Gỡ khó cho các dự án cấp nước sạch tập trung
Để hoàn thành chỉ tiêu, tiêu chí về "Tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch từ hệ thống cấp nước tập trung" theo quy định của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã và đang chỉ đạo quyết liệt các sở, ngành, địa phương tích cực rà soát, tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, ưu tiên giải quyết sớm các thủ tục thực hiện dự án cấp nước sạch tập trung, góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng đời sống cho người dân trên địa bàn.
Nhà máy nước sạch sông Hồng được đầu tư quy mô, công nghệ hiện đại, góp phần nâng cao tỷ lệ người dân nông thôn khu vực phía Nam tỉnh sử dụng nước sạch. Ảnh: Chu Kiều
Thời gian qua, UBND tỉnh thường xuyên đôn đốc, chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền các địa phương tập trung rà soát, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án cấp nước sạch tập trung khu vực nông thôn. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân ở các xã xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu về sử dụng nước sạch, nhất là nâng cao tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch tại những nơi đã có công trình cấp nước tập trung.
Nhờ đó, đến hết năm 2024, trên địa bàn tỉnh đã có 62/102 xã được đầu tư công trình cấp nước tập trung. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình mới đạt 27%; đặc biệt, gần 41% hộ có nhu cầu sử dụng nước sạch tập trung nhưng chưa được đấu nối, gần 8% số hộ có đường ống nước từ công trình cấp nước tập trung đi qua nhưng không đấu nối; 5,6% hộ đã đấu nối đường ống nhưng sử dụng dưới 3m3 nước sạch/tháng hoặc đã đấu nối nhưng không sử dụng nước sạch từ công trình.
Về tiến độ triển khai một số dự án, công trình cấp nước sạch tập trung hiện nay như dự án cải tạo, nâng cấp công trình cấp nước sinh hoạt tập trung xã Sơn Đông (Lập Thạch) đã bàn giao, đưa vào sử dụng; dự án hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung xã Trung Mỹ (Bình Xuyên), dự án đầu tư xây dựng hệ thống đường ống nước sạch cho 2 xã Liên Hòa, Liễn Sơn (Lập Thạch) hay dự án hệ thống cấp nước sinh hoạt tập trung liên xã Đôn Nhân, Nhân Đạo, Lãng Công, Quang Yên (Sông Lô)... đến nay đều gặp khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT-GPMB), quy hoạch chung nên tiến độ triển khai thi công chậm.
Tại một số địa phương, các doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc bố trí nguồn vốn thực hiện đầu tư công trình và mở rộng đường ống nên tiến độ triển khai còn chậm. Công tác tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chủ trương hiệu quả chưa cao, một số hộ dân chưa tham gia đấu nối từ công trình cấp nước tập trung, vẫn duy trì thói quen sử dụng nguồn nước đã có (giếng đào, giếng khoan) nên tại một số địa bàn đã được đầu tư công trình nước sạch nhưng tỷ lệ người dân đăng ký đấu nối sử dụng rất thấp hoặc đã đấu nối nhưng sử dụng rất ít nước khiến chủ công trình gặp nhiều khó khăn duy trì chi phí vận hành...
Đơn cử, tại dự án Nhà máy nước sạch sông Hồng của Công ty cổ phần xây dựng Procons, sau hơn 5 năm triển khai dự án với công suất 29 nghìn m3/ngày/đêm đã cơ bản hoàn thành và đang cung cấp nước sạch cho 5 địa phương của huyện Vĩnh Tường với hơn 6.000 hộ dân đã đấu nối sử dụng.
Tuy nhiên, tại một số xã nằm trong phạm vi cấp nước của nhà máy đã có công trình nước sạch đi qua nhưng số hộ dân đăng ký sử dụng nước sạch rất thấp. Theo kế hoạch, trong thời gian tới, đơn vị sẽ tiếp tục đấu nối đường ống cung cấp nước sạch cho hơn 20 xã, thị trấn của 2 huyện Vĩnh Tường và Yên Lạc, nhưng nếu tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch đạt thấp như hiện nay sẽ rất khó khăn để triển khai và duy trì dự án.
Thực tế hiện nay, triển khai thực hiện xây dựng đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã và đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí NTM theo quy định, đặc biệt là chỉ tiêu “Tỷ lệ hộ gia đình được sử dụng nước sạch theo quy chuẩn từ hệ thống cấp nước tập trung”.
Tại cuộc họp mới đây nghe Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) và các cơ quan, đơn vị liên quan báo cáo tiến độ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM và cấp nước sạch nông thôn từ công trình cấp nước tập trung trên địa bàn tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Vũ Việt Văn đã giao Sở NN&PTNT làm đầu mối giúp UBND tỉnh theo dõi, chủ động, kịp thời tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo đối với những nội dung giải quyết vướng mắc, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân để đẩy nhanh tiến độ cấp nước sạch đạt quy chuẩn từ công trình cấp nước tập trung cho các hộ dân nông thôn, đáp ứng tiêu chí của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, tập trung đối với các huyện chưa được công nhận đạt chuẩn huyện NTM.
UBND các huyện, thành phố có trách nhiệm chủ động rà soát các điều kiện, tiêu chí chưa đạt thuộc trách nhiệm của địa phương để tập trung nguồn lực hoàn thành các điều kiện, tiêu chí duy trì xã NTM, xã NTM nâng cao, kiểu mẫu, huyện NTM; tăng cường tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác BT-GPMB các dự án cấp nước sạch; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động hộ dân tham gia đấu nối và sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung...
Các công ty kinh doanh nước sạch nông thôn trên địa bàn tỉnh tiếp tục tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án; phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương hoàn thành việc GPMB, ký thỏa thuận cấp nước và các công việc khác để đẩy nhanh tiến độ cấp nước...
