Gỡ nút thắt phát triển kinh tế tư nhân: Dứt khoát phải giảm 30% thủ tục, chi phí kinh doanh

TS Cấn Văn Lực - chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia cho rằng, kinh tế tư nhân đang đối diện với 3 nút thắt lớn. Đó là thái độ, quan điểm, tư duy lâu nay của chúng ta, nhất là của cơ quan quản lý đối với lĩnh vực kinh tế tư nhân đâu đó còn có tính chưa công bằng nên cách hành xử còn khác.

Quyền tự do kinh doanh (được làm những gì mà pháp luật không cấm); quyền sở hữu tài sản; quyền cạnh tranh bình đẳng đối với khu vực kinh tế tư nhân còn nhiều hạn chế. Thủ tục hành chính và chi phí hành chính đang quá lớn, quá phức tạp. Chính vì thế, Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Phạm Minh Chính thời gian qua đã yêu cầu phải hết sức quan tâm, quyết liệt giảm 30% thủ tục hành chính, 30% chi phí hành chính cho doanh nghiệp.

“Tôi cho rằng, đây là chỉ đạo rất rõ ràng, rất quyết liệt và cụ thể. Nhà đầu tư nước ngoài rất ấn tượng trước quyết định cắt giảm này. Thậm chí, mấy hôm gần đây, Thủ tướng còn phát biểu có thể vượt giới hạn giảm 30% thủ tục hành chính, 30% chi phí hành chính cho doanh nghiệp thì càng tốt”, ông Lực nói.

TS Cấn Văn Lực cho rằng, cần hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng và sở hữu tài sản.

Theo ông Lực, để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, cần sớm bắt tay triển khai thực hiện yêu cầu và các nhóm giải pháp mà Tổng Bí thư Tô Lâm vừa đưa ra. Đặc biệt lưu ý yêu cầu phải thay đổi quan điểm, thay đổi tư duy đối với khu vực kinh tế tư nhân, coi khu vực tư nhân là động lực tăng trưởng kinh tế quan trọng nhất.

“Khu vực kinh tế tư nhân đang đóng góp trên 50% GDP và chúng ta đang kỳ vọng khu vực này đóng góp tới từ 55%-60% GDP thời gian tới. Bởi vậy, dứt khoát phải giảm bớt được 30% thủ tục hành chính, 30% chi phí kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm cả chi phí không chính thức vốn dĩ tương đối cao. Kể cả trong bối cảnh chúng ta đang quyết liệt thực hiện cuộc cách mạng về thể chế và tinh gọn tổ chức bộ máy”, ông Lực nhấn mạnh.

Giải pháp tiếp theo mà ông Lực đề cập tới là cần có hệ sinh thái khuyến khích nâng cấp hộ kinh doanh lên thành doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ. Khu vực kinh tế hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh gần đây đóng góp khoảng 23% GDP.

Cần cân nhắc miễn thuế cho hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh từ 3-5 năm đầu vì đa số các đối tượng kinh doanh này coi thuế là một gánh nặng. Họ đang thực hiện việc thuê khoán rất nhẹ nhàng, bây giờ bị yêu cầu đóng thuế một cục thì họ sẽ “sốc”.

Đối với việc hỗ trợ hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, các cơ quan chức năng cần đơn giản hóa thủ tục để nâng cấp đối tượng này lên doanh nghiệp một cách nhẹ nhàng, đơn giản. Theo đó, không nhất thiết yêu cầu họ phải vận hành mô hình tổ chức phức tạp như doanh nghiệp lớn, cụ thể là phải có hội đồng quản trị, ban điều hành, kế toán trưởng.

Đồng thời, giúp họ có kỹ năng quản trị doanh nghiệp nhỏ, quản lý sổ sách và giúp kết nối hệ sinh thái giữa hộ kinh doanh với doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa. Đây là sự kết nối giữa các doanh nghiệp với nhau, quyết liệt thực hiện giải pháp này, chúng ta sẽ nâng hộ kinh doanh lên thành doanh nghiệp. Góp phần đạt được 1,5 triệu doanh nghiệp trong thời gian tới, 2 triệu doanh nghiệp đến năm 2030 trong mục tiêu mà Chính phủ đã đề ra.

Để hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển, ông Lực nhấn mạnh phải giúp doanh nghiệp thực hiện quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng và sở hữu tài sản. Nhất là trong thực hiện quyền cạnh tranh bình đẳng, doanh nghiệp phải được phép tiếp cận thuận lợi những nguồn lực như đất đai, vốn, khoa học công nghệ; được tiếp cận các dự án lớn, chương trình lớn.

“Bản thân khối kinh tế tư nhân, doanh nghiệp tư nhân cũng phải thay đổi. Bởi vì thời gian vừa qua, họ rất cố gắng nỗ lực đạt được nhiều kết quả đáng kích lệ, nhưng vẫn còn doanh nghiệp tư nhân làm ăn không chính đáng, vi phạm pháp luật.

Câu chuyện về đạo đức kinh doanh, trách nhiệm của doanh nghiệp với cộng đồng xã hội rất lớn, doanh nghiệp tư nhân và hộ kinh doanh sau này được nâng cấp lên phải ý thức được điều đó”, ông Lực lưu ý.

Về việc tiếp cận vốn cho sản xuất kinh doanh, chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng, tín dụng ngân hàng thông thường đóng góp khoảng 50% nguồn vốn cho nền kinh tế, 50% nguồn vốn còn lại do các dòng vốn khác.

“Doanh nghiệp không nên chỉ tập trung vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng mà phải đa dạng hóa các kênh dẫn vốn khác như trái phiếu, cổ phiếu, thị trường vốn, quỹ đầu tư, đầu tư công, đầu tư trực tiếp nước ngoài và kể cả nguồn vốn đầu tư tư nhân”, ông Lực khuyến nghị.

Hà Anh