Gỡ khó trong chi trả trợ giúp xã hội không dùng tiền mặt
Chính sách chi trả trợ giúp xã hội không dùng tiền mặt là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được thể hiện rõ trong các văn bản chỉ đạo như Chỉ thị số 21/CT-TTg (Chỉ thị số 21) ngày 25/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, nhưng việc triển khai chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp không ít khó khăn.

Nhiều người dân thụ hưởng chính sách an sinh xã hội trên địa bàn xã Hải Hưng, Hải Lăng nhận chế độ chi trả bằng tiền mặt -Ảnh: T.T
Công tác chi trả không dùng tiền mặt cho các đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh luôn được quan tâm, triển khai thực hiện, đúng với tinh thần “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong công cuộc chuyển đổi số theo Chỉ thị số 21. Nhận thức của các ngành, các cấp được nâng cao, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, từ đó công tác vận động đối tượng tham gia ngày càng đạt hiệu quả cao.
Việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt là một bước tiến quan trọng trong quá trình thực hiện chương trình chuyển đổi số quốc gia, góp phần xây dựng một hệ sinh thái số toàn diện, hướng tới một xã hội không dùng tiền mặt, hiện đại và tiện ích hơn. Thông qua việc chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, người dân đã tiết kiệm được thời gian, chi phí đi lại. Đồng thời, công tác chi trả chế độ chính sách cho đối tượng bảo trợ xã hội cũng trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.
Tính đến ngày 28/2/2025, toàn tỉnh có 47.582 đối tượng bảo trợ xã hội đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng. Trong đó, 19.156 đối tượng đã đăng ký mở tài khoản ATM và 18.593 đối tượng đã nhận chế độ qua thẻ ATM với tổng số tiền chi trả lên đến 117.707 triệu đồng. Từ đó cho thấy sự chuyển biến tích cực trong việc áp dụng phương thức chi trả không dùng tiền mặt, đặc biệt là việc số lượng người nhận chế độ qua thẻ ATM gần như tương đương với số người đã đăng ký mở tài khoản. Điều này chứng tỏ người dân ngày càng quen thuộc và tin tưởng vào hình thức thanh toán hiện đại này.
Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, nhưng việc triển khai chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt vẫn còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc cần được giải quyết. Theo ghi nhận từ các địa phương, sự quan tâm chỉ đạo của một số lãnh đạo cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quyết liệt. Công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia còn hạn chế, dẫn đến tỉ lệ đăng ký nhận trợ cấp qua tài khoản còn thấp.
Bên cạnh đó, sự tham gia của các ngân hàng chưa tích cực. Việc thiếu các chính sách hỗ trợ, miễn giảm phí dịch vụ cho đối tượng bảo trợ xã hội cũng gây khó khăn cho người dân. “Số tiền lương tôi được nhận mỗi tháng hơn 5 triệu đồng, nhưng nhận qua thẻ ATM thì phải trả các khoản phí ngân hàng. Điều này khiến tôi rất băn khoăn và mong muốn các ngân hàng có thể hỗ trợ, giảm bớt gánh nặng chi phí cho người dân”, bà Nguyễn Thị Quý, ở Khu phố 3, Phường 2, thị xã Quảng Trị chia sẻ.
Hạ tầng cơ sở chưa đáp ứng đủ nhu cầu cũng là một vấn đề bất cập. Ở nhiều huyện, số lượng máy ATM còn hạn chế, người dân phải di chuyển xa để rút tiền, gây tốn kém thời gian và chi phí. Tại huyện chỉ có từ 1-2 trụ ATM của ngân hàng đặt tại trung tâm hành chính huyện, người thụ hưởng đi rút tiền với quãng đường xa, gặp nhiều khó khăn và phát sinh chi phí đi lại, vì vậy đa số nhận tiền tại điểm giao dịch của bưu điện cấp xã. Ngoài ra, tâm lý e ngại thay đổi, lo sợ rủi ro, hoặc không biết sử dụng các dịch vụ thanh toán điện tử cũng là một rào cản lớn đối với nhiều người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người khuyết tật.
Để tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện chi trả không dùng tiền mặt cho đối tượng hưởng an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cần tăng cường chỉ đạo, quán triệt, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các cá nhân, tổ chức và quần chúng nhân dân tích cực hưởng ứng, phối hợp, tham gia thực hiện.
Theo đó, UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo phòng y tế phối hợp với công an địa phương tiếp tục rà soát, làm sạch dữ liệu đối tượng người có công với cách mạng, bảo trợ xã hội để kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia dân cư, làm nguồn phục vụ công tác trợ cấp an sinh xã hội không dùng tiền mặt. Các địa phương cũng thực hiện đa dạng hóa phương thức chi trả tài khoản số, tài khoản ngân hàng, ví điện tử..., đồng thời, đảm bảo mạng lưới chi trả tại cấp xã, sự chủ động phối hợp đồng bộ và thực hiện hiệu quả của đơn vị cung ứng dịch vụ chi trả.
Sở Y tế cũng đề xuất phương án chi trả, đối với các đối tượng đăng ký mở tài khoản, ngành y tế sẽ trực tiếp chuyển danh sách đến ngân hàng để thực hiện chi trả. Đối với các đối tượng chưa đăng ký mở tài khoản, công chức văn hóa xã hội (phụ trách lĩnh vực bảo trợ xã hội) sẽ trực tiếp chi trả. Khuyến khích các ngân hàng thương mại tham gia tích cực và hỗ trợ miễn các loại phí liên quan đến thẻ/tài khoản nhận trợ cấp xã hội của đối tượng chính sách trên địa bàn tỉnh.
Ngoài ra, tỉnh tiếp tục kiến nghị Bộ Y tế, Cục Bảo trợ xã hội sớm hoàn thiện phần mềm quản lý thông tin trên cơ sở dữ liệu thông tin đối tượng bảo trợ xã hội nhằm hạn chế sai sót và thuận tiện, nhanh chóng trong việc quản lý, cập nhật thông tin đối tượng.