Góc nhìn Người Đưa Tin: Trao quyền tự quyết số con và loạt sự kiện y tế nổi bật năm 2025

1. Nghị quyết số 72 ra đời

Ngày 9/9/2025, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về "Một số giải pháp tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới".

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, đây là nghị quyết có ý nghĩa chiến lược, toàn diện và lâu dài, mang tính chất hành động, là "Nghị quyết để thực hiện Nghị quyết" với nhiều chính sách bổ sung, tăng cường, cụ thể hóa các chủ trương, đường lối trước đây, đưa ra những nhiệm vụ và giải pháp "đột phá" nhằm tháo gỡ, khơi thông các "điểm nghẽn", "nút thắt", khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn để đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước và kỳ vọng của nhân dân, hướng đến 2 mục tiêu chiến lược 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm giành độc lập đất nước vào năm 2045.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan (Ảnh: Media Quốc hội).

Nghị quyết xác định 5 quan điểm, 5 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đột phá và trách nhiệm trong tổ chức thực hiện. Nghị quyết được xây dựng theo nguyên tắc không thay thế cho các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng đã ban hành mà chỉ đề cập các vấn đề mới, quan trọng có tầm ảnh hưởng lớn, những "điểm nghẽn", "nút thắt" chính, tạo đột phá trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân để hoàn thành các mục tiêu chiến lược đã đề ra, sát yêu cầu thực tiễn, hiệu quả, khả thi.

2. Thông qua Luật Dân số

Luật Dân số được Quốc hội thông qua ngày 10/12 với nhiều điểm mới liên quan các giải pháp duy trì mức sinh thay thế, có hiệu lực từ 1/7/2026.

Theo quy định mới của Luật Dân số, trong trường hợp sinh con thứ hai, thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ là 7 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con.

Luật Dân số trao quyền tự quyết về thời điểm, số lượng và khoảng cách sinh (Ảnh: Hữu Thắng).

Luật cũng nêu rõ sẽ có hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người; hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế và hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi.

Đặc biệt, theo quy định của luật, người có từ 2 con đẻ trở lên sẽ được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Ngoài ra, Luật đã bổ sung quy định bãi bỏ cụm từ "Mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có từ một đến hai con" tại khoản 1 Điều 43 của Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân. Thay vì khuyến khích mỗi cặp vợ chồng chỉ có từ 1 đến 2 con như quy định cũ, luật mới trao quyền tự quyết về thời điểm, số lượng và khoảng cách sinh.

3. Hơn 88.600 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe, dân số

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV tháng 11/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết Phê duyệt chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 – 2035. Nghị quyết gồm hai giai đoạn: 2026-2030 và 2031-2035.

Hơn 88.600 tỷ đồng chăm sóc sức khỏe, dân số (Ảnh: Hữu Thắng).

Theo đó, tổng nguồn vốn thực hiện giai đoạn 2026-2030 là 88.635 tỷ đồng. Nghị quyết đặt mục tiêu tỉ lệ suy dinh dưỡng thấp còi trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030 giảm xuống dưới 15%, và đến năm 2035 giảm xuống dưới 13%. Tỉ suất sinh thô đến năm 2030 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2025, và đến năm 2035 tăng thêm 0,5‰ so với năm 2030.

Tỉ số giới tính khi sinh đến năm 2030 giảm xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái sinh ra sống, và đến năm 2035 giảm xuống dưới 107 bé trai/100 bé gái sinh ra sống; mục tiêu đến năm 2030, 90% nam nữ thanh niên sẽ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn.

4. Miễn viện phí ở mức cơ bản cho người dân tham gia BHYT

Một trong những chiến lược an sinh đột phá là lộ trình tiến tới miễn viện phí cơ bản vào năm 2030, theo tinh thần Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị. Theo đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Nghị quyết quy định tăng tỉ lệ, mức thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; chi cho khám sàng lọc, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh và đối tượng ưu tiên từ Quỹ bảo hiểm y tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng cân đối của Ngân sách Nhà nước, Quỹ bảo hiểm y tế và việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế.

Đáng chú ý, Nghị quyết quy định thực hiện chính sách miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, khả năng cân đối của Quỹ bảo hiểm y tế và việc tăng mức đóng bảo hiểm y tế.

5. Khánh thành Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2 và loạt công trình y tế

Ngày 19/12, 10 công trình y tế trên cả nước đồng loạt khởi công, khánh thành, gồm nhiều bệnh viện trung ương và địa phương với tổng mức đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng.

Loạt công trình y tế này thuộc 234 dự án, công trình trên toàn quốc khởi công, khánh thành cùng ngày nhằm chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Các công trình y tế được khánh thành gồm Cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tại Ninh Bình với tổng vốn đầu tư 9.967 tỷ đồng; Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Huế; nâng cấp Bệnh viện đa khoa Đăk Nông; cải tạo, xây mới Trung tâm Y tế thị xã Đông Triều; xây dựng, nâng cấp Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại lễ khánh thành Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức cơ sở 2.

5 công trình khởi công gồm Nhà khám bệnh Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh; Trung tâm chăm sóc, khám và điều trị chất lượng cao Bệnh viện Thống Nhất ở TP HCM; Trung tâm chăm sóc và điều trị chất lượng cao Bệnh viện C Đà Nẵng; mở rộng, nâng cấp Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển; mở rộng Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh.

Trong đó, công trình xây dựng Bệnh viện Bạch Mai Cơ sở 2 và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức Cơ sở 2 là hai công trình y tế trọng điểm quốc gia, có quy mô lớn, hiện đại, kỹ thuật cao, ngang tầm các nước tiên tiến trong khu vực. Hai bệnh viện mới này góp phần giảm tải cho các bệnh viện tuyến Trung ương và nâng cao năng lực khám chữa bệnh khu vực phía Bắc.

6. Việt Nam lập kỷ lục ghép tạng chưa từng có

Trong năm 2025, ngành y Việt Nam tạo nên những kỳ tích trong ghép tạng. Tháng 1/2025, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tạo nên một cột mốc chưa từng ghi nhận trong lịch sử y học nước ta: 21 ca ghép tạng chỉ trong 6 ngày, bao gồm ghép tim, gan, thận và cả ghép gan - thận đồng thời. Đây là lần đầu tiên Bệnh viện đạt được con số 21 trường hợp ghép tạng trong một tuần, ghi nhận dấu mốc mới trong ngành y tế Việt Nam.

Ngày 9/11/2025, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tổ chức ca lấy ghép đa tạng từ người hiến chết não, cứu sống 6 bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và 2 bệnh nhân chờ ghép.

Ê-kíp bác sĩ Bệnh viện đa khoa Bình Dương hoàn tất ca vi phẫu kỹ thuật cao.

Đầu tháng 12/2025, Bệnh viện đa khoa Bình Dương thông tin đã thực hiện thành công một ca phẫu thuật đặc biệt và giàu tính nhân văn khi nối lại bàn tay phải cho người bệnh đang mang song thai 34 tuần nhận được nhiều sự quan tâm. Sau gần 2 tháng, phần bàn tay được ghép nuôi tạm vào cẳng chân để duy trì tưới máu và bảo tồn mô sống.

Ca phẫu thuật ghép trả bàn tay về vị trí cũ diễn ra hôm 17/11. Êkíp bác sĩ thực hiện hàng loạt kỹ thuật vi phẫu phức tạp như tách bàn tay cùng đoạn động mạch chày sau dài 15 cm khỏi chân; xử lý mỏm cụt tay, kết hợp xương quay bằng nẹp vít. Phẫu thuật viên nối một động mạch và ba tĩnh mạch để tái lập tuần hoàn, dùng gân mác dài và nhánh thần kinh mác nông để ghép cho phần gân, thần kinh bị mất.

Hoàng Thị Bích