Giảm phát ở Trung Quốc góp phần cho các ngân hàng trung ương toàn cầu kiểm soát lạm phát

Chỉ số CPI của Trung Quốc đã ghi nhận mức giảm đầu tiên trong hơn 2 năm khi giảm 0,3% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm trước, trong khi chỉ số PPI tháng thứ 10 liên tiếp khi giảm 4,4% trong tháng 7.

Nhu cầu tiêu dùng chậm lại ở Trung Quốc kết hợp với sự sụt giảm trong lĩnh vực bất động sản cũng như xuất khẩu giảm nhanh chóng đang thúc đẩy các nhà sản xuất giảm giá để giải phóng hàng tồn kho. Điều đó có thể ảnh hưởng đến các nước phát triển, mà các ngân hàng trung ương như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) vẫn đang tăng lãi suất để chế ngự lạm phát gia tăng.

Ding Shuang, nhà kinh tế trưởng tại Standard Chartered Plc cho biết, giảm phát ở Trung Quốc “sẽ giúp lạm phát ở Mỹ và châu Âu ở mức vừa phải”.

"Nhưng tại các quốc gia phát triển, hàng tiêu dùng giá rẻ từ Trung Quốc không còn được ưa chuộng như trước… các thị trường mới nổi có thể chào đón mức giá thấp hơn đối với máy móc, nhưng cũng lo ngại về sự cạnh tranh của Trung Quốc sẽ cản trở nỗ lực phát triển các ngành công nghiệp nội địa”, Paul Cavey, nhà phân tích của Công ty Tư vấn East Asia Econ cho biết.

Mặc dù giảm phát sẽ giúp hạ nhiệt một số mức giá toàn cầu, nhưng tác động đối với tỷ lệ lạm phát ở các nền kinh tế phát triển có thể bị hạn chế do hàng nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm một phần tương đối nhỏ trong chi tiêu của người tiêu dùng so với dịch vụ sản xuất tại địa phương ở các quốc gia đó.

Các nhà kinh tế xem việc lạm phát giảm ở Trung Quốc là một dấu hiệu cảnh báo về tăng trưởng kinh tế, khi nguồn cung hàng hóa tiếp tục vượt xa nhu cầu. Trong khi các nhà hoạch định chính sách đã cam kết hỗ trợ phục hồi, họ cũng đã báo hiệu rằng sẽ không cung cấp các biện pháp kích thích lớn như trong thời kỳ suy thoái trước đây.

“Chắc chắn là Trung Quốc đang trong tình trạng giảm phát. Các nhà hoạch định chính sách cần đẩy nhanh tất cả các khoản chi tiêu của chính phủ, tăng nợ chính phủ và phối hợp nới lỏng tiền tệ và tài khóa để phá vỡ cái bẫy giảm phát nợ này”, Robin Xing, nhà kinh tế trưởng tại Morgan Stanley cho biết.

Giảm phát có thể làm chậm nền kinh tế Trung Quốc do giá giảm khiến người tiêu dùng trì hoãn việc mua hàng hóa lâu bền. Đối với các công ty, giá giảm có thể làm giảm đầu tư bằng cách tăng chi phí nợ so với thu nhập, một quá trình được gọi là “giảm phát nợ”.

Bruce Pang, nhà kinh tế trưởng của Jones Lang LaSalle Inc. cho biết, việc tăng lãi suất được điều chỉnh theo lạm phát có nghĩa là ngân hàng trung ương Trung Quốc có thể nới lỏng chính sách tiền tệ, bao gồm cắt giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và tăng cho vay thông qua các ngân hàng chính sách thuộc sở hữu nhà nước. Nhưng, một số yếu tố sẽ hạn chế phạm vi kích thích.

Đầu tiên, triển vọng về giá đang được cải thiện. Phần lớn sự sụt giảm là do cơ sở so sánh cao từ giữa năm 2022 khi các biện pháp phong tỏa đẩy giá lương thực lên cao. Giá hàng hóa toàn cầu cũng giảm so với năm ngoái.

“Chúng tôi cho rằng tăng trưởng CPI sẽ chỉ âm trong ngắn hạn, chẳng hạn như trong 1-2 tháng. Lực cản đối với CPI trong nửa đầu năm từ thực phẩm và nhiên liệu có thể sẽ giảm bớt”, nhà kinh tế trưởng Ding Shuang cho biết.

Giảm phát PPI cũng đang giảm bớt, trong đó mức giảm của tháng 7 nhỏ hơn so với tháng trước.

Bên cạnh đó, các yếu tố khác cản trở các nhà chức trách nới lỏng chính sách hơn nữa là đồng nhân dân tệ yếu hơn và lo ngại rằng tiền do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) phát hành vào hệ thống ngân hàng sẽ bị mắc kẹt, thay vì được sử dụng để tài trợ cho hoạt động sản xuất.

Sự sụt giảm của CPI đã được dự đoán trước đó, đặc biệt là sau khi Trung Quốc công bố dữ liệu GDP quý II.

Trung Quốc trải qua giảm phát ở một số giai đoạn

Đây mới chỉ là lần thứ tư trong thế kỷ này Trung Quốc báo cáo tình trạng giảm phát. Trung Quốc đã phản ứng với các giai đoạn giảm phát trước đó vào năm 2009, 2015 và 2020 bằng việc nới lỏng tiền tệ mạnh mẽ và kích thích tài chính lớn.

Trong khi Trung Quốc tuyên bố sẽ đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng và tăng cường hỗ trợ cho thị trường bất động sản, các nhà kinh tế không cho rằng sẽ có một gói kích thích quy mô lớn khi Trung Quốc đang tập trung vào việc chuyển nền kinh tế sang các động lực tăng trưởng mới.

Điều đó sẽ làm cho phản ứng của Trung Quốc giống với phản ứng trong thời kỳ giảm phát năm 1998. Trung Quốc đã tái cấp vốn cho các ngân hàng hoạt động kém hiệu quả và cắt giảm quy mô khu vực nhà nước trước khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).

Việc thiếu các biện pháp kích thích quy mô lớn là lý do tại sao các nhà kinh tế đang cắt giảm kỳ vọng tăng trưởng GDP năm nay gần với mục tiêu chính thức của Trung Quốc là khoảng 5%. Một số nhà kinh tế cho rằng mục tiêu đó đang gặp thách thức do xuất khẩu giảm nhanh hơn dự kiến và thị trường bất động sản suy yếu. Giá nhà ở Trung Quốc đã giảm kể từ năm ngoái, và đây là lần đầu tiên điều này xảy ra kể từ năm 2015.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài