GS Đặng Lương Mô - Nhà khoa học tiêu biểu ở lĩnh vực vi mạch và bán dẫn qua đời

Thông tin từ Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đặng Lương Mô là Giáo sư danh dự của Đại học Hosei (Nhật Bản), nguyên Viện trưởng Học viện Quốc gia Kỹ thuật - tiền thân của Trường Đại học Bách khoa, nguyên cố vấn cao cấp của Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Đặng Lương Mô. Ảnh: Báo Chính phủ

Thầy Mô sinh năm 1936 tại Kiến An, Hải Phòng. Nhận học bổng ngành điện tử của Chính phủ Nhật Bản, thầy theo học tại Đại học Tokyo, hoàn thành chương trình thạc sĩ và bảo vệ luận án tiến sĩ tại đây. Sau đó, thầy có nhiều năm giảng dạy và nghiên cứu tại Nhật Bản, trong đó có Viện Nghiên cứu trung ương Toshiba và Đại học Hosei.

Năm 1983, thầy được phong hàm Giáo sư chính thức tại Đại học Hosei, trở thành người Việt Nam đầu tiên được phong giáo sư tại Nhật Bản.

Từ năm 2002, sau nhiều năm sống và làm việc ở nước ngoài, Giáo sư Đặng Lương Mô trở về Việt Nam, tham gia giảng dạy và hướng dẫn nghiên cứu tại Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, thầy là cố vấn khoa học cho nhiều tổ chức quan trọng như Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh.

Giáo sư Đặng Lương Mô là một trong những người tiên phong ở lĩnh vực công nghệ vi mạch tại Việt Nam. Năm 2000, thầy sáng lập Phòng thí nghiệm Mô phỏng và Thiết kế vi mạch tại Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2005, ông đề xuất thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Thiết kế vi mạch (ICDREC) thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và giữ vai trò cố vấn từ đó.

Tháng 8/2005, dưới sự dẫn dắt của thầy, ICDREC đã thiết kế thành công con chip đầu tiên và hợp tác với công ty TSMC (Đài Loan) để chế tạo. Đây là vi điều khiển đầu tiên do Việt Nam thiết kế thành công.

Bên cạnh hoạt động nghiên cứu, thầy còn khởi xướng chương trình trao đổi kỹ sư, giảng viên giữa Đại học Hosei và Trường Đại học Bách khoa - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, tạo cơ hội cho nhiều cán bộ trẻ Việt Nam sang Nhật Bản học tập và tu nghiệp.

Trong sự nghiệp khoa học, Giáo sư Đặng Lương Mô có hơn 300 công bố khoa học và 13 sáng chế, trong đó nổi bật là “Dang Model” - mô hình transistor được ứng dụng trong phần mềm SPICE toàn cầu. Thầy cũng tham gia chương trình VLSI, góp phần vào sự phát triển công nghiệp vi mạch của Nhật Bản.

Với những đóng góp nổi bật, thầy được trao tặng nhiều danh hiệu và giải thưởng cao quý như: Huân chương Lao động hạng Ba, Giải thưởng Vinh danh Nước Việt, Huy hiệu Thành phố Hồ Chí Minh. Thầy còn là Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học New York, Hội viên Thượng cấp của IEEE và được quốc tế ghi danh trong danh sách Người Nổi tiếng thế giới.

Gần đây, nhân kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước (1975-2025), thầy được Thành phố Hồ Chí Minh vinh danh là một trong 60 cá nhân tiêu biểu có đóng góp quan trọng trong công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển thành phố giai đoạn 1975-2025.

Doãn Nhàn