Giúp sinh viên hiểu chuyển đổi xanh: Chìa khóa cho đổi mới sáng tạo bền vững

Toàn cảnh buổi hội thảo

Sự kiện này không chỉ đơn thuần là một buổi giao lưu mà còn phản ánh xu hướng tất yếu trong việc xây dựng nền kinh tế xanh tại Việt Nam.

Thách thức từ thị trường toàn cầu

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao, đã chỉ rõ một thực tế không thể phủ nhận: tiêu chuẩn xanh đang trở thành rào cản thương mại và yếu tố cạnh tranh quan trọng trên thị trường quốc tế. Nhiều quốc gia hiện tại đã áp dụng chính sách ưu tiên các sản phẩm đạt tiêu chuẩn xanh, trong khi đó các doanh nghiệp không đáp ứng được những yêu cầu này sẽ bị xếp xuống thứ tự ưu tiên thấp hơn.

Bà Vũ Kim Hạnh phát biểu

Điều này đặt ra thách thức kép cho doanh nghiệp Việt Nam: vừa phải đảm bảo chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn xanh, vừa phải duy trì giá thành chấp nhận được cho người tiêu dùng. Đây không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn là bài toán kinh tế phức tạp, đòi hỏi sự đổi mới toàn diện từ quy trình sản xuất đến chiến lược kinh doanh.

Một trong những điểm sáng đáng chú ý từ hội thảo là sự thừa nhận về vai trò quan trọng của các trường đại học và viện nghiên cứu trong quá trình chuyển đổi xanh. Theo quan điểm của bà Vũ Kim Hạnh, khi các cơ sở giáo dục đại học thấu hiểu được nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, họ có thể chuyển hóa những nhu cầu này thành chương trình đào tạo và nghiên cứu khoa học cụ thể.

Điều này tạo nên một chu trình tích cực: doanh nghiệp có được nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản về kinh tế xanh, trong khi các trường đại học có cơ hội ứng dụng kiến thức lý thuyết vào thực tiễn, nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu.

Một bằng chứng cụ thể cho sự kết nối hiệu quả giữa học viện và doanh nghiệp chính là kết quả của các cuộc thi về ý tưởng, dự án chuyển đổi xanh do Hội doanh nghiệp Hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức. Mặc dù ban đầu được thiết kế để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi, nhưng những dự án đạt giải cao lại đến từ các trường đại học và viện nghiên cứu.

Điều này cho thấy rằng công tác đào tao và nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục đại học đang có xu hướng tích cực: gắn sát với thực tiễn và tham gia giải quyết trực tiếp các vấn đề sản xuất kinh doanh đang đặt ra. Đây chính là mô hình lý tưởng mà nhiều nước phát triển đang áp dụng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Tích hợp phát triển bền vững

Tiến sĩ Ngô Minh Đức, Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc tế Miền Đông, đã chia sẻ về định hướng rõ ràng của nhà trường trong việc tích hợp nội dung chuyển đổi xanh, kinh tế xanh và phát triển bền vững vào toàn bộ chương trình đào tạo. Đây không phải là việc thêm một vài môn học mới mà là sự thay đổi toàn diện trong triết lý giáo dục.

Tiến sĩ Ngô Minh Đức phát biểu

Lợi thế đặc biệt của EIU là được thành lập bởi doanh nghiệp, tạo ra mối liên kết tự nhiên với thế giới doanh nghiệp. Điều này giúp sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn có cơ hội thực hiện các dự án cụ thể với doanh nghiệp, áp dụng trực tiếp những ý tưởng về phát triển bền vững vào thực tế.

Một điểm đáng chú ý trong cách tiếp cận của EIU là việc áp dụng phương pháp liên ngành trong giảng dạy về phát triển bền vững. Thay vì giới hạn trong một chuyên ngành cụ thể, tất cả sinh viên đều được tham gia vào các môn học tìm kiếm giải pháp phát triển bền vững cho cộng đồng.

Cách tiếp cận này phản ánh đúng bản chất của các vấn đề phát triển bền vững - những thách thức phức tạp đòi hỏi sự kết hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Từ kỹ thuật, kinh tế, xã hội học đến môi trường học, tất cả đều cần phải được tích hợp để tạo ra những giải pháp toàn diện và hiệu quả.

Mặc dù tiềm năng hợp tác giữa doanh nghiệp và các cơ sở giáo dục đại học trong lĩnh vực kinh tế xanh là rất lớn, nhưng thực tế cho thấy việc kết nối giữa hai bên vẫn còn nhiều hạn chế. Doanh nghiệp có nhu cầu về nhân lực và giải pháp cho chuyển đổi xanh, trong khi các trường đại học và viện nghiên cứu hoàn toàn có khả năng đáp ứng thông qua đào tạo và nghiên cứu.

Vấn đề nằm ở chỗ hai bên thường hoạt động theo những logic khác nhau: doanh nghiệp tập trung vào hiệu quả kinh tế ngắn hạn và ứng dụng thực tiễn, trong khi các cơ sở giáo dục thường chú trọng đến tính hệ thống và nghiên cứu lý thuyết. Việc tạo ra những cầu nối hiệu quả để hai bên hiểu nhau và hợp tác là một thách thức lớn nhưng cũng là cơ hội để tạo ra những đột phá.

Xây dựng nền tảng cho tương lai bền vững

Trong bối cảnh này, việc "đưa doanh nghiệp đến viện trường" là giải pháp hiệu quả tạo điều kiện cho hai bên gặp gỡ, hiểu nhau và tìm ra những điểm chung để hợp tác. Đây là một mô hình có thể nhân rộng, không chỉ trong lĩnh vực kinh tế xanh mà còn trong nhiều lĩnh vực khác. Các hiệp hội ngành nghề, tổ chức xã hội có thể đóng vai trò tương tự, tạo ra một hệ sinh thái kết nối toàn diện giữa học viện và doanh nghiệp.

Hội thảo tại EIU không chỉ là một sự kiện đơn lẻ mà còn phản ánh một xu hướng rộng lớn hơn trong việc xây dựng nền kinh tế bền vững tại Việt Nam. Khi các trường đại học, doanh nghiệp và tổ chức xã hội cùng nhau hướng tới mục tiêu chung về phát triển bền vững, chúng ta đang tạo ra một nền tảng vững chắc cho tương lai.

Điều quan trọng là việc kết nối này cần được thể chế hóa và duy trì lâu dài, không chỉ dừng lại ở các sự kiện một lần. Cần có những chương trình hợp tác cụ thể, các cơ chế chia sẻ thông tin thường xuyên và những dự án chung mang tính đột phá để duy trì và phát triển mối quan hệ hợp tác này.

Hội thảo tại EIU đã chỉ ra rằng chìa khóa cho sự thành công trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững không nằm ở một tổ chức hay cá nhân nào đó, mà ở sự kết nối và hợp tác giữa các bên liên quan. Khi sinh viên, giảng viên, doanh nghiệp và chuyên gia cùng nhau tạo nên một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, chúng ta có thể kỳ vọng vào những đột phá quan trọng trong việc giải quyết các thách thức về phát triển bền vững.

Bùi Tú