Thủ tướng: Quy mô nền kinh tế với định hướng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ phát biểu tại tổ chiều 4/11/2025. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

“Rất khó khăn nhưng phải đặt ra sức ép để làm”

Tại phiên thảo luận ở tổ, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, tăng trưởng phải gắn với quy mô nền kinh tế, với định hướng tăng trưởng nhanh nhưng bền vững, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế.

“Phải đảm bảo bội chi, vì nếu thu không đủ chi, nền kinh tế sẽ đổ vỡ ngay”, Thủ tướng lưu ý. Với mục tiêu tăng trưởng trên 8% trong năm nay và tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, Thủ tướng nhận định “tăng trưởng cao rất khó, nhưng có dư địa để làm”. Năm nay, với mức tăng trưởng trung bình 3 quý đã đạt 7,85%, song Thủ tướng lo ngại mức tăng trưởng của quý cuối năm trong bối cảnh miền Bắc vừa qua ngập lụt và miền Trung cũng đang chìm trong mưa lũ.

“Rất khó khăn nhưng phải đặt ra sức ép để làm. Dân tộc ta càng áp lực càng nỗ lực, trong khó khăn lại nảy ra sáng kiến. Tăng trưởng trên 8% là áp lực nhưng đòi hỏi cả hệ thống phải nỗ lực, bởi tăng trưởng được thì năng suất lao động tăng cao, thu nhập được cải thiện, đời sống người dân được nâng lên”, Thủ tướng nhấn mạnh. Một trong những vấn đề quan trọng góp phần cho tăng trưởng, là hạ tầng chiến lược.

Thủ tướng nêu điểm nhấn khi nhiệm kỳ này, đầu tư cho phát triển tăng 55% so với nhiệm kỳ trước. Đi kèm với phát triển hạ tầng, Thủ tướng lưu ý bộ ngành, địa phương chủ động trong xây dựng thể chế, vì thể chế là động lực, là nguồn lực, và cũng là sức cạnh tranh của một quốc gia.

Với hạ tầng giao thông, Thủ tướng cho biết, cả nước đang dồn lực để hoàn thiện, trước hết là hệ thống đường bộ cao tốc với bước chuyển đổi quan trọng giao cho các địa phương làm chủ đầu tư để dự án được triển khai nhanh hơn. Thủ tướng ví việc chuyển đổi, giao vai trò chủ đầu tư các dự án từ bộ sang địa phương, là bước chuyển quan trọng góp phần phát triển hạ tầng.

Đây cũng là một kinh nghiệm cần áp dụng khi tới đây triển khai dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Bên cạnh đó, Thủ tướng lưu ý, phân cấp phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường kiểm tra, giám sát. Nhấn mạnh có hợp tác công - tư mới phát triển được hạ tầng, Thủ tướng dẫn chứng câu chuyện vừa qua triển khai hàng loạt dự án giao thông quan trọng theo định hướng này. Ví dụ, với hàng không, Thủ tướng nhấn mạnh cần đầu tư sân bay, hình thành các hãng hàng không để “tự quản lý, cạnh tranh và phát triển”.

“Nếu chỉ có Vietnam Airlines thì người dân không được hưởng giá rẻ. Phải có cạnh tranh, tạo cơ chế cho công - tư đồng hành”, lãnh đạo Chính phủ nêu quan điểm. Thủ tướng cũng dẫn ví dụ trước đây sân bay Vân Đồn giao cho tư nhân và được triển khai rất nhanh, chỉ mất 2 năm thay vì 5 - 7 năm như dự kiến. Hay vừa qua sân bay Phú Quốc, sân bay Gia Bình cũng mạnh dạn giao cho tư nhân làm.

“Hạ tầng đòi hỏi đầu tư rất lớn, nếu không có cơ chế huy động các nguồn lực thì không làm nổi”, Thủ tướng nhắc lại.

Về thể chế, người đứng đầu Chính phủ quán triệt từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”. Thay vì tư duy pháp luật để quản lý, phải xây dựng pháp luật tạo điều kiện cho sự phát triển. Làm luật vì thế phải đi từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo.

Liên quan việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng ghi nhận những hiệu quả tích cực ban đầu sau vài tháng bộ máy mới đi vào hoạt động. Theo đó, cả hệ thống đã chuyển đổi trạng thái từ quản lý sang kiến tạo và phục vụ nhân dân.

“Với một bộ máy và thói quan đã hình thành 80 năm nay, thì không thể nhanh chóng thay đổi, nhưng chúng ta không cầu toàn, không nóng vội và cũng không bỏ lỡ cơ hội”, theo lời Thủ tướng. Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh phải xây dựng bộ máy phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn, trên cơ sở đó xây dựng vị trí việc làm và có chính sách trả lương cho cán bộ công chức theo vị trí việc làm.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Thị Vân phát biểu tại tổ.

Việc lấy ý kiến nhân dân qua ứng dụng VneID là cách làm sáng tạo

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Ninh Trần Thị Vân cho rằng, việc tổ chức lấy ý kiến nhân dân, cán bộ, đảng viên vào dự thảo các văn kiện của Trung ương tại Bắc Ninh được triển khai rất tích cực, nghiêm túc và sáng tạo. Các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đã vào cuộc đồng bộ. Ngoài các hội nghị, hội thảo chuyên đề, Bắc Ninh còn mở rộng kênh góp ý qua cổng thông tin điện tử, mạng xã hội, và đặc biệt là qua ứng dụng VNeID. Nhờ đó, người dân ở nhiều lứa tuổi, nhiều ngành nghề đều có thể trực tiếp gửi ý kiến góp ý. Ở các khu dân cư, tổ công nghệ số cộng đồng được huy động hướng dẫn người dân thao tác gửi ý kiến.

Có thể nói, báo cáo chính trị lần này thu hút được nhiều sự quan tâm của người dân, thể hiện rõ niềm tin và tinh thần trách nhiệm của nhân dân với Đảng. Nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc đã được gửi về, nhất là trong lĩnh vực phát triển kinh tế, lĩnh vực được đông đảo cán bộ, đảng viên và doanh nghiệp quan tâm. Điều đó cho thấy, việc lấy ý kiến lần này thực chất, không hình thức, là một bước cụ thể hóa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.

“Bản thân tôi đã được nghiên cứu và đóng góp ý kiến tại chi bộ, Đảng bộ, diễn đàn Đại hội Đảng bộ các cơ quan Đảng tỉnh, Đại hội Đảng bộ tỉnh và kỳ họp này tại Quốc hội, cũng tổ chức lấy ý kiến để các đại biểu thảo luận, đóng góp vào Dự thảo Báo cáo chính trị. Đây là cách làm mới, thể hiện tinh thần dân chủ, công khai, minh bạch trong quá trình chuẩn bị văn kiện”, đại biểu Trần Thị Vân cho hay.

Có thể nói, việc tổ chức lấy ý kiến rộng rãi từ nhân dân đến Quốc hội không chỉ là quy trình kỹ thuật, mà là hoạt động chính trị - xã hội sâu rộng, thể hiện mối liên hệ gắn bó giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần nâng cao chất lượng của Báo cáo chính trị thực sự là kết tinh trí tuệ, ý chí và khát vọng của toàn dân tộc.

Từ thực tiễn Bắc Ninh và qua nghiên cứu dự thảo, đại biểu Trần Thị Vân cho biết: Báo cáo chính trị cần tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển mạnh từ phát triển theo chiều rộng sang chiều sâu, dựa trên khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Sau gần 40 năm đổi mới, quy mô nền kinh tế nước ta đã tăng hơn 20 lần, GDP năm 2025 đạt gần 500 tỷ USD, thuộc nhóm 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, chất lượng tăng trưởng vẫn chủ yếu dựa trên khai thác tài nguyên, lao động giá rẻ và đầu tư vốn, trong khi hàm lượng công nghệ, đổi mới sáng tạo và năng suất nội sinh còn thấp. Năng suất lao động của Việt Nam chỉ bằng khoảng 60% của Thái Lan, 40% của Malaysia và 10% của Singapore.

Do đó, cần tiếp tục nhấn mạnh đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng phát triển kinh tế tri thức, lấy khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số làm nền tảng. Để đạt được mục tiêu đến năm 2030 về năng suất lao động xã hội cần tăng bình quân 6,5 -7%/năm và nhiều chỉ tiêu trong báo cào đề ra… Cần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, phát triển hạ tầng dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, và khuyến khích tinh thần khởi nghiệp trong giới trẻ.

Cũng theo đại biểu Trần Thị Vân, phát triển các ngành kinh tế mới, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn là xu hướng tất yếu. Đây cũng là mong muốn mà nhiều người dân và doanh nghiệp Bắc Ninh đã bày tỏ khi góp ý vào dự thảo. Thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển đổi xanh mạnh mẽ, và Việt Nam không thể nằm ngoài xu thế đó. Cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 của Thủ tướng tại COP26 là một cam kết chính trị quan trọng, đòi hỏi cả hệ thống chính trị phải hành động quyết liệt. Cần xác định kinh tế xanh là một động lực tăng trưởng mới vừa tạo không gian phát triển, vừa giảm rủi ro về môi trường và khí hậu.

Theo đó, cần ban hành và thực thi các chính sách ưu đãi cho năng lượng tái tạo, giao thông xanh, xây dựng xanh và nông nghiệp tuần hoàn; đẩy mạnh chuyển đổi từ sản xuất công nghiệp tiêu hao sang công nghiệp ít phát thải. Đồng thời, cần phát triển mạnh kinh tế tuần hoàn tái chế, tái sử dụng, giảm chất thải nhựa hướng đến nền kinh tế không rác thải, thân thiện môi trường. Đây không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là cơ hội để hình thành các ngành nghề, doanh nghiệp mới, tạo việc làm bền vững.Kỳ họp này sửa rất nhiều Luật có liên quan như Luật Công nghiệp cao…

Cuối cùng, đại biểu Trần Thị Vân cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khuyến khích khu vực tư nhân phát triển lành mạnh, trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế. Thực tiễn Bắc Ninh cho thấy, bên cạnh các tập đoàn FDI, nếu được hỗ trợ đúng hướng, các doanh nghiệp trong nước hoàn toàn có thể tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu… Cần rà soát, loại bỏ những rào cản pháp lý, thủ tục hành chính phức tạp, tăng tính dự đoán và ổn định của chính sách. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ số trong cung cấp dịch vụ công.

Ngoài ra, khu vực kinh tế tư nhân hiện đóng góp khoảng 42 - 43% GDP, nhưng năng suất bình quân chỉ bằng một nửa khu vực FDI. Cần có cơ chế ưu đãi và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận tín dụng, đất đai, và công nghệ; hình thành các cụm liên kết ngành, chuỗi cung ứng nội địa để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Phấn đấu đến năm 2030, khu vực tư nhân đóng góp trên 55% GDP, là trụ cột của nền kinh tế tự chủ, có khả năng chống chịu cao trước biến động bên ngoài.

Viết Tôn/Báo Tin tức và Dân tộc