Giữ gìn và lan tỏa giá trị di sản trong không gian số

Nhiều hiện vật thiết lập QR code bên cạnh bảng chú thích hiện vật trưng bày, giúp tăng trải nghiệm của du khách

Bảo tàng Lâm Đồng đã hệ thống số hóa cơ sở dữ liệu hồ sơ khoa học và nhập liệu được 5.000 hiện vật tiêu biểu thuộc các nhóm khảo cổ học, đặc trưng văn hóa các dân tộc, thiên nhiên Lâm Đồng, Đà Lạt xưa và lịch sử kháng chiến... Các hiện vật này được quản lý trên phần mềm với 20 trường thông tin cơ bản. Phần mềm cho phép thực hiện cập nhật, chỉnh sửa, sao lưu, xóa, xem, báo cáo, trình duyệt... các hồ sơ, thông tin hiện vật…, giúp quản lý dữ liệu số hóa, báo cáo danh mục, số lượng, chất liệu hiện vật; báo cáo danh mục số lượng sưu tập, tùy biến thông tin sưu tập, tìm kiếm thông tin hiện vật; quản lý xuất - nhập hiện vật một cách hiệu quả và linh hoạt.

Bảo tàng Lâm Đồng đã xây dựng hệ thống bảo tàng ảo trên website, cho phép tham quan 3D cả không gian trưng bày nội thất lẫn cảnh quan ngoại thất. Hệ thống này mang đến cho khách tham quan trải nghiệm tương tự như thực tế, mọi lúc, mọi nơi thông qua internet. Để tăng tính tương tác với hiện vật, Bảo tàng tỉnh đã lựa chọn và số hóa 3D khoảng 200 hiện vật tiêu biểu, gắn với không gian trưng bày ảo. Kỹ thuật được sử dụng là quét 3D quang học bằng máy ảnh kỹ thuật số, cho phép khách tham quan dễ dàng di chuyển, điều chỉnh góc nhìn, phóng to, thu nhỏ và truy cập thông tin chi tiết về hiện vật.

Với nhóm đối tượng có nhu cầu nghiên cứu chuyên sâu về từng hiện vật hoặc sưu tập hiện vật đang được trưng bày, Bảo tàng tỉnh còn xây dựng hệ thống mã QR code đối với từng sưu tập hoặc hiện vật tiêu biểu. Đến nay, Bảo tàng Lâm Đồng đã thiết lập trên 400 mã QR code, được bố trí trên không gian trưng bày bên cạnh bảng chú thích hiện vật. Khách tham quan có thể dùng các thiết bị thông minh như điện thoại thông minh, máy tính bảng... để quét và nghiên cứu toàn bộ thông tin, hình ảnh của hiện vật một cách đầy đủ, chân thực nhất...

Với mục tiêu tạo ra nhiều trải nghiệm mới cho khách tham quan, năm 2022, tại Di tích quốc gia Nhà lao thiếu nhi Đà Lạt, Bảo tàng Lâm Đồng đã nghiên cứu và đưa vào sử dụng hệ thống thuyết minh tự động phục vụ khách tham quan. Tại đây, bảo tàng đã thiết kế và đưa vào hoạt động 18 điểm thuyết minh tự động, sử dụng các thiết bị thông minh để trải nghiệm thông qua môi trường internet mà không cần tải ứng dụng. Khách tham quan chỉ cần quét các mã QR code được đánh số theo hệ thống là có thể nghe hoặc đọc được toàn bộ thông tin liên quan đến các tổ hợp trưng bày được thiết kế trước đó. Phương pháp tiếp cận mới này phù hợp với mọi đối tượng khách tham quan, nhất là du khách có nhu cầu tìm hiểu sâu về di tích, thu hút được sự quan tâm của công chúng, đặc biệt là giới trẻ…

Ông Hoàng Ngọc Huy - Giám đốc Bảo tàng Lâm Đồng cho biết: Bảo tàng Lâm Đồng đang là điểm tham quan, nghiên cứu, học tập và trải nghiệm di sản văn hóa, lịch sử… không thể thiếu của học sinh, sinh viên, du khách trong và ngoài nước. Trong đó, hoạt động chuyển đổi số không những tạo sự thuận tiện, nâng cao trải nghiệm cho du khách, từng bước thay đổi nhận thức của công chúng đối với bảo tàng, mà còn mang đến hình ảnh hiện đại, thông minh phù hợp với xu hướng phát triển...

Đây là một bước tiến quan trọng, góp phần nâng cao công tác quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Đồng thời, nó gia tăng tương tác giữa bảo tàng và công chúng, thúc đẩy quảng bá di sản, thay đổi nhận thức và thu hút ngày càng nhiều người đến tham quan. Lượng truy cập website bảo tàng tăng đáng kể, đi kèm nhiều phản hồi tích cực từ công chúng.

Lê Hoa .