Gỡ khó để tiếp cận nhà ở xã hội

Hiện trên địa bàn TP Hải Phòng đã có 4 dự án nhà ở xã hội (NƠXH) cung cấp sản phẩm ra thị trường với tổng số 1.600 căn.

Trong đó, khu NƠXH tại địa chỉ 384 Lê Thánh Tông đã mở bán 837 căn trong tổng số 1.294 căn của cả dự án; khu NƠXH tại Khu Công nghiệp Tràng Duệ mở bán 532 căn; khu đô thị mới Hoàng Huy tại xã Tân Dương và Dương Quan mở bán 149 căn; khu nhà ở Quang Vinh tại số 39 Lương Khánh Thiện mở bán 171/216 căn.

Dự án khu nhà ở xã hội tại Tổng kho 3 Lạc Viên (quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng) đang được khẩn trương triển khai

Khó tiếp cận

Theo phản ánh của doanh nghiệp và người dân, việc triển khai các dự án NƠXH tại Hải Phòng đang gặp khó khăn trong tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ gói tín dụng hỗ trợ 120.000 tỉ đồng. Lãi suất cho vay của các ngân hàng thương mại ở mức tương đối cao, thời hạn hưởng lãi suất ưu đãi ngắn. Nguồn vốn hỗ trợ thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội giai đoạn 2024 - 2025 chưa được bố trí nguồn vốn ngân sách để thực hiện cho vay theo chương trình cho vay NƠXH.

Cùng với đó, điều kiện được mua NƠXH theo quy định hiện còn nhiều bất cập. Phần lớn công nhân trong các khu công nghiệp, người thu nhập thấp, người dân ở chung cư cũ, xuống cấp chưa tiếp cận thông tin về NƠXH hoặc gặp vướng mắc trong thực hiện trình tự thủ tục thuê, mua...

Ông Đỗ Hữu Hưng, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hải Phòng, cho hay giai đoạn 2021 - 2030, Chính phủ đề ra chỉ tiêu Hải Phòng xây dựng 33.500 căn NƠXH. Thành phố đã xây dựng kế hoạch phấn đấu thực hiện hơn 42.000 căn, vượt so với chỉ tiêu Chính phủ đề ra. Thành phố tập trung chỉ đạo và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư, doanh nghiệp phát triển dự án NƠXH. Trong đó, Hải Phòng dành các quỹ đất thuận lợi ngay trong khu đô thị hoặc kế cận khu công nghiệp để làm dự án NƠXH. Ðồng thời, Hải Phòng cũng quyết liệt thu hồi mặt bằng của các doanh nghiệp đã hết thời hạn thuê, các nhà máy không còn phù hợp quy hoạch trong đô thị để dành đất cho phát triển NƠXH…

Để người lao động có thể tiếp cận, Sở Xây dựng thường xuyên thông tin công khai trên website của sở về tiến độ thực hiện, thời gian hoàn thành, thời gian mở bán của các dự án NƠXH. Sở cũng công khai điều kiện, hồ sơ đăng ký mua NƠXH, địa điểm để người dân có thể đến trực tiếp các dự án tham quan thực tế, tham khảo tiến độ...

Tuy nhiên, tại một số dự án cho thấy chủ đầu tư và khách hàng đều đang gặp vướng mắc trong các thủ tục xét duyệt điều kiện mua NƠXH. Trong đó, vướng mắc chính là việc chính quyền xã/phường chỉ xác nhận chữ ký hoặc chỉ xác nhận người khai cam kết, tự chịu trách nhiệm và không xác nhận về điều kiện, tình trạng nhà ở cho người có thủ tục đăng ký mua NƠXH.

Mặt khác, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp hầu hết có mức thu nhập chịu thuế, do vậy không đủ điều kiện mua NƠXH theo quy định nhưng cũng chưa đến mức tích lũy có đủ điều kiện để mua nhà ở thương mại, trong khi nhu cầu mua NƠXH của nhóm đối tượng này rất lớn. Bên cạnh đó, vấn đề giá thuê, mua NƠXH mới có sự chênh lệch lớn so với diện tích nhà ở cũ (các khu tập thể cũ) khi được thay thế, chuyển sang NƠXH cũng khiến đông đảo người dân trong diện này băn khoăn và có kiến nghị với chính quyền thành phố.

Giám đốc Sở Xây dựng TP Hải Phòng khẳng định có hiện tượng khi mua NƠXH phát sinh một số chi phí, trong đó có chi phí không phù hợp.

Dự án khu nhà ở xã hội tại Tổng kho 3 Lạc Viên (quận Ngô Quyền, TP Hải Phòng) đang được khẩn trương triển khai

Công khai thông tin

Ông Nguyễn Văn Tùng, Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, khẳng định: "Người dân khi mua, thuê mua NƠXH qua sàn giao dịch bất động sản hay trực tiếp từ chủ đầu tư chỉ phải trả kinh phí theo đúng giá do Sở Xây dựng phê duyệt, không phải trả thêm bất kỳ khoản chi phí nào; khuyến khích người dân mua NƠXH trực tiếp từ chủ đầu tư các dự án hoặc các sàn chính thống".

Theo Chủ tịch UBND TP Hải Phòng, về đối tượng hưởng chính sách mua NƠXH, căn cứ theo quy định của Luật Nhà ở, thành phố ưu tiên cho các hộ dân đang sinh sống tại những chung cư cũ, xuống cấp; công nhân - lao động là người ngoại tỉnh, cư trú xa nơi làm việc, đang làm việc tại các khu, cụm công nghiệp và người thu nhập thấp ở thành thị.

Người đứng đầu chính quyền TP Hải Phòng giao Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng khẩn trương tổ chức đánh giá nhu cầu và đăng ký mua NƠXH của công nhân đang làm việc tại các khu công nghiệp. Ngoài ra, ông Nguyễn Văn Tùng chỉ đạo Sở Xây dựng nghiên cứu việc tính giá NƠXH theo vị trí căn hộ; kiểm tra hoạt động của các sàn giao dịch bất động sản; công khai thông tin cụ thể về tiến độ triển khai, giá bán, giá thuê được phê duyệt, giá dự kiến, địa điểm giao dịch của chủ đầu tư, sàn giao dịch của từng dự án NƠXH để người dân có nhu cầu nắm bắt.

Ông Lê Tiến Châu, Bí thư Thành ủy Hải Phòng, nhấn mạnh phát triển NƠXH, nhà ở công nhân đối với thành phố là cần thiết và cấp bách. Thành phố ưu tiên các dự án NƠXH gắn liền với khu đô thị, khu sản xuất với các mô hình NƠXH quy mô lớn, đồng bộ và tiện nghi. Ðồng thời, Hải Phòng mong muốn NƠXH là không gian ở mới, đồng bộ, tiện nghi, có đầy đủ hệ thống hạ tầng xã hội, dịch vụ thiết yếu và quan trọng hơn là giá phải vừa túi tiền, phù hợp khả năng chi trả của phần lớn người dân.

Thành ủy Hải Phòng cuối năm 2023 đã có riêng một nghị quyết về phát triển NƠXH trên địa bàn thành phố đến năm 2030. Theo đó, Hải Phòng vừa tập trung khai thác tối đa mọi nguồn lực vừa phát huy sức mạnh của toàn xã hội trong phát triển NƠXH.

Bài và ảnh: Trọng Đức