Gỡ khó trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu ở cấp xã

Công chức Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Thiệu Hóa tiếp nhận hồ sơ của công dân liên quan lĩnh vực đất đai.

Tại xã Thiệu Hóa, sau khi sáp nhập các xã Thiệu Phúc, Thiệu Công, Thiệu Nguyên và một phần của thị trấn Thiệu Hóa, xã Thiệu Long cũ, xã có quy mô dân số hơn 48.800 người. Nhu cầu thực hiện các thủ tục hành chính nói chung, thủ tục về đất đai nói riêng luôn ở mức cao.

Theo ông Lê Cao Quý, Trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Thiệu Hóa, việc cấp GCNQSDĐ lần đầu cho người dân hiện còn nhiều khó khăn, vướng mắc. Dù đã phân công 3 công chức chuyên môn có kinh nghiệm trực tiếp phụ trách, song số lượng GCNQSDĐ cấp lần đầu mới chỉ tập trung vào các trường hợp trúng đấu giá QSDĐ tại các mặt bằng quy hoạch dân cư mới. Đối với các trường hợp khác, nhiều hồ sơ phức tạp, kéo dài do tồn đọng từ nhiều năm trước. Thống kê sơ bộ, toàn xã còn hơn 350 trường hợp chưa được cấp GCNQSDĐ, chủ yếu liên quan đến việc mua bán đất trái thẩm quyền, thất lạc giấy tờ chứng minh thực hiện nghĩa vụ tài chính hoặc đất đã qua thừa kế nhưng chưa hoàn tất thủ tục pháp lý.

“Phần lớn hồ sơ đất đai tồn đọng của xã đều phức tạp, khó giải quyết. Chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu cho UBND xã hướng dẫn người dân từng bước hoàn thiện thủ tục, tháo gỡ vướng mắc để sớm được cấp GCNQSDĐ”, ông Quý nói.

Tại xã Hoằng Thanh, địa bàn rộng, dân cư đông, kinh tế phát triển, đất đai có giá trị lớn, nhu cầu nộp hồ sơ, thủ tục hành chính về đất đai chiếm tỷ lệ cao. Địa phương đã chủ động triển khai tiếp nhận hồ sơ, thực hiện công tác cấp GCNQSDĐ lần đầu theo đúng thẩm quyền được phân cấp. Tuy nhiên, việc cấp GCNQSDĐ lần đầu mới chỉ tập trung giải quyết và cấp gần 100 GCNQSDĐ cho các trường hợp trúng đấu giá. Đối với các trường hợp đất thổ cư mới chỉ cấp được 1 GCNQSDĐ. Nguyên nhân chính đến từ việc các trường hợp đất thổ cư chưa được cấp GCNQSDĐ lần đầu còn tồn đọng đến hiện nay đa số đều phức tạp. Không ít trường hợp liên quan đến các diện tích đất giao không đúng thẩm quyền, chuyển mục đích sử dụng sai quy định, đất tranh chấp, đất có nguồn gốc không rõ ràng, thông tin thửa đất sai lệch về vị trí, lấn chiếm, biến động tăng về diện tích so với bản đồ địa chính, hồ sơ quản lý ban đầu... Những trường hợp đó cần phải xác định, làm rõ về mặt thông tin, hồ sơ, thủ tục để bảo đảm tính chặt chẽ, khách quan, đúng quy định của pháp luật.

Trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Hoằng Thanh Hắc Xuân Thọ cho biết: “Chúng tôi đang tham mưu cho UBND xã thực hiện phân loại, rà soát các trường hợp cụ thể, trường hợp nào đủ điều kiện thì hướng dẫn người dân hoàn thiện hồ sơ, thủ tục đề nghị cấp GCNQSDĐ lần đầu. Đối với các trường hợp tồn đọng phức tạp, địa phương đề xuất, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn, từng bước tháo gỡ. Xã đang phối hợp thực hiện chiến dịch làm sạch, làm giàu dữ liệu đất đai, từ đó có định hướng, đề xuất giải quyết đối với các trường hợp tồn đọng trong việc cấp GCNQSDĐ lần đầu”.

Theo thông tin từ Văn phòng Đăng ký đất đai Thanh Hóa, từ ngày 1/7/2025 đến 9/10/2025 UBND các xã, phường trên địa bàn tỉnh đã thực hiện cấp gần 8.000 GCNQSDĐ. Trong đó chủ yếu là những trường hợp cấp giấy chứng nhận cho người dân trúng đấu giá tại các mặt bằng quy hoạch khu dân cư. Qua theo dõi, nắm bắt về hoạt động chuyên môn trong lĩnh vực cấp GCNQSDĐ lần đầu tại cấp xã cho thấy, nhiều địa phương còn gặp khó khăn, vướng mắc liên quan đến các trường hợp đất giao không đúng thẩm quyền; việc xác định nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất của các hộ gia đình, cá nhân; việc xác định lại hạn mức đất ở của hộ gia đình, cá nhân đã được cấp GCNQSDĐ trước ngày 1/7/2024...

Trước những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện cấp GCNQSDĐ lần đầu tại cấp xã, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho gần 1.200 cán bộ, công chức cấp xã. Tại hội nghị này, cán bộ các phòng chuyên môn của sở đã giải đáp gần 60 câu hỏi liên quan đến lĩnh vực đất đai. Đối với nhiều nội dung như thủ tục cấp lại GCNQSDĐ bị thất lạc, xác định lại diện tích đất ở, xác định thời điểm sử dụng đất, việc phối hợp xác nhận nguồn gốc đối với phần diện tích tăng thêm, thu hồi GCNQSDĐ đã cấp không đúng quy định của pháp luật đất đai... Sở Nông nghiệp và Môi trường đã có văn bản trả lời tới UBND các xã, phường liên quan.

Thanh Hóa đang triển khai chiến dịch “90 ngày làm giàu, làm sạch cơ sở dữ liệu đất đai” nhằm rà soát, số hóa và hoàn thiện dữ liệu địa chính, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý đất đai từ tỉnh đến cơ sở. Khi cơ sở dữ liệu đất đai được kết nối, đồng bộ, hy vọng các vướng mắc trong công tác cấp GCNQSDĐ lần đầu tại cấp xã sẽ từng bước được giải quyết, bảo đảm quyền lợi người dân và nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai tại các địa phương trong tỉnh.

Bài và ảnh: Tiến Đạt