Gỡ khó cho phát triển dịch vụ logistics tại các địa phương
Với vị trí địa chính trị đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu mạnh, cùng với sự hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu và thương mại điện tử luôn ở mức hai con số, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động logistics trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mặc dù vậy, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển dịch vụ logistics đặc biệt tại các địa phương.
Đây là thông tin được đưa ra tại cuộc họp trực tiếp và trực tuyến của Bộ Công thương với Sở Công thương các tỉnh, thành phố về công tác quản lý Nhà nước đối với lĩnh vực logistics diễn ra ngày 5/4.
Việt Nam đứng thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics
Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI-Logistics Performance Index), thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.
Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hằng năm từ 14-16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2023 lên 638 tỷ USD. Dịch vụ logistics Việt Nam không chỉ góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập mạng lưới vận chuyển hiệu quả, kết nối thương mại trong nước với các thị trường quốc tế.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng các Bộ, ngành, địa phương luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, hỗ trợ, đẩy mạnh việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm tối ưu hóa chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo lập môi trường thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics phát triển.
Chia sẻ tại cuộc họp, Lãnh đạo Sở Công thương 9 tỉnh, thành phố cũng nhận định: Mặc dù có sự khác nhau về vị trí, điều kiện và thực trạng phát triển, tuy nhiên có thể thấy các địa phương đều có những thuận lợi và khó khăn, thách thức chung trong quá trình phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn.
Về thuận lợi, nhiều địa phương đã có sự quan tâm đúng mức đến phát triển dịch vụ logistics thông qua việc lồng ghép nội dung quy hoạch về dịch vụ logistics vào Quy hoạch tỉnh đã được Chính phủ phê duyệt; ban hành các kế hoạch phát triển dịch vụ logistics trên địa bàn; tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư phát triển dịch vụ logistics địa phương...
Ông Bùi Tá Hoàng Vũ-Giám đốc Sở Công thương TP Hồ Chí Minh cho biết, xác định dịch vụ logistics là dư địa để Thành phố phát triển kinh tế, Thành ủy và Ủy ban nhân dân thành phố định hướng phát triển dịch vụ logistics thành lĩnh vực dịch vụ quan trọng của Thành phố, đóng góp trên 10% GRDP của thành phố.
Thành phố đã kiến nghị Trung ương cho phép phát triển hệ thống cảng biển, trong đó có Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. Thành phố cũng tăng cường kết nối, hợp tác với các địa phương về phát triển dịch vụ logistics.
"Thời gian tới, Thành phố sẽ hình thành thêm 7 trung tâm logistics chuyên nghiệp phục vụ các nhu cầu, hoạt động logistics và dịch vụ liên quan trên địa bàn với tổng quỹ đất quy hoạch khoảng 750ha", ông Bùi Tá Hoàng Vũ cho biết.
Nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển dịch vụ logistics
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, Lãnh đạo các Sở, ngành, các địa phương cho biết còn gặp nhiều khó khăn, thách thức trong phát triển dịch vụ logistics. Những khó khăn lớn nhất, phổ biến nhất được các địa phương trao đổi là vấn đề liên quan đến quỹ đất dành cho phát triển hạ tầng logistics; chi phí dịch vụ logistics còn cao dẫn đến năng lực cạnh tranh hạn chế; thiếu nhân lực logistics; thủ tục hành chính cần cải cách hơn nữa...
Tại cuộc họp các đại biểu cùng nhau làm rõ các vấn đề liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Sở Công thương các tỉnh, thành phố trong công tác quản lý Nhà nước về dịch vụ logistics cũng như định hướng, đề xuất công tác điều phối, hợp tác giữa Bộ với các địa phương và giữa các địa phương với nhau để triển khai công tác quản lý đồng bộ, chặt chẽ, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch vụ logistics phát triển.
Ông Đặng Việt Phương, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Phú Thọ kiến nghị cần sửa đổi Nghị định 163/2017/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2017 quy định về kinh doanh dịch vụ logistics theo hướng quy định rõ hơn về thương mại điện tử đối với lĩnh vực dịch vụ logistics; nên lồng ghép quy định quản lý nhà nước về dịch vụ logistics và thương mại điện tử...
Mặt khác, trong bối cảnh Quyết định số 1012/QĐ-TTg ngày 03/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 hết hiệu lực, cần có Quy hoạch mới về hệ thống logistics của cả nước, trong đó cần có nội dung liên kết vùng, hợp tác phát triển logistics giữa các địa phương phù hợp với đặc điểm và thế mạnh của từng địa phương, từng vùng để tạo thành các chuỗi logistics.
Bên cạnh đó, "cần sửa đổi những quy định liên quan đến đầu tư phát triển logistics, thí dụ quy định phân hạng về quy mô quy hoạch logistics; những cơ chế đặc thù đối với đất đai thực hiện các dự án hạ tầng trung tâm logistics có thể áp dụng như với các dự án phát triển hạ tầng khu công nghiệp, khu kinh tế;...", ông Phương đề xuất.
Ông Phạm Công Toản, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bắc Giang kiến nghị cần có sự kết nối các tỉnh, thành phố để thu hút đầu tư vào dịch vụ logistics hiệu quả hơn.
Đại diện Sở Công thương các tỉnh, thành phố cũng đề cập, kiến nghị một số nội dung liên quan khác như: Cần có công cụ đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ logistics, kết quả hoạt động của doanh nghiệp, thực trạng phát triển dịch vụ logistics với từng ngành, lĩnh vực sản xuất của địa phương; đề nghị hỗ trợ địa phương đào tạo nguồn nhân lực logistics; cần tiếp tục cập nhật, hoàn thiện khung pháp lý phát triển dịch vụ logistics gắn với trách nhiệm quản lý nhà nước của các Bộ, ngành Trung ương và các Sở, ngành tại địa phương; cần ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn về khu, cụm dịch vụ logistics; cần có định hướng, hỗ trợ liên kết, phối hợp phát triển dịch vụ logistics giữa các địa phương, các vùng;...
Trao đổi tại cuộc họp, bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) cho biết, đóng góp của dịch vụ logistics đối với thương mại, dịch vụ, thị trường trong nước thời gian qua là rất tích cực.
Bà Lê Việt Nga cũng tán thành những kiến nghị của các địa phương về vấn đề cần sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan tới hạ tầng Logistics, thu hút đầu tư, triển khai quy hoạch hạ tầng logistics tại các địa phương trong bối cảnh nhiều tỉnh, thành phố đã được phê duyệt Quy hoạch tỉnh, nhất là các vấn đề về quy hoạch trung tâm logistics trong các khu công nghiệp; hạ tầng phát triển dịch vụ logistics...
Đồng thời cho biết với chức năng, nhiệm vụ được giao, Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương luôn đồng hành với các địa phương để tham mưu, đề xuất sửa đổi, bổ sung những quy định về quản lý Nhà nước liên quan đến hạ tầng logistics nhằm hỗ trợ thúc đẩy lĩnh vực dịch vụ logistics của cả nước nói chung và của các địa phương nói riêng.