GS. Nguyễn Thiện Nhân: Cần sớm có lộ trình tăng tuổi nghỉ hưu trước năm 2035
'Chỉ khi đảm bảo cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, phát triển con người và duy trì dân số hợp lý, chúng ta mới có thể đạt được sự phát triển bền vững toàn diện', GS. Nguyễn Thiện Nhân khẳng định.
Trước năm 2030, cần cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 30/10, phát biểu tại phiên thảo luận, GS. Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TPHCM) cho rằng, chúng ta đã trải qua hơn 30 năm tăng trưởng kinh tế với hơn 6%, thuộc hàng cao trên thế giới và dự kiến 20 năm tới phấn đấu 10%/năm.
Tuy nhiên, thực tế các nước chỉ ra rằng, ngay cả khi tăng trưởng kinh tế cao hàng chục năm vẫn không đảm bảo là người về hưu có mức lương sống đàng hoàng.
GS. Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh: Như Ý
Theo GS. Nguyễn Thiện Nhân, Hàn Quốc là một ví dụ. Trải qua 43 năm tăng trưởng kinh tế bình quân trên 9% /năm, với dân số 52 triệu người, chỉ đứng thứ 29 trên thế giới, nhưng quỹ hưu trí của đất nước này lớn thứ 3 trên thế giới.
Mặc dù vậy, họ đã dự báo năm 2055, quỹ hưu trí Hàn Quốc sẽ vỡ. Như vậy, hàng chục triệu người lao động sẽ không còn lương hưu.
Đại biểu nêu ví dụ khác. Trung Quốc đã trải qua tăng trưởng kinh tế trên 12% trong nhiều năm, nhưng họ dự báo năm 2035, tức chỉ 10 năm nữa, khi số hưu tăng từ 300 – 400 triệu, quỹ hưu trí Nhà nước cũng sẽ vỡ.
Lý do được GS. Nguyễn Thiện Nhân nhắc đến, với mức sinh thấp dưới mức thay thế kéo dài thì số người lao động giảm đi trong khi đó số người già ngày càng tăng lên. Vì vậy, quỹ hưu trí đứng trước tình trạng: Số người đóng vào quỹ ngày càng giảm, số người nhận tiền hưu trí ngày càng tăng. Do đó, tiến tới mất cân đối và bị phá sản.
Đại biểu Quốc hội cho rằng, Việt Nam cũng đang phải đối diện với tình huống như vậy. Ông phân tích, vào năm 2000, cứ 7 người ở tuổi lao động thì có 1 người nghỉ hưu. Đến 2025, cứ 4,3 người lao động có 1 người hưu và đến năm 2045 là 2,4 người lao động thì một người nghỉ hưu…
Nếu áp dụng quy luật như ở Hàn Quốc, khi lao động đạt đỉnh mà bị vỡ quỹ, thì chúng ta có nguy cơ vỡ quỹ vào năm 2072. Tất nhiên, theo đại biểu, quỹ không vỡ ngay một lúc như ở Hàn Quốc nhưng khi số người đóng giảm, số người nhận tăng thì mức lương hưu sẽ giảm đi.
“Hiện nay, 40% người nhận lương hưu Hàn Quốc được xếp vào mức nghèo khổ tương đối. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị trước năm 2030 chúng ta cần có đề án cải cách toàn diện bảo hiểm xã hội để những người về hưu từ nay trở đi vẫn có mức sống đàng hoàng. Khi đất nước giàu thì họ cũng có cuộc sống đàng hoàng”, GS. Nguyễn Thiện Nhân đề nghị.
Tăng tuổi hưu để có thêm 5 triệu lao động
Đề cập tới nguồn nhân lực để phát triển đất nước, đại biểu Quốc hội đoàn TPHCM khẳng định: Lãng phí lớn nhất của chúng ta, đó là nguồn lực con người.
Theo GS. Nguyễn Thiện Nhân, hiện nay tuổi nghỉ hưu của người lao động đang có lộ trình tăng lên với nam là 62 tuổi (vào năm 2028) và nữ là 60 tuổi (vào năm 2035). Ông Nhân tính toán, vào năm 2028, tuổi nghỉ hưu bình quân cả nước là dưới 60 tuổi và năm 2035 là 61 tuổi.
Tăng tuổi hưu sẽ có thêm 5 triệu lao động/năm. Ảnh minh họa
Đại biểu Quốc hội đoàn TPHCM cho rằng, nếu tăng tuổi hưu từ mức hiện nay lên 65 tuổi như các nước thì số lao động làm việc tăng lên sẽ hơn 5 triệu người/năm.
“Nếu chúng ta tăng tuổi hưu có lộ trình (ví dụ như trong vòng 10 năm), thì yêu cầu tăng lao động hàng năm để GDP đạt con số 10%/năm hoàn toàn có khả năng đáp ứng. Vì vậy, chúng tôi kiến nghị sớm có một lộ trình tăng tuổi hưu trước năm 2035, để đảm bảo tất cả 5 triệu lao động này được sử dụng”, GS. Nguyễn Thiện Nhân nói.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề xuất sớm thông qua Luật Dân số, đưa mức sinh từ 1,91 con/phụ nữ hiện nay trở lại mức thay thế 2,1 trước năm 2035, giúp ổn định lực lượng lao động.
“Chỉ khi đảm bảo cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, phát triển con người và duy trì dân số hợp lý, chúng ta mới có thể đạt được sự phát triển bền vững toàn diện", GS. Nguyễn Thiện Nhân khẳng định.
