Gỡ khó phát triển chăn nuôi đại gia súc khu vực miền núi
Khu vực miền núi Thanh Hóa có diện tích chăn thả rộng, nguồn thức ăn dồi dào để phát triển chăn nuôi đại gia súc. Tuy nhiên, những năm gần đây, đầu ra khó khăn khiến giá trâu bò giảm, diện tích chăn thả dần bị thu hẹp, chăn nuôi nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng cao... khiến chăn nuôi đại gia súc gặp nhiều khó khăn, nhiều hộ đã phải giảm đàn hoặc bỏ trống chuồng.
Hộ chăn nuôi trâu, bò ở xã Bãi Trành (Như Xuân).
Bình Lương là địa phương có nhiều tiềm năng phát triển chăn nuôi đại gia súc của huyện Như Xuân bởi nguồn thức ăn tự nhiên và phụ phẩm nông nghiệp dồi dào. Vì thế, phát triển chăn nuôi đại gia súc đã và đang là hướng đi giúp Nhân dân trên địa bàn xã ổn định thu nhập, trở thành thế mạnh phát triển kinh tế của địa phương; nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư xây dựng chuồng trại, duy trì tăng đàn, mở rộng quy mô chăn nuôi. Tuy nhiên, từ năm 2022 đến nay, giá trâu, bò giảm và chưa có dấu hiệu tăng mạnh trở lại, có thời điểm giảm đến 50% so với trước đây, trong khi chi phí thức ăn chăn nuôi tăng, đầu ra sản phẩm không ổn định... đã khiến người chăn nuôi gặp nhiều khó khăn. Anh Lê Trọng Thuần, một trong những hộ có tổng đàn trâu, bò lớn trong xã, cho biết: "Giá bò hơi những năm trước dao động khoảng 90.000 - 95.000 đồng/kg, cao điểm lên đến 130.000 đồng/kg. Tuy nhiên, từ năm 2022 đến nay, giá giảm dần, có thời điểm chỉ dao động khoảng 76.000 đến 83.000 đồng/kg tùy từng loại bò. Tuy hiện nay giá có tăng nhẹ nhưng chúng tôi phải “cõng” thêm chi phí thức ăn, vắc-xin, thuốc thú y... Bên cạnh đó, do giá giảm, nguồn cung dư thừa nên các thương lái cũng khắt khe hơn trong việc lựa chọn loại bò có chất lượng cao”.
Theo ông Lê Tiến Đạt, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Như Xuân: "Trước thực trạng giá trâu, bò giảm, huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn khuyến cáo người chăn nuôi trâu, bò tiếp tục theo dõi thị trường để có kế hoạch chăn nuôi phù hợp, không giảm đàn ồ ạt khiến nguồn cung bị đứt gãy. Đồng thời, tận dụng sản phẩm phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn cho trâu, bò để giảm chi phí".
Tại huyện Lang Chánh, mặc dù có đàn đại gia súc phát triển, song vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa phương. Nguyên nhân chủ yếu là do người dân còn hạn chế về vốn đầu tư; chưa chủ động xây dựng chuồng trại và nguồn thức ăn. Cùng với đó, người dân chủ yếu chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán; việc tiếp cận, nắm bắt kiến thức, kỹ thuật chăn nuôi của người dân chưa được thường xuyên, liên tục, vì vậy, hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi chưa cao. Mặt khác, việc đầu tư cho phát triển chăn nuôi gia súc, lai tạo, du nhập các giống gia súc có năng suất, chất lượng cao chưa được người dân chú trọng. Vì vậy, để góp phần thay đổi tập quán chăn nuôi cho người dân, huyện đã thường xuyên tổ chức tập huấn khoa học - kỹ thuật cho người dân, mở rộng diện tích trồng cây thức ăn chăn nuôi, hướng dẫn người dân bảo vệ đàn vật nuôi trong những đợt nắng nóng, rét đậm, rét hại; khuyến khích người dân đầu tư cải tạo chuồng trại kiên cố, áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, chăn nuôi theo hướng an toàn sinh học...
Anh Ngân Văn Xuân, cán bộ thú y xã Trí Nang (Lang Chánh) cho biết: “Đối với tập quán chăn nuôi khu vực miền núi cùng với hạn chế về địa hình, trước đây người dân còn ít quan tâm đến việc tiêm phòng vắc-xin. Trước thực trạng dịch bệnh, chúng tôi đã tới từng nhà tuyên truyền, giải thích những lợi ích khi tiêm vắc-xin, đưa ra những ví dụ về tình trạng gia súc, gia cầm chết vì dịch bệnh để người dân thấy tác hại của việc không tiêm phòng và lơ là trong phòng chống dịch bệnh. Đến nay, hầu hết người dân đã hiểu và đồng thuận nên mỗi đợt tiêm vắc-xin thuận lợi hơn”.
Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y Thanh Hóa, liên tiếp trong nhiều năm gần đây, tổng đàn trâu, bò của các huyện miền núi tỉnh Thanh Hóa liên tục giảm, trung bình mỗi năm giảm khoảng 10%. Trước thực trạng trên, Chi cục Chăn nuôi và Thú y khuyến cáo người chăn nuôi bò cần tiếp tục theo dõi thị trường để có kế hoạch chăn nuôi phù hợp, thực hiện các biện pháp để ổn định sản xuất, tiết kiệm chi phí. Bên cạnh đó, các địa phương cần chú trọng hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, khuyến khích và hỗ trợ người dân thay đổi phương thức chăn nuôi từ nhỏ lẻ sang nuôi theo mô hình gia trại, thay đổi và lai tạo nâng cao tầm vóc đàn bò; chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi an toàn sinh học. Đồng thời, cắt giảm nguồn thức ăn công nghiệp và tận dụng phế phụ phẩm trong nông nghiệp như rơm rạ, thân các loại cây ngô, đậu, lạc... để ủ lên men; mở rộng diện tích trồng cỏ thức ăn chăn nuôi nhằm hạn chế chi phí thức ăn. Để phát triển chăn nuôi trâu, bò ổn định các địa phương cần thành lập các tổ hợp tác, liên kết trong sản xuất; khuyến khích, kêu gọi doanh nghiệp đầu tư, thực hiện liên kết với người dân, nhằm tháo gỡ khó khăn trong tiêu thụ, giúp người dân phát triển chăn nuôi một cách bền vững.
