Giúp trẻ em tự tin bộc lộ bản thân

Trẻ em toàn tỉnh tham gia diễn đàn Quyền tham gia của trẻ em. Ảnh: KIM CHI

Quyền tham gia của trẻ em bao gồm: quyền được tiếp cận thông tin phù hợp lứa tuổi, được kiến nghị, bày tỏ ý kiến, quan điểm riêng của mình về các vấn đề về trẻ em; quyền được người lớn lắng nghe và phản hồi các kiến nghị, ý kiến của mình; quyền được tham gia vào quá trình ra quyết định; quyền được kết giao, được thành lập hoặc tham gia các nhóm, hiệp hội, các hoạt động xã hội lành mạnh, phù hợp.

Chủ động bày tỏ ý kiến, nguyện vọng

Bà Phạm Thị Minh Hiền, Phó Giám đốc Sở Y tế cho hay: Sự tham gia của trẻ em là việc trẻ em được tiếp cận thông tin, được bày tỏ ý kiến, được lắng nghe, được tôn trọng, được kết giao, được thành lập hoặc tham gia các nhóm và hiệp hội, được bàn bạc và quyết định… trong mọi vấn đề có liên quan đến bản thân trẻ. Quyền tham gia giúp trẻ em chủ động và tích cực trong cuộc sống, có cơ hội thể hiện và hiểu được cảm nghĩ, nhu cầu của chính mình. Từ đó trẻ em nhận thức được quyền, được trao quyền, được bảo vệ và học cách tự bảo vệ mình.

Em Vũ Trúc Ly, phường 2 (TP Tuy Hòa) thổ lộ: Ở trường em, hằng quý nhà trường đều tổ chức các buổi sinh hoạt, đối thoại giữa ban giám hiệu nhà trường và học sinh để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của chúng em. Đồng thời phổ biến kiến thức pháp luật liên quan để chúng em chấp hành tốt. Tuy nhiên trước tình trạng bạo lực học đường đang ngày càng nhiều và có chiều hướng gia tăng, nhiều bạn cũng có phần lo lắng.

Còn em Trần Ngọc Ân, học sinh Trường THCS Trần Rịa (xã An Chấn, huyện Tuy An) cho biết mô hình hòm thư “Điều em muốn nói” năm học 2024-2025 được nhà trường triển khai. Mô hình này nhằm lắng nghe, tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của học sinh đối với nhà trường, công tác đội và đặc biệt là các vấn đề liên quan đến trẻ em, tạo cơ hội cho học sinh được bày tỏ suy nghĩ của bản thân, mạnh dạn và tự tin hơn. "Chúng em rất vui mừng khi những ý kiến, nguyện vọng của chúng em được lãnh đạo nhà trường lắng nghe và giải đáp một cách rõ ràng, tường tận", Ngọc Ân bày tỏ.

Theo bà Huỳnh Phạm Ái Thy, Phó Trưởng phòng Dân số - Bảo trợ xã hội - Trẻ em (Sở Y tế), bên cạnh việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em, nhiều đơn vị còn tăng cường thực hiện các hoạt động có sự tham gia của trẻ em, như: Tổ chức các lớp tập huấn cho trẻ em về quyền trẻ em, về kỹ năng bảo vệ bản thân trước bạo lực, xâm hại trong cuộc sống và trên internet, kiến thức về sức khỏe sinh sản và tình dục an toàn... Thông qua đó, trẻ em được trang bị thêm kiến thức và có cơ hội chia sẻ những khúc mắc, lo lắng mà các em đang phải trải qua, như không phải lo lắng về việc thầy cô đánh giá về điểm số hay e ngại bộc lộ ý kiến bản thân trước thầy cô. Chính điều này tạo cho các em một tâm thế thoải mái, hứng thú trong tiếp nhận kiến thức và kỹ năng phù hợp lứa tuổi, nhu cầu của mình.

Cùng với đó, nhiều em còn tham gia các diễn đàn trẻ em (cấp địa phương và cấp quốc gia), các cuộc gặp gỡ trẻ em… để được bày tỏ những ý kiến, quan điểm về các chủ đề mà các em quan tâm như vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ an toàn cho trẻ em trên môi trường mạng, bảo vệ trẻ em khỏi các hình thức bóc lột và xâm hại, sức khỏe tâm thần của trẻ, quyền trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS... Tại các diễn đàn này, trẻ em được đưa ra ý kiến, khuyến nghị và tham gia đối thoại với lãnh đạo, đại diện cơ quan nhà nước để có thể tăng cường sự tham gia của trẻ trong các vấn đề liên quan trực tiếp tới trẻ em.

Học sinh Trường THCS Trần Rịa (huyện Tuy An) gửi góp ý vào hòm thư "Điều em muốn nói". Ảnh: CTV

Trang bị kỹ năng sống phù hợp

Có thể thấy rằng, bên cạnh những kiến thức mà trẻ em học được từ nhà trường, chính những trải nghiệm thực tế từ môi trường xã hội giúp trẻ hình thành nên những giá trị, nhân cách và kỹ năng phù hợp với thực tế cuộc sống.

Thầy Lê Ngọc Đề, Phó Trưởng phòng GD&ĐT huyện Tuy An cho biết: Thời gian qua, các trường trên địa bàn huyện tổ chức các buổi đối thoại với học sinh nhằm nắm bắt tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của các em trong quá trình học tập, rèn luyện; đồng thời trao đổi thông tin hai chiều, giải đáp những thắc mắc, kiến nghị của học sinh. Qua đó, nhà trường có thêm thông tin để điều chỉnh công tác quản lý, điều hành nhằm đảm bảo các quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm đối với học sinh. Từ đó phát huy những mặt mạnh, mặt tích cực và kịp thời khắc phục những mặt hạn chế nhằm tạo điều kiện tối đa cho học sinh trong quá trình học tập và rèn luyện.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Phạm Thị Minh Hiền, tại các chương trình diễn đàn trẻ em, đại biểu đại diện cho trẻ em toàn tỉnh đã phát huy tốt quyền tham gia, mạnh dạn bày tỏ ý kiến, tâm tư, nguyện vọng, thắc mắc xoay quanh các vấn đề đang gặp phải trong đời sống, học tập, vui chơi giải trí... Các đại diện cũng đã phát huy vai trò cầu nối giúp lãnh đạo các cấp, ngành nắm bắt tình hình, nguyện vọng và nhu cầu của trẻ em về những vấn đề liên quan đến sự phát triển, hoàn thiện quá trình đầu tư, xây dựng luật pháp, chủ trương, chính sách, quyết định về trẻ em. Cũng từ đây, trẻ em ngày càng ý thức hơn về quyền của mình cũng như tham gia, khởi xướng nhiều hoạt động phù hợp với lứa tuổi, thúc đẩy sự tự tin, trưởng thành, biết chia sẻ, có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, nhà trường và xã hội…

“Thời gian tới, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện hiệu quả Luật Trẻ em, đưa nội dung Luật Trẻ em và các văn bản hướng dẫn thi hành vào kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hằng năm tại các địa phương và một số ban ngành. Đồng thời tiếp tục thực hiện tốt các chế độ, chính sách liên quan đến trẻ em, nhất là trẻ em thuộc hộ nghèo, cận nghèo…”, bà Hiền cho biết thêm.

Hiến pháp năm 2013 quy định: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; được tham gia vào các vấn đề về trẻ em...” (khoản 1 Điều 37).

Còn Luật Trẻ em năm 2016 quy định: “Trẻ em có quyền được tiếp cận thông tin đầy đủ, kịp thời, phù hợp; có quyền tìm kiếm, thu nhận các thông tin dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật và được tham gia hoạt động xã hội phù hợp với độ tuổi, mức độ trưởng thành, nhu cầu, năng lực của trẻ em” (Điều 33); “Trẻ em có quyền được bày tỏ ý kiến, nguyện vọng về các vấn đề liên quan đến trẻ em; được tự do hội họp theo quy định của pháp luật phù hợp với độ tuổi, mức độ trưởng thành và sự phát triển của trẻ em; được cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục, gia đình, cá nhân lắng nghe, tiếp thu, phản hồi ý kiến, nguyện vọng chính đáng” (Điều 34); “Trẻ em được tham gia vào các vấn đề về trẻ em thông qua các hình thức diễn đàn, hội nghị, hội thảo, tọa đàm, cuộc thi, sự kiện” (điểm a khoản 2 Điều 74).

HOÀNG LÊ