Giữ hồn K'ho trong từng giọt cà phê

Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh K’ Mák tham quan gian hàng cà phê Pràn-pa của chị Ka Jêmima

Năm nay 29 tuổi, Ka Jêmima từng tốt nghiệp chuyên ngành kế toán tại Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại và đã có một thời gian làm công việc văn phòng ổn định ở phố thị. Sau đại dịch Covid-19, chị quyết định rời phố để trở về xã Bảo Thuận, tỉnh Lâm Đồng.

Trong khoảng thời gian này, chị vừa dạy tiếng Việt cho người nước ngoài, vừa làm thông dịch để trang trải cuộc sống, đồng thời, kiên trì tìm tòi học hỏi về rang xay và chế biến cà phê. Chính sự kết hợp giữa công việc mưu sinh và quá trình học nghề đã tạo nền tảng cho bước ngoặt quan trọng.

Năm 2023, thương hiệu Pràn-pa chính thức ra đời, mang theo giấc mơ khởi nghiệp từ chính mảnh đất đỏ bazan, những vườn cà phê Robusta và bản sắc dân tộc mình. Tên gọi Pràn-pa trong tiếng K’ho có nghĩa là sức sống mới. Với Ka Jêmima, đó là tinh thần cô muốn gửi gắm, để mỗi tách cà phê không chỉ giúp tỉnh táo mà còn truyền năng lượng tích cực, khơi dậy niềm tin và sự gắn kết.

Điểm đặc biệt khiến Pràn-pa khác biệt chính là cách mà Ka Jêmima gắn hạt cà phê với văn hóa K’ho. Nếu trong truyền thống, người K’ho tiếp đãi khách bằng rượu cần là biểu tượng của sự hiếu khách, thì nay gia đình chị tiếp nối tinh thần ấy bằng ly cà phê tự trồng, tự rang. Mỗi tách cà phê không dừng lại ở vai trò một thức uống, nó còn mở ra sự kết nối, mang trong mình câu chuyện của núi rừng, của đất mẹ và của tình người. “Tôi muốn khi nhâm nhi ly cà phê Pràn-pa, người thưởng thức không chỉ cảm nhận được hương vị nguyên chất, mà còn thấy cả bản sắc quê hương chúng tôi trong đó”, chị Ka Jêmima chia sẻ.

Khởi nghiệp từ quy mô nhỏ, mỗi tháng Pràn-pa chỉ rang xay chưa đến 20 kg cà phê. Nhưng chính sự khiêm tốn ấy lại cho phép Ka Jêmima tập trung vào từng chi tiết. Từ khâu thu hoạch, chị chỉ chọn quả chín đỏ, loại bỏ hạt lỗi, phơi tự nhiên từ 10 - 20 ngày, rồi bảo quản nhân xanh 1 - 3 tháng để ổn định hương vị, mỗi mẻ rang thường kéo dài khoảng 35 phút. Nhờ sự tỉ mỉ ấy, tỷ lệ hạt lỗi chỉ còn 5 - 7%. Thành phẩm cuối cùng là cà phê rang mộc, không tẩm ướp, không phụ gia, giữ trọn hương vị mộc mạc, nguyên bản và an toàn cho sức khỏe.

Với chị Ka Jêmima, khởi nghiệp không chỉ là làm thương hiệu cá nhân mà còn là cách góp phần nâng cao đời sống cộng đồng. Mỗi mùa vụ, Pràn-pa tạo việc làm thời vụ cho 5 - 7 lao động, tất cả đều là người K’ho tại địa phương. Ngoài ra, chị còn chủ động mua cà phê của bà con với giá cao hơn thị trường 20.000 đồng/kg, giúp bà con có thêm thu nhập thay vì chỉ bán nhân thô với giá bấp bênh. “Tôi mong rằng khi hạt cà phê quê mình được nâng tầm, đời sống của người nông dân đồng bào dân tộc K’ho cũng sẽ dần cải thiện, khấm khá hơn từng ngày”, chị Ka Jêmima nói.

Dù mới ở chặng khởi đầu, Pràn-pa đã được bạn bè quốc tế quan tâm, khi những khách quen đầu tiên là Việt kiều và người nước ngoài. Từ tín hiệu ấy, chị Ka Jêmima tiếp tục xây dựng thương hiệu trong nước, đồng thời, ấp ủ khát vọng đưa cà phê quê hương đến các nước như: Singapore, Malaysia, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Mỹ, đều là những thị trường coi trọng chất lượng và trân quý câu chuyện văn hóa gắn liền với sản phẩm.

Chị Ka Jêmima cũng nhìn nhận hành trình khởi nghiệp của chị không hề dễ dàng mà được gây dựng từng bước qua sự tìm tòi và trải nghiệm. Mỗi mùa vụ, mỗi lần thử rang xay đều mang lại bài học quý để hoàn thiện sản phẩm. Với chị, điều quan trọng nhất để người trẻ đồng bào dân tộc thiểu số khởi nghiệp thành công là kiên trì và giữ cái tâm với nghề, bởi chỉ khi làm tử tế, hạt cà phê mới mang lại giá trị lâu bền.

Hương Ly .