Giảm gánh nặng về thuế và chi phí để doanh nghiệp tư nhân bứt phá

Đây là những kiến nghị của các chuyên gia, DN tại Tọa đàm: Giải pháp Thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân được tổ chức ngày 20/3.

Theo PGS-TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, trong một nền kinh tế phát triển, kinh tế tư nhân – đặc biệt là DN tư nhân trong nước – phải đóng góp 60%, 70%, thậm chí 80% vào GDP. Tuy nhiên, thực tế trong thời gian qua, khu vực DN tư nhân Việt Nam vẫn đang lép vế so với DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

“Đội ngũ DN tư nhân còn nhỏ, yếu, gặp nhiều khó khăn; số DN rút lui khỏi thị trường nhiều hơn số DN tham gia vào thị trường. Trong khi đó, khu vực này lẽ ra phải đóng vai trò nền tảng cho nền kinh tế”, ông Thiên cho hay.

“Đã đến lúc khu vực DN tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc "xin - cho". Việc tạo ra áp lực là cần thiết để thúc đẩy sự thay đổi chính sách, qua đó tạo động lực phát triển cho kinh tế tư nhân trong bối cảnh hiện nay”, TS. Trần Đình Thiên khuyến nghị.

Doanh nghiệp tư nhân phải tạo ra áp lực thay đổi chính sách, chứ không chỉ dừng lại ở việc “xin- cho”.

Nhìn sang Trung Quốc, TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV cho rằng, kinh tế tư nhân của Trung Quốc (bao gồm cả hộ kinh doanh) đóng góp khoảng 60% GDP và 50% ngân sách nhà nước. Trong khi đó, kinh tế tư nhân của Việt Nam mới đóng góp khoảng 50% GDP và 30% ngân sách nhà nước, cho thấy tiềm năng phát triển vẫn còn rất lớn.

"Trung Quốc có đến 55 triệu DN, trong khi Việt Nam chỉ mới phấn đấu lên 1 triệu DN trong năm nay. Như vậy, số lượng DN họ gấp 55 lần Việt Nam trong khi dân số chỉ gấp 15 lần. Vì vậy, Việt Nam phải phấn đấu lên 4 triệu DN chứ không phải lên 1,5 hay 2 triệu DN", ông Lực cho hay.

Theo các chuyên gia, bối cảnh hiện tại của khu vực DN tư nhân đang có những chuyển biến mạnh mẽ, khác biệt so với trước đây. Vai trò của kinh tế tư nhân thực sự được nhìn nhận là động lực quan trọng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong các giải pháp nhằm phát triển kinh tế tư nhân, chính sách giảm gánh nặng thuế và chi phí để khuyến khích hộ kinh doanh “lớn lên” và DN phát triển được nhiều chuyên gia khuyến nghị.

TS. Cấn Văn Lực cho rằng: Hiện nay, cả nước có khoảng 5,2 triệu hộ kinh doanh, nhưng chỉ có khoảng 2,1 triệu hộ đăng ký kinh doanh và nộp thuế đầy đủ. Hơn 3 triệu hộ còn lại chưa đăng ký và chủ yếu nộp thuế khoán. Cơ chế thuế khoán nhanh và gọn, nhưng không minh bạch, dễ dẫn đến thất thu ngân sách và tạo ra cơ chế "xin – cho." Do đó, cần khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp siêu nhỏ bằng cách hỗ trợ trong quá trình chuyển đổi và đóng thuế đầy đủ về lâu dài như miễn thuế thu nhập trong 3 – 5 năm đầu để nuôi dưỡng nguồn thu. Đơn giản hóa thủ tục thành lập và hỗ trợ DN trong công tác kế toán, quản lý.

Kiến nghị về chính sách thuế cho khu vực kinh tế tư nhân, theo ông Lực, cần hoàn thiện thể chế, nhất là đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Nên sửa đổi Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa, giảm thuế cho DN nhỏ và siêu nhỏ xuống 15% – 17% thay vì 20% như hiện nay. Bên cạnh đó, quyết liệt cắt giảm 30% thủ tục hành chính, chi phí kinh doanh và thời gian giải quyết công việc hành chính.

Từ góc nhìn của DN, đại diện một công ty sản xuất nông nghiệp cho biết vấn đề khó khăn của DN xuất khẩu là hoàn thuế. Chỉ cần gặp khó khăn trong việc hoàn thuế là DN sẽ vất vả. May mắn là hiện nay, cà phê và gạo được hưởng thuế 0% nên rất thuận lợi.

Theo đại diện DN này, việc tạo điều kiện cho các DN nông nghiệp đầu ngành sẽ hỗ trợ lớn cho số đông người lao động và hàng triệu nông dân. Nông dân trồng cà phê, hồ tiêu hiện nay đã có thể điều tiết thị trường nhờ nắm bắt tốt thông tin để xác định thời điểm bán ra, từ đó giữ được giá. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ tốt cho DN, vì chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến nguy cơ phá sản.

Dẫn chứng thêm, DN này cho biết tại Singapore, DN nộp thuế cao được hưởng mức thuế thấp hơn, tạo điều kiện cho DN tái đầu tư và phát triển. Vấn đề tiếp theo là thuế thu nhập cá nhân: Hiện nay, người lao động có xu hướng mong muốn DN trả lương sau thuế vì thu nhập càng cao thì đóng thuế càng nhiều.

Thanh Hoa