Giáo sư Harvard bị tố bịa đặt, làm giả dữ liệu nghiên cứu

Bà Francesca Gino là giáo sư nổi tiếng tại Trường Kinh doanh Harvard (HBS)

Theo Guardian, bà Francesca Gino là giáo sư nổi tiếng tại trường Kinh doanh Harvard (HBS), được biết đến với nghiên cứu về liêm chính khoa học và khoa học hành vi. Tuy nhiên, vài tuần qua, GS Gino đã dính phải cáo buộc về việc làm sai lệch dữ liệu trong một số nghiên cứu của mình.

Ngày 16/6, The Chronicle of Higher Education đưa tin GS Max Bazerman - đồng tác giả của một bài báo năm 2012 với GS Gino - tiết lộ rằng Đại học Harvard đã thông báo cho ông về những nghi ngờ làm sai lệch kết quả ở một trong những nghiên cứu của GS Gino.

Không những thế, báo cáo dài 14 trang từ Đại học Harvard còn chỉ ra bằng chứng cho thấy ai đó đã truy cập trái phép vào cơ sở dữ liệu và thay đổi các tệp dữ liệu. GS Bazerman phủ nhận mọi liên quan đến việc giả mạo dữ liệu bị cáo buộc, khẳng định rằng ông không có liên quan đến việc này.

Nghiên cứu của GS Gino đã được các học giả khác trích dẫn hàng trăm lần cũng như công bố trong Kỷ yếu của Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia Mỹ (sau đó đã bị rút lại).

Theo New York Times, cũng trong tháng 6, một blog có tên DataColada (do 3 học giả khoa học hành vi điều hành) đã liệt kê bằng chứng về hành vi làm giả dữ liệu trong nghiên cứu của GS Gino. Việc làm giả đã trực tiếp dẫn đến kết quả sai thực tế.

Theo đó, bài báo năm 2012 dựa trên 3 nghiên cứu riêng biệt. Một nghiên cứu trong số đó do tiến sĩ Gino giám sát liên quan đến một thí nghiệm với khoảng 100 người tham gia.

Những người này được yêu hoàn thành một bảng giải đáp 20 câu đố và được chi trả 1 USD cho mỗi câu đố mà họ giải được. Sau đó, họ đã điền vào một biểu mẫu báo cáo số tiền họ kiếm được từ việc giải các câu đố.

Những người tham gia được trấn an rằng gian lận sẽ không bị phát hiện. Tuy nhiên, thực tế, các nhà nghiên cứu hoàn toàn có thể xác minh, kiểm tra.

Không chỉ bài báo năm 2012, DataColada cho biết họ còn phát hiện thêm kết quả bịa đặt trong 2 bài báo khác mà GS Gino là đồng tác giả. Họ cũng có ý định xuất bản thêm một blog khác về việc gian dối khoa học của GS Gino trong một nghiên cứu khác. Trong đó, ít nhất một nghiên cứu liên quan đến hành vi trung thực.

Nhà khoa học hành vi Maurice Schweitzer (trường Wharton, Đại học Pennsylvania) nhận định những lời buộc tội đã gây chấn động giới học thuật bởi GS Gino có "rất nhiều cộng tác viên, rất nhiều bài báo" và "thực sự là một học giả hàng đầu trong lĩnh vực của cô".

Hiện tại, GS Gino đã xin nghỉ phép và trường Kinh doanh Harvard đã từ chối bình luận về vụ việc. New York Times đã cố gắng liên lạc với chồng của bà và nhận câu trả lời: "Đây là một vấn đề rất nhạy cảm và chúng tôi không thể lên tiếng bây giờ".

Ngọc Bích