Giám đốc thẩm, tái thẩm là gì?

Hỏi: Vừa qua, Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội mở phiên giám đốc thẩm vụ án container đâm Innova lùi xe trên cao tốc Hà Nội - Thái Nguyên và quyết định hủy 2 bản án mà tòa đã tuyên trước đó để điều tra lại. Xin hỏi, giám đốc thẩm là gì? Ngoài ra, tôi cũng hay thấy nhắc tới tái thẩm? Đây có phải là một cấp xét xử hay không?

Hà Anh Huy (Quận Hoàng Mai, Hà Nội)

Trả lời: Giám đốc thẩm là thủ tục tố tụng đặc biệt, nhằm xem xét lại bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng bị kháng nghị vì phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án.

Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng Viện KSND Tối cao có quyền kháng nghị đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND cấp cao và của Tòa án khác khi xét thấy cần thiết (trừ Quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao). Căn cứ để kháng nghị gồm: Kết luận trong bản án, quyết định của tòa án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án; Có vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử dẫn đến sai lầm nghiêm trọng trong việc giải quyết vụ án; Có sai lầm nghiêm trọng.

Trong khi đó, tái thẩm là thủ tục tố tụng đặc biệt, nhằm xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của tòa án nhưng bị kháng nghị vì có tình tiết mới được phát hiện có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án, quyết định mà tòa án không biết được khi ra bản án, quyết định đó.

Viện trưởng VKSND Tối cao có quyền kháng nghị đối với bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án các cấp, trừ quyết định của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao.

Nói cách khác, tính chất thủ tục giám đốc thẩm là xem xét lại bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật do phát hiện có sai sót nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng. Còn tái thẩm là xem xét lại bản án, quyết định của tòa án đã có hiệu lực pháp luật do phát hiệntình tiết mới làm thay đổi cơ bản nội dung bản án, quyết định mà tòa án không biết được lúc ra bản án, quyết định.

Giám đốc thẩm và tái thẩm không phải là một cấp xét xử.

Luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn luật sư TP Hà Nội)