Gỡ hai 'nút thắt' cho tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt

Quyết tâm nâng hạng

Tại Hội nghị triển khai nhiệm vụ phát triển TTCK năm 2024 hồi cuối tháng 2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh quyết tâm nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi trong năm 2025.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã đề cập tới 7 nhiệm vụ trọng tâm với ngành Chứng khoán. Trong đó, yêu cầu Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) khẩn trương phối hợp với các tổ chức quốc tế và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch - Đầu tư và các bộ, ngành liên quan triển khai các giải pháp, xử lý các vướng mắc thuộc lĩnh vực phụ trách để đáp ứng tiêu chí nâng hạng TTCK từ cận biên lên thị trường mới nổi. Qua đó hỗ trợ tâm lý của nhà đầu tư và thu hút sự tham gia của nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) tại thị trường Việt Nam.

Bà Phạm Thị Thùy Linh - Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (UBCKNN).

Lãnh đạo Bộ Tài chính yêu cầu UBCKNN trình Bộ tiến trình phối hợp triển khai trước ngày 10/5/2024 và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/6/2024 theo đúng tinh thần chỉ đạo tại Chỉ thị số 06/CT-TTg ngày 15/02/2024.

Có thể thấy, quyết tâm cao của Chính phủ, các bộ, ngành liên quan về nâng hạng TTCK Việt. Vậy trên thực tế, TTCK Việt còn đang vướng mắc các tiêu chí nào để được chính thức nâng hạng từ cận biên lên mới nổi? Cũng như các giải pháp thiết thực cho các vấn đề vướng mắc đang được thực thi ra sao? Đây là điều mà thị trường đang rất quan tâm.

Hiện đã đáp ứng 7/9 tiêu chí về xét nâng hạng thị trường

Chia sẻ tại tọa đàm “TTCK: Xây nền - Tích lũy - Bứt tốc” do Báo Đầu tư tổ chức ngày 5/3, bà Phạm Thị Thùy Linh - Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (UBCKNN) cho biết, Chính phủ đã có Quyết định số 1726/QĐ-TTg ngày 29/12/2023 phê duyệt Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2030, trong đó có đề ra mục tiêu nâng hạng thị trường.

Theo bà Linh, các tổ chức xếp hạng quốc tế chia TTCK làm 4 nhóm chính gồm:

Nhóm một, thị trường phát triển có vốn lớn, có độ mở cao, khả năng tiếp cận của NĐTNN lớn, các sản phẩm trên thị trường này có độ phức tạp cao.

Nhóm hai, thị trường mới nổi có khả năng cho NĐTNN tiếp cận, tính quy mô, tính thanh khoản ở mức cao, quy định pháp lý chặt chẽ. Tổ chức xếp hạng hiện tại chia nhóm này làm hai thứ hạng là thị trường mới nổi bậc cao và thị trường mới nổi thứ cấp.

Ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường CTCP Chứng khoán VPBankS.

Nhóm ba là thị trường cận biên. Việt Nam đang ở thứ hạng này, là nhóm thị trường đã bắt đầu có tiếp cận vốn nước ngoài.

Nhóm cuối cùng là nhóm thị trường chưa được xếp hạng, là những thị trường có bất ổn chính trị hoặc quy mô còn nhỏ.

“Mục tiêu trong 2025 nâng hạng TTCK Việt Nam từ cận biên lên mới nổi ở mức thứ cấp. Xét các tiêu chí, Việt Nam đã đạt 7/9 tiêu chí, hiện còn 2 tiêu chí cần hoàn thiện gồm ký quỹ trước giao dịch và tỷ lệ sở hữu nhà đầu tư nước ngoài”, đại diện UBCKNN cho biết.

Các giải pháp cụ thể

Với ký quỹ, đại diện UBCKNN cho biết, cơ quan này đã trao đổi với các tổ chức xếp hạng quốc tế để tìm giải pháp. Cơ quan này đã trình Bộ Tài chính có đề xuất sửa đổi bổ sung một số văn bản, trước mắt không yêu cầu ký quỹ 100% bằng tiền đối với NĐTNN tổ chức.

Về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, UBCKNN cùng với Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch - Đầu tư rà soát ngành nghề, đồng thời công bố thông tin minh bạch bằng tiếng Anh để nhà đầu tư nắm thông tin tỷ lệ sở hữu của các doanh nghiệp một cách dễ dàng nhất. Đồng thời, kiến nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư phối hợp với các bộ, ngành khác để rà soát các ngành nghề, có thể mở rộng tỷ lệ sở hữu NĐTNN với một số ngành nghề không thiết yếu.

Ngoài ra, UBCKNN sẽ báo cáo Bộ Tài chính sửa đổi quy định công bố thông tin bằng tiếng Anh áp dụng với các công ty đại chúng và công ty niêm yết có quy mô lớn. Dự kiến áp dụng đối với các công bố thông tin bằng tiếng Anh đối với công bố thông tin định kỳ và tổ chức niêm yết có quy mô lớn từ 1/1/2025, đối với thông tin bất thường từ ngày 1/1/2026, áp dụng cho tất cả các công ty đại chúng trong hoạt động công bố thông tin từ ngày 1/1/2028.

“Các công việc triển khai có sự đồng thuận cao của các thành viên thị trường. Với các giải pháp trên, chúng tôi kỳ vọng có thể đạt được mục tiêu nâng hạng thị trường trong 2025”, bà Linh chia sẻ.

Vấn đề hạn chế room ngoại đã được đề cập bấy lâu nay. Giải pháp cho câu chuyện này cũng được nhắc nhiều, trong đó là việc đưa thêm sản phẩm cổ phiếu không có quyền biểu quyết (NVDR).

Ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Chiến lược thị trường CTCP Chứng khoán VPBankS đánh giá, liên quan tới room ngoại, NVDR là giải pháp hiệu quả nhất trong thời điểm hiện tại. Bởi, nếu rà soát văn bản pháp quy về thay đổi tỷ lệ sở hữu tại các công ty niêm yết, đặc biệt tại các ngân hàng, chúng ta phải sửa đổi rất nhiều liên quan đến văn bản pháp luật.

Theo đó, để đạt mục tiêu nâng hạng thị trường vào năm 2025, chuyên gia này cho rằng, chúng ta có thể áp dụng giải pháp NVDR vốn đã được áp dụng rất thành công tại Thái Lan.

“Thái Lan đã giải quyết nhu cầu giao dịch ngay lập tức của NĐTNN, là yếu tố quan trọng đã giúp thị trường này nâng hạng lên thị trường mới nổi. NVDR đã giúp tổng giao dịch toàn thị trường Thái Lan tăng lên 20%. Với điều kiện như Việt Nam, khoảng thời gian rất gấp rút để triển khai cho nâng hạng, chứng chỉ này sẽ là giải pháp hữu hiệu nhất, ngắn nhất”, chuyên gia VPBankS cho biết.

Ngoài ra, ông Trần Hoàng Sơn cũng đề cập tới sự cần thiết và kỳ vọng chuyển đổi hạ tầng giao dịch, khi chúng ta đang ở năm bản lề gần sát cánh cửa nâng hạng thị trường.

Theo vị này, trên nền hạ tầng mới sẽ có nhiều sản phẩm mới, rút ngắn thời gian giao dịch xuống từ T+2,5 xuống T+2. Tương lai không chỉ phái sinh ở chỉ số chứng khoán còn phái sinh ngay ở sản phẩm cổ phiếu. Hệ thống thay đổi, nhà đầu tư sẽ có lợi rất nhiều về sản phẩm giao dịch.

“Từ trước đến nay, mỗi khi TTCK có sự thay đổi mới thì thanh khoản của thị trường đều lên. Giai đoạn 2012-2013, khi thực hiện kéo dài thời gian giao dịch, thanh khoản thị trường tăng lên rất cao. Hay giai đoạn triển khai chứng khoán phái sinh, thị trường cũng bùng nổ. Với hệ thống công nghệ thông tin được phát triển nhà đầu tư giao dịch thông thoáng, doanh số, thị phần của công ty chứng khoán sẽ tăng trưởng. Chúng ta đang kỳ vọng vào hệ thống giao dịch mới KRX”, ông Sơn chia sẻ.

Huyền Châm