Giảm thiểu rủi ro cho hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Các chuyên gia cho rằng bản chất hộ kinh doanh chính là doanh nghiệp. Tuy nhiên, để thành công, quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên làm doanh nghiệp cần được xây dựng theo lộ trình cụ thể.

Làm quen với hóa đơn điện tử kết nối với máy tính tiền từ trước thời điểm 1/6, chị Trần Nguyễn Ánh Ngọc - chủ hộ kinh doanh Hino House ở quận 3, TP.HCM giờ đã khá quen với xuất hóa đơn. Tuy nhiên, sau thủ tục này, chị chưa biết liệu cuối tháng sẽ báo cáo tài chính hay như thế nào với cơ quan thuế?

Chị Trần Nguyễn Ánh Ngọc chia sẻ: “Sợ nhất là mình không biết cách làm hoặc mình không biết làm tờ khai như thế nào, rồi mình sẽ bị phạt. Thứ hai, nếu mình phải thuê thêm kế toán ngoài, chi phí để trả kế toán rất cao, từ đó đôn giá lên cao hơn. Trong thời buổi kinh tế khó khăn, khách sẽ không có nhu cầu nữa”.

Theo Nghị định 70, từ ngày 1/6/2025, khoảng 37.000 hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm trở lên trong 6 lĩnh vực sẽ phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối chuyển dữ liệu điện tử với cơ quan thuế. Ngành thuế khẳng định, đây là bước đầu tiên để chuẩn bị cho việc bỏ thuế khoán hoàn toàn từ 1/1/2026, để các hộ kinh doanh sẽ chuyển đổi lên doanh nghiệp.

Ông Mai Sơn - Phó Cục trưởng Cục Thuế, Bộ Tài chính cho hay: “Chúng tôi mong muốn các hộ kinh doanh lên doanh nghiệp. Bởi Nghị quyết 198 hiện thực hóa Nghị quyết 68 ưu đãi về thuế khi chuyển đổi lên doanh nghiệp. Chúng tôi khẳng định vai trò quản lý Nhà nước của mình sẽ thực hiện hóa Nghị quyết 68, 198 cũng như tất cả những nghị quyết hiện nay để đảm bảo sự chuyển đổi này là thành công và mang ý nghĩa tăng cường sự minh bạch, cải cách, hiện đại hóa và phù hợp thông lệ quốc tế”.

Nhiều chuyên gia khẳng định, hộ kinh doanh cũng là người kinh doanh chuyên nghiệp, cho nên việc yêu cầu họ đóng thuế như doanh nghiệp là điều tất yếu. Tuy nhiên, do hộ kinh doanh quy mô, tính chất nhỏ hơn nên yêu cầu đặt ra với họ về chứng từ kế toán, hóa đơn cũng ít hơn. Cùng với đó, việc thực hiện cần theo lộ trình.

Luật sư Trương Thanh Đức - Giám đốc Công ty Luật Anvi cho biết: “Tại sao ta không làm đầu tiên với hộ 100 tỷ, sau đến hộ 10 tỷ và sau nữa mới tới hộ 1 tỷ, thậm chí 100 triệu cũng làm? Giờ ta cũng phải chấp nhận sau một thời gian. Chứ đến ngày 1/7 không nên bắt buộc, xử phạt người không làm đúng vì cái gì cũng có lộ trình”.

TS Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội cho hay: “Các thủ tục liên quan đến thuế, liên quan đến thủ tục về phí đóng góp, có thể giảm tải được cho các hộ kinh doanh. Nếu ta không yêu cầu là việc bắt buộc thì chắc chắn các hộ kinh doanh mong muốn trở thành công ty sẽ được nhanh chóng và thuận tiện hơn”.

Việt Nam hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm, tương đương với khối công ty tư nhân. Nếu chuyển đổi thành công các hộ này sang doanh nghiệp, Việt Nam sẽ có lực lượng kinh tế tư nhân đồng nhất, phát triển mạnh mẽ, là một động lực rất quan trọng trong nền kinh tế đất nước.

Hoàng Hợp