Giữ rừng bằng công nghệ

Công nghệ cho phép lực lượng bảo vệ rừng VQG Tà Đùng nhập dữ liệu trực tiếp tại hiện trường

Vườn quốc gia (VQG) Tà Đùng được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long của Tây Nguyên” với hệ sinh thái rừng đặc trưng cùng cảnh quan hồ, đảo độc đáo. Trên diện tích quản lý khoảng 21.000 ha, Ban Quản lý VQG Tà Đùng đang phải đối mặt với nhiều áp lực: địa hình chia cắt, diện tích rộng lớn, nguy cơ phá rừng, cháy rừng thường trực.

Để vượt qua thách thức, VQG đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào công tác quản lý. Trước đây, mỗi chuyến tuần tra đồng nghĩa với việc ghi chép thủ công dày đặc trong sổ tay. Nhưng hiện tại, tất cả thông tin được số hóa thông qua phần mềm SMART cài đặt trên điện thoại thông minh. SMART cho phép lực lượng bảo vệ rừng nhập dữ liệu trực tiếp tại hiện trường: tọa độ GPS, hình ảnh, tình trạng rừng hay dấu hiệu vi phạm. Hệ thống còn lưu lại toàn bộ lộ trình di chuyển, tạo thành chuỗi dữ liệu minh bạch và có thể kiểm chứng bất cứ lúc nào. “Chỉ cần mở bản đồ số, chúng tôi biết rõ mình đã đi đâu, còn khu vực nào chưa kiểm tra”, ông Nguyễn Đức Quang - Tổ trưởng Tổ cơ động VQG Tà Đùng chia sẻ.

Song hành cùng phần mềm SMART, flycam đang trở thành công cụ đắc lực trong giám sát rừng. Với địa hình hồ, núi hiểm trở, nhiều khu vực mất cả ngày đường mới tiếp cận, thì chỉ cần vài phút bay, flycam đã cung cấp hình ảnh toàn cảnh với độ phân giải cao. Không ít vụ xâm hại rừng, mở đường trái phép hay lấn chiếm đất đã được VQG phát hiện kịp thời nhờ flycam. Hình ảnh, video từ thiết bị này trở thành bằng chứng trực quan trong xử lý vi phạm, nâng cao tính răn đe. Bên cạnh đó, flycam còn hỗ trợ kiểm kê, theo dõi biến động thảm thực vật hàng năm, góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học cho công tác phục hồi và bảo tồn rừng.

Giám đốc Ban Quản lý VQG Tà Đùng Khương Thanh Long chia sẻ: “Chúng tôi đang hướng tới việc áp dụng thêm ảnh vệ tinh độ phân giải cao, hệ thống cảnh báo cháy sớm và trí tuệ nhân tạo trong phân tích dữ liệu. Với sự đồng hành của công nghệ, chúng tôi tin tưởng sẽ giữ vững màu xanh đại ngàn, bảo vệ lá phổi xanh của Lâm Đồng”.

Không chỉ VQG Tà Đùng, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Nam Tây Nguyên cũng đã mạnh dạn đưa flycam vào quản lý rừng từ năm 2021. Doanh nghiệp này đang quản lý hơn 27.000 ha rừng và đất rừng tại 3 xã Quảng Trực, Tuy Đức, Quảng Tân. Trước đây, công tác tuần tra chủ yếu dựa vào việc đi bộ theo các tuyến đường mòn, vừa tốn thời gian, vừa khó tiếp cận vùng lõi. Nhờ ứng dụng flycam, cán bộ quản lý có cái nhìn tổng thể về hiện trạng rừng và đất rừng, phát hiện sớm dấu hiệu vi phạm mà không cần tốn nhiều sức lao động.

Đặc biệt, hình ảnh từ flycam không chỉ phục vụ công tác giám sát mà còn là kênh tuyên truyền hiệu quả. Việc đơn vị thường xuyên điều khiển flycam bay kiểm tra đã trở thành “lời cảnh báo” tới người dân, giúp nâng cao ý thức bảo vệ rừng. “Sau khi áp dụng công nghệ, số vụ vi phạm giảm rõ rệt qua từng năm. Từ đầu năm 2025 đến nay, lâm phần do công ty quản lý không ghi nhận vụ vi phạm nào liên quan đến khai thác lâm sản”, lãnh đạo công ty cho hay.

Thực tế từ 2 đơn vị chủ rừng cho thấy, ứng dụng công nghệ số vào quản lý rừng không chỉ mang lại hiệu quả trước mắt mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài. Công nghệ giúp lực lượng quản lý tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời tăng cường tính minh bạch trong bảo vệ tài nguyên.

Lê Phước .