Giới đầu tư mất kiên nhẫn với xe tự lái

Xe tự lái của Waymo chạy thử nghiệm trên một đường phố ở San Francisco, bang California, Mỹ. Ảnh: Shutterstock

Trong những tuần gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã thu hẹp kế hoạch cho công nghệ tự lái khi họ đối mặt áp lực mới về việc phải kiểm soát chi phí trong thời kỳ kinh tế khó khăn.

Trong tháng này, quỹ phòng hộ TCI Fund Management đã gửi thư yêu cầu Tập đoàn công nghệ Alphabet giảm nhân sự và giảm mức lỗ ở Waymo, đơn vị phát triển xe tự lái của Alphabet. Quỹ này cho rằng Waymo có quá nhiều nhân viên và chi phí cho mỗi nhân viên quá cao. Cho đến nay, Waymo được cho là đã tích lũy khoản lỗ hoạt động lên đến 20 tỉ đô la Mỹ.

Christopher Hohn, Giám đốc điều hành TCI, viết trong thư: “Waymo đã không chứng minh được sự hợp lý cho các khoản đầu tư quá mức và các khoản lỗ của nó cần phải giảm xuống đáng kể”.

TCI Fund Management là nhà đầu tư của Alphabet từ năm 2017, đang nắm giữ số cổ phần trị giá 6 tỉ đô la Mỹ ở tập đoàn này.

Waymo đã được hưởng lợi từ sự kiên nhẫn của Alphabet, công ty đã bắt đầu nghiên cứu những chiếc xe không người lái hơn một thập niên trước. Đơn vị này chỉ bắt đầu huy động vốn từ các nhà đầu tư bên ngoài vào năm 2020, một động thái làm dấy lên đồn đoán rằng Waymo chuẩn bị tách ra thành một công ty độc lập.

Waymo chỉ mới vận hành xe tự lái cho dịch vụ gọi xe ở khu vực tàu điện ngầm của thành phố Phoenix và đang mở rộng sang San Francisco và Los Angeles. Tháng trước, Tekedra Mawakana, đồng giám đốc điều hành Waymo, đã nêu ra những thách thức trong việc triển khai công nghệ mới một cách an toàn.

Mawakana nói: “Điều này thực sự liên quan đến sự kiên nhẫn trong quá trình học hỏi nhưng phải chính xác trong quá trình thực hiện. Đây thực sự là một cơ hội dài hạn”.

Tháng trước, hãng chip Intel đã tiến hành chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng cho công ty công nghệ tự lái Mobileye với mức định giá 23 tỉ đô la Mỹ vào ngày giao dịch đầu tiên, thấp hơn nhiều so với mức 50 tỉ đô la Mỹ theo dự kiến ban đầu. Intel đã chi hơn 15 tỉ đô la Mỹ để thâu tóm Mobileye vào năm 2017.

Hai hãng xe khác, Ford (Mỹ) và Volkswagen (Đức) gần đây cũng đã giảm bớt nỗ lực phát triển xe tự lái. Vào cuối tháng 10, họ đã ngừng đầu tư chung vào công ty xe tự lái Argo AI, có trụ sở ở bang Pennsylvania.

Hai hãng xe này đã rót hàng tỉ đô la Mỹ cho Argo AI vào cuối thập niên vừa qua khi họ xem xe tự lái sẽ đóng vai trò cốt lõi trong kế hoạch phát triển các dịch vụ và dòng doanh thu mới trong tương lai.

Giờ đây, Ford và Volkswagen cho biết họ đã có kế hoạch tái triển khai các nguồn lực cho các công nghệ được coi là khả thi hơn trong thời gian tới, chẳng hạn như hệ thống hỗ trợ tài xế.

John Lawler, Giám đốc tài chính Ford, nói: “Rõ ràng viễn cảnh xe tự lái hoàn toàn tạo ra lợi nhuận ở quy mô lớn vẫn còn rất xa vời”.

Trong tháng này, Nuro, công ty khởi nghiệp xe giao hàng tự lái có trụ sở ở bang California, tiết lộ sẽ cắt giảm khoảng 20% nhân sự vì gặp khó khăn trong việc huy động vốn mới.

Sự “chùn tay” của các tay chơi trong lĩnh vực xe tự lái là một sự thay đổi đáng chú ý so với vài năm trước, khi nhiều công ty từ thủ phủ xe hơi Detroit cho đến Thung lũng Silicon đổ xô đặt cược vào công nghệ tự lái với tham vọng tạo ra đột phá trong ngành công nghiệp xe hơi và mở ra hàng tỉ đô la Mỹ doanh thu mới.

Xe tự lái của Cruise, công ty con của General Motors. Ảnh: Cruise

Thỏa thuận trị giá 1 tỉ đô la Mỹ của hãng xe General Motors (GM) vào năm 2016 để mua lại một công ty khởi nghiệp về xe tự lái, có tên gọi Cruise, là một trong các nỗ lực như vậy.

Năm 2016, Elon Musk, Giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla, đã hứa sẽ trình diễn một phương tiện di chuyển ở chế độ hoàn toàn tự động từ Los Angeles đến New York vào cuối năm 2017 nhưng điều đó chưa bao giờ xảy ra.

Tầm nhìn và những lời hứa của ông về xe tự lái đã giúp củng cố giá cổ phiếu của Tesla để biến hãng xe này trở thành nhà sản xuất ô tô giá trị nhất thế giới.

Sự nhiệt tình của ngành bắt đầu dao động vào năm 2018, sau khi một chiếc xe tự lái thử nghiệm của hãng gọi xe Uber Technologies gây tai nạn, làm tử vong một người đi bộ. Vụ việc đã dẫn đến sự giám sát kỹ lưỡng hơn về công nghệ tự lái và làm nổi rõ những thách thức về an toàn liên quan đến việc biến một phương tiện do con người điều khiển thành robot.

Hồi tháng 10, Adam Jonas, nhà phân tích của Ngân hàng Morgan Stanley, cho biết không còn gán bất kỳ giá trị nào cho đơn vị xe tự lái Cruise của GM khi định giá cổ phiếu của nhà sản xuất ô tô này.

Ông dự kiến khoản lỗ của GM đối với đơn vị này, mà ông ước tính hiện tại là 2 tỉ đô la Mỹ một năm, có thể tăng gấp đôi trong vài năm tới.

Ngay cả trong bối cảnh bi quan, nhiều nhà phân tích vẫn cho rằng công nghệ tự lái vẫn có tiềm năng lớn. Điều này khiến các nhà sản xuất ô tô đứng trước những sự lựa chọn khó khăn khi họ cân nhắc nhu cầu trong tương lai, đặc biệt là sự phát triển của xe điện.

GM vẫn lạc quan về những chiếc xe tự lái và nhấn mạnh cần phải đầu tư lâu dài, bền vững để giúp chúng thành công về mặt thương mại. Đầu năm nay, GM đã tăng cường hỗ trợ Cruise bằng cách chi 2,1 tỉ đô la Mỹ để mua lại cổ phần mà SoftBank Vision Fund đang nắm giữ ở Cruise, đồng thời đầu tư thêm 1,35 tỉ đô la Mỹ cho công ty xe tự lái này. Người phát ngôn của GM cho rằng Cruise hiện là công ty đi đầu trong lĩnh vực xe tự lái.

Gene Munster, đối tác quản lý tại Loup Ventures, một công ty đầu tư mạo hiểm chuyên về nghiên cứu công nghệ, nói: “Mọi nhà sản xuất ô tô sẽ cần một chiến lược tự chủ, giống như tất cả họ đều cần một chiến lược xe điện. Xe tự lái có thể tạo ra chuyển biến đột phá trong 5 năm tới và các công ty nếu muốn gặt hái thành quả cần phải tích cực đầu tư vào công nghệ đó ngay hôm nay”.

Theo WSJ

Lê Linh