

Công tác phổ cập giáo dục mầm mon, giáo dục tiểu học, giáo dục trung học cơ sở và xóa mù chữ tiếp tục được quan tâm. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 với nhiều điểm mới đã được triển khai đồng bộ từ lớp 1 đến lớp 12 đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Quy mô giáo dục nghề nghiệp tăng, chất lượng đào tạo có chuyển biến rõ rệt, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp duy trì, đẩy mạnh gắn kết với doanh nghiệp để nâng cao chất lượng đào tạo, tăng nguồn lực đầu tư, tạo cơ hội cho sinh viên tiếp cận với hoạt động sản xuất.

Chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục được khẳng định. Kết quả thi chọn học sinh giỏi quốc gia, cuộc thi khoa học, kỹ thuật học sinh trung học năm học 2024-2025 cấp quốc gia, quốc tế tiếp tục đạt kết quả cao; thi chọn học sinh giỏi quốc gia đạt 115 giải, tăng 24 giải so với năm học 2023 - 2024.

Tổ chức thành công Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025; tỷ lệ tốt nghiệp đạt 98,89%, điểm trung bình bài thi xếp thứ 13/34 toàn quốc.

Bên cạnh những kết quả nêu trên, Tiến sĩ Lê Thị Hương chỉ ra một số hạn chế trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học 2024-2025: "Một số trường thiếu giáo viên môn Tin học, tiếng Anh, phải tăng tiết hoặc dạy trực tuyến, ảnh hưởng đến nâng cao chất lượng môn học. Tài liệu chưa in ấn được gây khó khăn cho việc thực hiện nội dung giáo dục địa phương trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Tỷ lệ học sinh/lớp cao, khó khăn trong đổi mới hình thức, phương pháp dạy học theo yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Do điều kiện đội ngũ và cơ sở vật chất nên việc xây dựng các tổ hợp môn học và chuyên đề học tập lựa chọn ở một số đơn vị chưa thể đáp ứng tối đa nhu cầu định hướng nghề nghiệp của học sinh.

Giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên cũng còn nhiều hạn chế, chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn. Công tác phân luồng học sinh sau trung học cơ sở, trung học phổ thông chưa đạt hiệu quả rõ nét.

Một số vị trí việc làm mới (như giáo vụ, tư vấn học sinh, quản trị công sở) theo Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT về việc hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường chuyên biệt công lập chưa có chỉ tiêu số người làm việc để bố trí, chủ yếu là bố trí giáo viên, nhân viên kiêm nhiệm. Công tác y tế; giáo dục thể chất, thể thao trường học vẫn còn gặp khó khăn.

Ngoài ra, nguồn lực đầu tư cho giáo dục thấp, cơ sở vật chất trường học chưa đáp ứng được nhu cầu triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông.

Công tác xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia chưa đạt chỉ tiêu. Công tác phối hợp tháo gỡ các vướng mắc trong thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quy hoạch quỹ đất dành cho phát triển giáo dục vẫn còn hạn chế".

Tiến sĩ Lê Thị Hương (ngoài cùng bên phải) trong Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành Giáo dục và khai giảng năm học 2025-2026. Ảnh: NVCC.

Từ đó, Tiến sĩ Lê Thị Hương đưa ra một số kiến nghị để khắc phục những tồn tại. Cụ thể, đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, tham mưu Chính phủ xem xét: trình Quốc hội thông qua Chương trình tăng cường cơ sở vật chất cho giáo dục mầm non và phổ thông giai đoạn 2026-2035 để các địa phương có căn cứ bố trí kế hoạch đầu tư công cho ngành Giáo dục;

Ban hành Quyết định sửa đổi, bổ sung Quyết định số 46/2015/QĐ-TTg quy định chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp, đào tạo dưới 3 tháng để phù hợp với tình hình thực tế và biến động về giá.

Phối hợp với đơn vị chức năng để có hướng dẫn cụ thể hơn trong khâu in ấn, phát hành Tài liệu giáo dục địa phương;

Xem xét để điều chỉnh, bổ sung một số nội dung liên quan các thông tư: Thông tư số 21/2019/TT-BGDĐT Ban hành Quy chế quản lý bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, bằng tốt nghiệp trung học phổ thông, bằng tốt nghiệp trung cấp sư phạm, bằng tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, văn bằng giáo dục đại học và chứng chỉ của hệ thống giáo dục quốc dân;

Thông tư số 17/2023/TT-BGDĐT Ban hành Quy chế thi học sinh giỏi quốc gia để phù hợp với thực tế sau khi sát nhập tỉnh, đặc biệt liên quan đến số lượng đội tuyển của các tỉnh sau sát nhập vì quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi là quá trình lâu dài đã được các địa phương chuẩn bị từ nhiều năm trước;

Thông tư số 69/2021/TT-BTC Hướng dẫn quản lý kinh phí chuẩn bị, tổ chức và tham dự các kỳ thi áp dụng đối với giáo dục phổ thông để phù hợp với việc chuyển chức năng nhiệm vụ giáo dục nghề nghiệp từ Sở Lao động - Thương binh xã hội sang Sở Giáo dục và Đào tạo, thay đổi nội dung chi về công tác thanh tra, kiểm tra.

Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh, đề nghị Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các địa phương tiếp tục thực hiện tích cực, có hiệu quả Đề án xây dựng trường chuẩn quốc gia; bảo đảm biên chế giáo viên/nhóm, lớp theo quy định; ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, trung tâm học liệu cho các cơ sở Giáo dục nghề nghiệp nhằm bảo đảm việc thực hiện các hoạt động chuyển đổi số, đáp ứng các tiêu chí “số hóa trường học” và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp".

Tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ cho năm học mới

Bước vào năm học 2025 - 2026, Tiến sĩ Lê Thị Hương bày tỏ, ngành Giáo dục tỉnh cần tập trung thực hiện nhiều nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất là tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo. Cụ thể, tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của nhà nước về phát triển giáo dục và đào tạo trên địa bàn tỉnh; tập trung nguồn lực để triển khai thi hành Luật Nhà giáo và các quy định về quản lý giáo dục theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Đẩy mạnh rà soát, kịp thời phát hiện, kiến nghị xử lý các quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn và yêu cầu đổi mới giáo dục. Tăng cường và nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, giám sát việc thể chế hóa các chủ trương của Đảng và việc thực hiện chính sách, pháp luật trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.

Sắp xếp, tổ chức lại và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình và hỗ trợ kịp thời chính quyền địa phương cấp xã thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giáo dục trong bối cảnh sáp nhập địa giới hành chính và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Triển khai thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; tiếp tục phát triển Chương trình giáo dục mầm non, đổi mới phương pháp, hình thức nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Chuẩn bị điều kiện triển khai thí điểm Chương trình giáo dục mầm non mới.

Tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông bảo đảm tính khoa học, sư phạm; khai thác tối đa hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học giúp học sinh đạt được yêu cầu cần đạt theo quy định của Chương trình; thực hiện hiệu quả dạy học 2 buổi/ngày đối với các cơ sở giáo dục phổ thông có đủ điều kiện theo quy định.

Nâng cao hiệu quả các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; thúc đẩy và nâng cao chất lượng giáo dục STEM/STEAM, giáo dục phát triển năng lực số, giáo dục sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông; nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh; chuẩn bị tốt các điều kiện bảo đảm để từng bước đưa Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập suốt đời theo hướng đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, từng địa phương; đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế giáo dục, nâng cao năng lực và hỗ trợ các trung tâm học tập cộng đồng, nhất là ở vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Chuẩn bị tốt các điều kiện tổ chức Kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2026; các Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, tham gia đạt kết quả tốt Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm học 2025 - 2026; tham gia hội thi thiết bị tự làm toàn quốc và thi kỹ năng nghề quốc gia, khu vực và thế giới...

Tăng cường kiểm định chất lượng giáo dục đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia 70% vào năm 2030; kiểm tra, đánh giá chất lượng các trung tâm ngoại ngữ, tin học.

Thứ ba, phát triển đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Tiếp tục hoàn thiện chế độ chính sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục nhằm khắc phục những tồn tại, bất cập trong quá trình triển khai thực hiện, bảo đảm đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu, đồng bộ về chất lượng.

Triển khai thực hiện tuyển dụng, sử dụng biên chế giáo viên được giao; rà soát số giáo viên hiện có, đề xuất bổ sung biên chế giáo viên giai đoạn 2026-2030 để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, nhất là triển khai thực hiện dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông và thực hiện phổ cập mẫu giáo cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi.

Tăng cường thực hiện phương án điều chuyển, biệt phái giáo viên từ nơi thừa sang nơi thiếu; giáo viên dạy học liên trường tại các địa phương; nghiên cứu xây dựng cơ chế phối hợp, huy động, hợp đồng các nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên chuyên nghiệp, tình nguyện viên người nước ngoài tham gia tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường; huy động đội ngũ có trình độ, kỹ năng nghề cao tham gia giảng dạy các chương trình đào tạo giáo dục nghề nghiệp.

Tiếp tục triển khai lộ trình nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; chú trọng triển khai bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý, giảng dạy đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp nhà giáo các cấp học mầm non, phổ thông, đặc biệt là năng lực ứng dụng công nghệ số (trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…), năng lực ngoại ngữ.

Ảnh minh họa: Website Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Quảng Trị.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước và huy động các nguồn lực đầu tư để tăng cường cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo

Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả các chương trình, đề án, dự án liên quan thuộc lĩnh vực giáo dục đào tạo nhằm tăng trưởng cơ sở vật chất trường học, gồm: sửa chữa tài sản công; các dự án phi chính phủ nước ngoài, xã hội hóa giáo dục.

Tiếp tục xây dựng các cơ chế chính sách để huy động các nguồn lực phát triển giáo dục, đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, thu hút hỗ trợ từ các dự án phi chính phủ nước ngoài cũng như các tổ chức cá nhân trong nước để phát triển giáo dục tỉnh.

Sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, nhất là nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, đề án, dự án đã được phê duyệt.

Tham mưu các cấp có thẩm quyền bổ sung ngân sách chi thường xuyên cho các cơ sở giáo dục để bảo đảm chi cho hoạt động giảng dạy và học tập đạt tỷ lệ tối thiểu 19% trong tổng chi thường xuyên (chưa kể chi từ nguồn thu học phí) theo quy định; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra việc sử dụng ngân sách nhà nước chi cho giáo dục theo quy định của Luật ngân sách nhà nước và phân cấp quản lý ngân sách hiện hành nhằm đáp ứng các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục.

Đẩy mạnh xã hội hóa, huy động các nguồn lực đầu tư cho giáo dục, tiếp tục ưu tiên ngân sách địa phương cho giáo dục và đào tạo.

Tích cực tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học để thực hiện chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, tiếp tục kiên cố hóa trường lớp học, xóa phòng học tạm; xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030.

Tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên, phát triển mạng lưới trường, lớp và bảo đảm cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tối thiểu theo quy định; tiếp tục kiên cố hóa trường lớp học, xóa phòng học tạm, phấn đấu tỷ lệ phòng học kiên cố tăng 3% so với năm học 2024 - 2025; phát triển trường, lớp học ở các khu vực có dân số tăng nhanh, khu vực đông dân cư; xây dựng trường mầm non, phổ thông đạt chuẩn quốc gia; đầu tư hiện đại hóa cơ sở vật chất và tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học.

Thực hiện nghiêm quy định về các khoản thu trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo năm học 2025 - 2026, tăng cường quản lý nhà nước theo phân cấp đối với các khoản thu theo quy định.

Bên cạnh đó, ngành Giáo dục tỉnh Quảng Trị còn đặt ra nhiệm vụ tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo; đảm bảo công bằng trong cơ hội tiếp cận giáo dục có chất lượng cho người học; đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục quốc phòng an ninh và giáo dục thể chất, y tế trường học.

Đồng thời, tăng cường hội nhập quốc tế trong giáo dục và đào tạo; đẩy mạnh công tác cải cách hành chính; phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và tiếp tục thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua và công tác truyền thông trong toàn ngành.

Hồng Linh