Giáo lý đạo Phật kết hợp tâm lý học Mỹ sẽ thế nào?

Hình ảnh tại sự kiện ra mắt cuốn sách Tham vấn tâm lý trên nền tảng Phật giáo. Ảnh: Sách Thái Hà.

Tâm lý học và Phật giáo, hai lĩnh vực tưởng như hai thế giới hoàn toàn tách biệt, vậy mà lại có thể hòa quyện, bổ trợ lẫn nhau, tạo thành một phương pháp cải thiện sức khỏe tinh thần. Phương pháp này mới đây đã được đưa ra thảo luận tại buổi ra mắt sách Tham vấn tâm lý trên nền tảng Phật giáo, diễn ra sáng 14/6.

“Đông Tây kết hợp” trong quan điểm về bản ngã

TS Kin Cheung Lee cho rằng tâm lý học phương Tây và giáo lý đạo Phật tuy có nhiều khác biệt nhưng có thể bổ sung lẫn nhau. “Đông Tây kết hợp” sẽ tạo ra một phương pháp tham vấn tâm lý toàn diện hơn.

Cụ thể, hai tư tưởng có nhiều khác biệt trong quan điểm về “bản ngã” (the self). Khoa học phương Tây được xây dựng dựa trên giả định con người có tồn tại bản ngã, trong khi đạo Phật nghi ngờ sự tồn tại của bản ngã (tức tính chất vô ngã). Cũng theo tiến sĩ, tham vấn tâm lý phương Tây giúp thân chủ cảm thấy tốt hơn về bản thân, trong khi đạo Phật giúp thân chủ quan sát những cảm xúc đang có, những sự kiện đang diễn ra để chấp nhận thực tại.

TS Kin Cheung Lee đã kết hợp cả hai tư tưởng này, tạo thành phương pháp tham vấn tâm lý hai giai đoạn: giai đoạn đầu, giúp thân chủ cảm thấy tự tin, thoải mái, cải thiện bản thân; giai đoạn hai, giúp thân chủ nhận ra nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, chấp nhận từ bỏ những yếu tố họ không thể kiểm soát.

Trong cuốn sách mới ra mắt, tác giả đã trình bày mô hình tham vấn tâm lý kết hợp khoa học với tôn giáo này. Mô hình ba bước Ghi nhận - Nhận biết - Lựa chọn là diễn giải của tiến sĩ về ba thực hành trong đạo Phật.

Chia sẻ thêm về kinh nghiệm khi thực hiện tham vấn tâm lý cho các thân chủ, TS Kin Cheung Lee cho rằng hầu hết các vấn đề tâm lý tới từ việc thân chủ cố gắng chống đối hoặc kiểm soát các tác nhân bên ngoài, những điều họ không thể kiểm soát. Trùng hợp thay, đây cũng là chủ đề thường xuyên được nhắc tới trong giáo lý đạo Phật.

Cuốn sách Tham vấn tâm lý trên nền tảng Phật giáo. Ảnh: Sách Thái Hà.

Cuốn sách Tham vấn tâm lý trên nền tảng Phật giáo gồm 12 chương, có cấu trúc như một nghiên cứu khoa học: đi từ các nền tảng khoa học, tới đưa ra mô hình mới, đánh giá hiệu quả mô hình mới, cân nhắc đạo đức trong mô hình này. Không chỉ là các mô hình lý thuyết, cuốn sách được viết dựa trên kinh nghiệm thực tiễn của tác giả trong quá trình là nhà tâm lý học, nhà nghiên cứu Phật giáo.

Trong buổi trò chuyện ra mắt sách, tác giả đã có những chia sẻ nhân văn về phương pháp tham vấn tâm lý của mình. “Chúng ta không thể lựa chọn điều xảy ra ở thực tại. Nhưng khi thực tại không như ý, hãy cho phép mình có một lựa chọn khác”, tác giả nói.

Thụy An - Đức Huy