Giao xe cho con gây tai nạn, cha mẹ vướng vòng lao lý?

Tổ công tác của Đội Cảnh sát giao thông số 1, Phòng Cảnh sát giao thông Công an thành phố Hà Nội lập chốt trên phố Bà Triệu, quận Hoàn Kiếm xử lý các trường hợp là học sinh vi phạm giao thông. Ảnh: Công an Hà Nội

Những vụ việc điển hình

Đã có rất nhiều bài học từ việc các bậc phụ huynh vướng vào vòng lao lý vì giao xe cho con khi chưa đủ điều kiện hoặc để con chưa đủ tuổi điều khiển mô tô, xe gắn máy. Điển hình như ngày 7/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP Huế (tỉnh Thừa Thiên Huế) bổ sung quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với bà Hoàng Thị Kim L (46 tuổi, trú tại phường Thủy Xuân, TP Huế) vì có hành vi giao xe máy cho con là N.V.Q.H (19 tuổi) điều khiển tham gia giao thông dù chưa có bằng lái.

Trong lúc điều khiển thì H gây ra tai nạn giao thông (TNGT) làm một người chết, một người bị thương. Bản thân H. cũng bị đa chấn thương, chấn thương sọ não.

Trước đó, ngày 27/3, tại xã la Lâu, Tòa án Nhân dân huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai mở phiên tòa lưu động, xét xử bị cáo Rơ Mah Pil (SN 1986, trú tại xã Ia Lâu) về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”. Theo bản án, Rơ Mah Pil giao xe máy có dung tích xi-lanh 109cm3 của mình cho con trai là Rơ Mah Tinh (sinh tháng 10/2006, chưa đủ tuổi điều khiển xe mô tô trên 50cm3, chưa có giấy phép lái xe theo quy định) để sử dụng đi lại hàng ngày.

Đến tối 25/10/2023, sau khi đã uống rượu, Rơ Mah Tinh lái xe máy chở phía sau Siu Ngư (SN 2005) và Niang Kéo (SN 2005), cùng trú tại xã Ia Lâu, lưu thông trên đường liên xã theo hướng xã Ia Lâu đi xã Ia Ga. Khi đến đoạn qua thôn Pắc Bó, xã Ia Lâu thì tông vào xe máy do Rơ Mah Tuyên (SN 2001, trú tại xã Ia Lâu) điều khiển lưu thông theo hướng ngược lại. Vụ tai nạn khiến 4 người trên 2 xe máy tử vong. Tòa đã tuyên phạt bị cáo Rơ Mah Pil 24 tháng tù, cho hưởng án treo.

Cha mẹ có thể đối diện án phạt tù

Theo thống kê của Ủy ban An toàn giao thông (ATGT) quốc gia, hiện xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính, chiếm 95% phương tiện lưu hành tại nước ta. Đáng lo ngại, 3/5 số ca tử vong do TNGT đường bộ vẫn liên quan đến xe máy. Ông Trần Hữu Minh, Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT quốc gia cho biết, hiện nay nhóm 16-18 tuổi vẫn thiếu kiến thức và đặc biệt thiếu kỹ năng điều khiển xe. Hiện tượng người dưới 16 tuổi điều khiển các loại xe hai bánh gặp TNGT vẫn đang diễn biến phức tạp.

Trở lại với vụ việc nhóm ''quái xế'' đâm tử vong người đi đường ở Hà Nội mới đây, luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, những người tham gia đua xe phần lớn tuổi còn rất trẻ.

“Điều đáng trách hơn là các bậc phụ huynh đã không quản lý con em mình dẫn đến những đứa trẻ chưa thành niên thực hiện hành vi đua xe trái phép, gây mất an ninh trật tự an toàn xã hội, gây thiệt hại đến tính mạng của người khác. Bởi vậy, ngoài việc các đối tượng tham gia tổ chức đua xe, đua xe trái phép phải chịu trách nhiệm hình sự, vấn đề bồi thường thiệt hại cho gia đình nạn nhân cũng sẽ được đặt ra. Theo đó, các bậc phụ huynh sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật khi người dưới 18 tuổi gây thiệt hại” - luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên thông tin.

Ngoài ra, những người là chủ sở hữu xe mà giao xe cho người dưới 18 tuổi điều khiển gây TNGT thì cũng có thể bị xử lý hình sự về tội “Giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển” theo quy định của pháp luật.

Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định rõ về tội “Giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ”.

Trong đó, cha mẹ giao xe cho con, cháu chưa đủ tuổi lái, gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác, thiệt hại về tài sản hoặc làm chết người... có thể bị phạt tù cao nhất đến 7 năm. Việc giao xe cho người không đủ điều kiện lái xe cũng sẽ bị phạt tiền từ 800 nghìn đồng đến 2 triệu đồng đối với xe máy; từ 4 - 6 triệu đồng đối với ô tô.

Để tránh những vụ TNGT đáng tiếc xảy ra, tránh tình trạng cha mẹ phải vướng vào vòng lao lý khi chưa hiểu biết các quy định của pháp luật, luật gia Nguyễn Thị Hồng Liên cho rằng, các bậc phụ huynh cần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, đặc biệt là cần quản lý, nhắc nhở con không điều khiển xe tham gia giao thông khi chưa đủ điều kiện để tránh xảy ra điều đáng tiếc.

Tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội để quản lý, giáo dục học sinh chấp hành pháp luật về trật tự ATGT.

Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật phải cụ thể, rõ ràng để tác động hiệu quả trực tiếp đến đối tượng đặc thù là học sinh, qua đó góp phần giáo dục đạo đức, lối sống và hình thành ý thức, thói quen tuân thủ pháp luật cho các em học sinh ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, góp phần tích cực vào việc giữ ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và tăng cường quản lý Nhà nước bằng pháp luật trên địa bàn tỉnh.

Thái An