Giáo dục Nam Định - Hành trang bước vào kỷ nguyên mới
Nam Định - quê hương của nhiều bậc hiền tài, nhiều nhà chính trị lỗi lạc, tướng lĩnh, nhà văn hóa, nhà khoa học hiện đại... Từ sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự phối hợp của các sở, ban, ngành, các địa phương, sự đồng thuận, hỗ trợ của nhân dân, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội, truyền thống hiếu học đang được duy trì, tiếp nối với những thành tích nổi bật, đưa tỉnh gần 3 thập kỷ thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục.
Theo thống kê của ngành Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT), từ năm 2014 đến nay, có 6 năm Nam Định đứng đầu toàn quốc, 3 năm đứng thứ Nhì toàn quốc về điểm trung bình thi tốt nghiệp THPT. Tỷ lệ học sinh hàng năm hoàn thành chương trình tiểu học, tốt nghiệp THCS đều đạt trên 99,9%; tốt nghiệp THPT từ 99,11% trở lên. Kết quả thi học sinh giỏi quốc gia, khu vực, quốc tế liên tục ở tốp đầu cả nước với trên 700 học sinh đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi THPT quốc gia; 20 học sinh đoạt giải khu vực và quốc tế (4 Huy chương Vàng, 7 Huy chương Bạc, 10 Huy chương Đồng; 1 Bằng khen). Chỉ tính riêng 5 năm trở lại đây (từ năm 2020 đến năm 2024), đã có 380 học sinh đoạt giải kỳ thi học sinh giỏi THPT quốc gia; 4 học sinh đoạt giải quốc tế (1 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 2 Huy chương Đồng); 2 năm điểm trung bình môn thi tốt nghiệp THPT xếp thứ Nhất, 2 năm xếp thứ Nhì và 1 năm xếp thứ Ba toàn quốc. Đặc biệt, điểm thi tốt nghiệp THPT môn Toán của tỉnh 10 năm liền dẫn đầu cả nước; điểm môn Ngoại ngữ 5 năm qua trong tốp 10 địa phương cao nhất toàn quốc.
Có được kết quả đó, trên nền tảng vững chắc của truyền thống hiếu học, các cấp ủy đảng, chính quyền trong toàn tỉnh luôn bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của Bộ GD và ĐT để ban hành các quyết sách phát triển sự nghiệp giáo dục. Tỉnh chỉ đạo đẩy mạnh công tác khuyến học, khuyến tài, quan tâm ưu tiên nguồn ngân sách chi thường xuyên cho giáo dục; đầu tư mạng lưới trường, lớp, cơ sở vật chất phục vụ công tác dạy và học. Ngành GD và ĐT tỉnh hoạch định chiến lược giáo dục then chốt xuyên suốt các năm học là “đào tạo mũi nhọn trên nền chất lượng giáo dục toàn diện”. Điều này được cụ thể hóa trong chiến lược giáo dục của các nhà trường và trong kế hoạch xây dựng các đội tuyển học sinh giỏi mỗi năm học. Một trong những tiêu chí quan trọng mà các nhà trường lựa chọn học sinh giỏi cho đội tuyển là: Học sinh phải có năng khiếu vượt trội về môn học đó và có năng lực học tập tốt các môn học khác. Bởi năng lực học tập đều các môn học sẽ giúp học sinh có phương pháp tư duy, cách tiếp cận kiến thức tốt, tâm lý vững vàng khi tham gia học môn sở trường.
Cùng với đó, các nhà trường đẩy mạnh chất lượng giáo dục toàn diện để đào tạo những thế hệ học sinh mạnh khỏe về thể chất, mạnh mẽ về trí lực, lành mạnh về lối sống... Đồng thời, toàn ngành tích cực đẩy mạnh phong trào thi đua “Đổi mới, sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”, tổ chức các sân chơi trí tuệ, các cuộc giao lưu với hình thức phù hợp, tạo điều kiện cho học sinh, giáo viên phấn đấu, khẳng định bản lĩnh, năng lực, sáng tạo. Các cấp học tích cực triển khai các mô hình giáo dục mới, phương pháp dạy học tích cực, đa dạng hóa các hoạt động giáo dục và hình thức tổ chức dạy học; chú trọng tổ chức các hoạt động giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh. Qua đó, học sinh được tiếp cận với nội dung, phương pháp học tập tiên tiến, năng động, chủ động tự lập trong học tập, ứng dụng kiến thức được học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Đặc biệt, truyền thống hiếu học, học giỏi được duy trì ở mỗi gia đình, dòng họ, thôn làng nhiều năm qua đã trở thành môi trường giáo dục vô cùng hiệu quả. Các gia đình, dòng họ, thôn làng coi khuyến học gia đình là hạt nhân then chốt, dòng họ khuyến học là nền tảng vững chắc, là cơ sở xây dựng nên xã hội học tập trên tinh thần “họ hàng thành đạt thì làng xã phồn vinh”. Hoạt động khuyến học nhiều năm qua đã khơi dậy, hội tụ các tiềm lực để đẩy mạnh phát triển GD và ĐT, xây dựng xã hội học tập trên địa bàn toàn tỉnh.
Với những động lực đó, GD và ĐT tỉnh Nam Định đã có bước phát triển cả về diện rộng và chiều sâu, chất lượng giáo dục luôn là điểm sáng của cả nước với thành tích gần 3 thập kỷ thuộc nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước về chất lượng giáo dục, nhóm các địa phương dẫn đầu cả nước tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hàng năm; nhiều học sinh đoạt Huy chương Vàng, Bạc, Đồng trong các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực, đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê hương, đất nước.
Những kết quả toàn diện trên chính là nền tảng, là hành trang vững chắc để sự nghiệp “trồng người” của tỉnh tiếp tục phát triển, tạo nên những thành tựu rực rỡ thời gian tới.
Thành công của GD và ĐT tỉnh Nam Định thời gian qua là thành quả của sự quan tâm, chăm lo của các cấp ủy đảng, chính quyền, nhân dân toàn tỉnh đối với sự nghiệp GD và ĐT, đồng thời khẳng định tầm nhìn, hướng đi đúng của tỉnh, ngành GD và ĐT cùng các nhà trường trong chiến lược phát triển GD và ĐT mũi nhọn trên nền tảng chất lượng giáo dục toàn diện. Với hành trang vững chắc đó, GD và ĐT tỉnh đang được tiếp thêm động lực để từng bước tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, phấn đấu tiến xa hơn, vươn cao hơn trong thời gian tới.
Để làm được điều đó, ngành GD và ĐT cần đặc biệt quan tâm phát triển giáo dục mũi nhọn bằng cách thu hút nhiều học sinh giỏi, thông minh, có tố chất tốt từ các huyện xa địa bàn thành phố về tham dự các kỳ thi học sinh giỏi và theo học tại Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong - nơi có đội ngũ, môi trường giáo dục chuyên sâu chất lượng cao. Nguyên nhân do điều kiện cơ sở vật chất về ăn, ở, sinh hoạt, học tập cho học sinh chưa đáp ứng được yêu cầu của phụ huynh học sinh. Cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ đối với học sinh chuyên, học sinh giỏi quốc gia để thu hút nguồn nhân lực thực sự mạnh, mang tính bền vững về trước mắt cũng như lâu dài.
Cùng với đó, UBND tỉnh, ngành GD và ĐT tiếp tục tập trung đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học, bổ sung đội ngũ giáo viên và thực hiện chế độ chính sách đối với nhà giáo; xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích thu hút đầu tư cho phát triển giáo dục ngoài công lập; cơ chế, chính sách đối với giáo viên, học sinh trường chuyên của tỉnh...
Tin tưởng rằng, với sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự phối hợp của các sở, ngành, chính quyền các địa phương, sự đồng thuận, hỗ trợ của nhân dân, cha mẹ học sinh và toàn xã hội, cùng với hành trang vững chắc trong sự nghiệp “trồng người” nhiều thập kỷ qua, GD và ĐT Nam Định tiếp tục có thêm động lực để tiến xa hơn, vươn cao hơn trong thời gian tới, như lời chúc của đồng chí Bí thư Tỉnh ủy Đặng Khánh Toàn tại buổi gặp mặt, chúc mừng cán bộ, giáo viên, nhân viên ngành nhân kỷ niệm 42 năm ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11): “Chúc ngành GD và ĐT Nam Định phát huy truyền thống, vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt sứ mệnh vẻ vang của mình, xứng đáng với niềm tin, sự kỳ vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh nhà; góp phần đưa tỉnh Nam Định cùng với cả nước vững bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc".