'Giữ lửa' cho nghệ thuật rối thời hiện đại

Đây là “quả ngọt” xứng đáng, ghi dấu hành trình miệt mài của NSND Nguyễn Tiến Dũng, đồng thời tiếp thêm động lực để ông bền bỉ sáng tạo để nghệ thuật rối tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống đương đại.

NSND Nguyễn Tiến Dũng cùng các đại biểu khác vinh dự nhận Bằng khen cá nhân vì những thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong công tác giai đoạn 2021-2025

Nặng lòng với múa rối từ sớm

NSND Nguyễn Tiến Dũng (sinh năm 1972) lớn lên trong gia đình gắn bó lâu đời với nghệ thuật rối, khi cha của ông là một trong những người đặt nền móng cho Nhà hát Múa rối Việt Nam.

Tình yêu với loại hình nghệ thuật múa rối trong ông được nuôi dưỡng qua những chuyến rong ruổi theo cha đi diễn khắp các tỉnh thành và theo dõi nghệ sĩ tập luyện, biểu diễn.

Dù từng theo học kịch nói và là diễn viên Nhà hát Kịch Quân đội, ngọn lửa rối vẫn âm ỉ “cháy” trong ông. Khi nhận được lời mời cộng tác từ Nhà hát Múa rối Việt Nam, ông đã quyết định trở về với con đường nghệ thuật của cha và gắn bó trọn vẹn cho đến ngày nay.

Từ diễn viên chuyển sang đạo diễn, ông nhanh chóng khẳng định tư duy sân khấu sắc bén và phong cách làm nghề kỷ luật.

Những tác phẩm mang dấu ấn sáng tạo liên tiếp được ghi nhận tại các kỳ liên hoan, đưa ông trở thành một trong những gương mặt nổi bật của nghệ thuật rối đương đại. Năm 2015, ông được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân.

Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam, NSND Nguyễn Tiến Dũng luôn nỗ lực đem sức sống mới vào nghệ thuật rối

Với cương vị là Bí thư Chi bộ, Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam, NSND Nguyễn Tiến Dũng chủ trương đổi mới mạnh mẽ: từ cách tổ chức sản xuất, làm mới kịch mục đến mở rộng đối tượng khán giả.

NSND Nguyễn Tiến Dũng cùng các nghệ sĩ trong Nhà hát dàn dựng nhiều chương trình đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung, qua đó, góp phần tăng số buổi diễn và doanh thu của Nhà hát qua từng năm.

Không gian phục vụ biểu diễn cũng được mở rộng, từ sân khấu truyền thống đến lưu diễn, đối ngoại hay phục vụ vùng sâu vùng xa.

Giai đoạn 2020-2025 đánh dấu sự bứt phá khi NSND Nguyễn Tiến Dũng trực tiếp dàn dựng từ 2-3 tác phẩm mới mỗi năm và nâng cấp nhiều tiết mục đáp ứng yêu cầu chính trị, lễ hội và giải trí.

Nhiều vở diễn do ông dàn dựng đã ghi dấu mạnh mẽ trên sân khấu, tiêu biểu như:Bản tình ca trên núi (giải Đạo diễn xuất sắc - Liên hoan quốc tế Sân khấu thử nghiệm lần thứ V năm 2022); Hoa dâm bụt (giải Vàng – Liên hoan sân khấu Trung Quốc - ASEAN, 2023); Hoa Độc lập – Hồn thiêng sông núi chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2.9.

Không giới hạn nghệ thuật múa rối trong Nhà hát, NSND Nguyễn Tiến Dũng tìm cách đưa rối đến những không gian mới. Việc hợp tác với tập đoàn Sun Group để xây dựng chương trình biểu diễn cố định tại Nhà hát À Ơi (Phú Quốc) là thử nghiệm táo bạo, tạo nên mô hình biểu diễn kết hợp du lịch – giải trí.

Ở bình diện quốc tế, NSND Nguyễn Tiến Dũng nhiều lần dẫn đoàn đi lưu diễn, giới thiệu nghệ thuật rối Việt Nam đến bạn bè thế giới.

Song song với sáng tạo, NSND Nguyễn Tiến Dũng còn chú trọng nghiên cứu. Đề tài cấp Bộ Nghệ thuật biểu diễn Múa rối trong bối cảnh hiện nay là minh chứng cho tầm nhìn dài hạn của ông với sự phát triển của nghề.

Các danh hiệu như: Chiến sĩ thi đua toàn quốc 2023, Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở và cấp Bộ, Huân chương Lao động hạng Ba (2021) cùng nhiều bằng khen của Bộ VHTTDL, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam… cho thấy những nỗ lực bền bỉ trong suốt hành trình cống hiến của ông.

Trăn trở kéo khán giả đến gần múa rối

Sau nhiều năm bền bỉ làm nghề, NSND Nguyễn Tiến Dũng đang góp phần định hình diện mạo mới cho nghệ thuật múa rối Việt Nam: giữ trọn hồn cốt truyền thống nhưng vẫn mạnh dạn mở rộng biên độ sáng tạo để rối gần hơn với hơi thở đương đại.

Ông luôn đau đáu làm sao để đưa rối đến gần khán giả, đáp ứng thị hiếu ngày càng đa dạng của công chúng.

Vở "Nghêu sò ốc hến" do NSND Nguyễn Tiến Dũng làm đạo diễn

Theo NSND Nguyễn Tiến Dũng, đối tượng khán giả của Nhà hát Múa rối Việt Nam không chỉ hướng đến khách du lịch hay trẻ em, mà cần mở rộng đối tượng ở nhiều lứa tuổi, nhiều tầng lớp khán giả.

NSND Nguyễn Tiến Dũng luôn thẳng thắn đối diện với những điểm chưa tròn trịa để rút kinh nghiệm và tiến xa hơn. Mỗi đêm diễn khép lại là cơ hội lắng nghe ý kiến khán giả.

Dù là lời khen hay lời góp ý, đều là chất liệu để hoàn thiện tác phẩm. Bởi chỉ bằng tinh thần đổi mới liên tục, nghệ thuật rối mới có thể giữ chân khán giả và tiếp tục tỏa sáng trong đời sống hôm nay.

Trong thời gian tới, Nhà hát Múa rối Việt Nam sẽ tham dự Liên hoan Múa rối quốc tế năm 2026 với vở Nghêu sò ốc hến. NSND Nguyễn Tiến Dũng cho biết, dù hướng đến sân chơi liên hoan, mục tiêu quan trọng nhất của các vở diễn vẫn là phục vụ khán giả, bởi một vở diễn chỉ thật sự có ý nghĩa khi được công chúng đón nhận.

“Tôi mong muốn rằng nghệ thuật múa rối sẽ song hành cùng các loại hình nghệ thuật khác để làm phong phú đời sống thưởng thức nghệ thuật của khán giả”, NSND Nguyễn Tiến Dũng nhấn mạnh.

(Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện)

THANH MAI