GS.TS Huỳnh Văn Chương: Giáo dục Việt Nam khẳng định vị thế quốc tế từ chất lượng đến hội nhập

GS.TS Huỳnh Văn Chương, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GD&ĐT đã có những trao đổi với báo chí về những dấu ấn nổi bật cũng như định hướng tương lai của giáo dục Việt Nam.

PV: Thưa Giáo sư, năm 2025, ngành Giáo dục kỷ niệm 80 năm truyền thống. Với lĩnh vực quản lý chất lượng, ông có thể khái quát những thành tựu nổi bật?

- GS.TS Huỳnh Văn Chương: Đây là năm rất đặc biệt đối với ngành Giáo dục. Với lĩnh vực quản lý chất lượng, chúng tôi đã tham mưu cho Bộ trưởng Bộ GD&ĐT tổ chức thành công nhiều nhiệm vụ trọng tâm. Điểm nhấn lớn nhất là kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025- kỳ thi đầu tiên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Kỳ thi được tổ chức chuyên nghiệp, an toàn, nghiêm túc, khách quan, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong đổi mới thi cử, khẳng định sự sẵn sàng của hệ thống trong triển khai chương trình mới.

Song song, chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục được khẳng định. Việt Nam tham gia nhiều kỳ thi quốc tế, khu vực và đạt kết quả ấn tượng. Chúng ta cũng tích cực hội nhập, tham gia các chương trình đánh giá diện rộng do OECD, SEAMEO tổ chức và thường xuyên đạt thứ hạng cao. Đặc biệt, gần 20 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam đã được ghi danh trong các bảng xếp hạng quốc tế uy tín, điều trước đây chưa từng có. Đây là thành quả thể hiện bước tiến mạnh mẽ về chất lượng và hội nhập.

Ông có thể nói rõ hơn về thành tích của các đội tuyển học sinh giỏi quốc tế năm nay?

- GS.TS Huỳnh Văn Chương: Năm 2025, Việt Nam cử 07 đoàn học sinh tham dự Olympic khu vực và quốc tế. Kết quả rất đáng tự hào: 37/37 thí sinh tham dự đều đoạt huy chương, gồm 13 Huy chương Vàng, 16 Huy chương Bạc và 08 Huy chương Đồng. Đặc biệt, tất cả các đội tuyển đều có Huy chương Vàng và đều nằm trong Top 10 quốc gia dẫn đầu tính theo số lượng Huy chương Vàng.

Nếu so với năm 2024, thành tích còn tiến bộ hơn: số Huy chương Vàng tăng thêm một chiếc (từ 12 lên 13), số Huy chương Bạc giữ vững (16), và số Huy chương Đồng giảm nhẹ. Đáng mừng là tất cả các đoàn đều thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, khẳng định vị thế học sinh Việt Nam trên đấu trường quốc tế.

Những kết quả ấy có được nhờ sự nỗ lực không mệt mỏi của thầy và trò. Chúng tôi coi đây là niềm tự hào chung của ngành, đồng thời cũng là động lực để tiếp tục đổi mới. Trong thời gian tới, việc thi chọn học sinh giỏi sẽ được điều chỉnh theo hướng tạo cơ hội rộng mở hơn cho nhiều học sinh tham gia, không phân biệt trường chuyên hay không chuyên. Nội dung thi sẽ bám sát Chương trình giáo dục phổ thông hiện hành, vừa bảo đảm tính khoa học, vừa khuyến khích sáng tạo và đam mê.

100% học sinh tham gia đều đoạt giải tại Olympic Trí tuệ nhân tạo quốc tế năm 2025 (Ảnh: MOET)

Trong bối cảnh hội nhập, Việt Nam tích cực tham gia các chương trình đánh giá diện rộng quốc tế. Việc này mang lại những giá trị gì?

- GS.TS Huỳnh Văn Chương: Tham gia các chương trình đánh giá diện rộng là bước đi tất yếu để giáo dục Việt Nam hội nhập và phát triển bền vững. Đây không chỉ là “bài kiểm tra” về năng lực học sinh, mà còn cung cấp dữ liệu quan trọng cho việc hoạch định chính sách giáo dục.

Một ví dụ tiêu biểu là kết quả PISA 2022. Kết quả này đã khiến cộng đồng quốc tế đánh giá cao, coi Việt Nam là điểm sáng trong việc sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư để đạt chất lượng giáo dục vượt trội.

Ở bậc tiểu học, Việt Nam tham gia SEA-PLM năm 2019 và dẫn đầu cả 3 lĩnh vực: Đọc hiểu, Viết và Toán. Năm 2024, kết quả sơ bộ cho thấy Việt Nam tiếp tục giữ vững thành tích ấy, và chúng tôi tin rằng kết quả chính thức sẽ vẫn khả quan. Ngoài ra, Việt Nam cũng đang triển khai đánh giá diện rộng học sinh lớp 5, 9, 11, cùng chương trình TALIS của OECD về dạy và học.

Những chương trình này giúp ngành có thông tin sâu sát về chất lượng dạy - học, điều kiện giáo dục, từ đó đưa ra khuyến nghị chính sách kịp thời. Đặc biệt, kết quả cho thấy Việt Nam đang tiến nhanh tới mục tiêu phát triển bền vững SDG4: “Đảm bảo nền giáo dục chất lượng, công bằng, toàn diện và thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người”. Đây là cam kết quan trọng của chúng ta với cộng đồng quốc tế.

Bên cạnh phổ thông, giáo dục đại học cũng là lĩnh vực được nhắc đến nhiều trong thời gian qua. Ông có thể chia sẻ thêm về thành tựu củacác trường đại học Việt Nam trên bảng xếp hạng quốc tế?

- GS.TS Huỳnh Văn Chương: Đúng vậy. Từ năm 2018, khi chỉ có hai “gương mặt” tiên phong là Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM được xếp hạng, đến nay đã có gần 20 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam có mặt trên các bảng xếp hạng uy tín như QS World Rankings hay THE (Times Higher Education). Trong bảng THE, đã có 09 cơ sở được xếp hạng, trong đó Đại học Kinh tế TP.HCM lần đầu tham gia nhưng đạt ngay thứ hạng cao, thuộc Top 501–600 thế giới. Ở bảng QS, 09 cơ sở có ngành học được xếp hạng, với 03 ngành lọt Top 100thế giới: Kỹ thuật dầu khí (ĐHQG TP.HCM), Quản trị khách sạn (ĐH Duy Tân) và Nghệ thuật trình diễn (ĐH Văn Lang). Ngoài ra, 17 cơ sở giáo dục đại học Việt Nam được xếp hạng QS World Rankings, trong đó có những trường đã lọt Top 200 thế giới như Đại học Duy Tân, ĐHQG Hà Nội, ĐHQG TP.HCM, Trường ĐH Tôn Đức Thắng, Trường ĐH Nguyễn Tất Thành.

Đây là thành quả rất đáng khích lệ. Nó khẳng định rằng với phương châm “học thật, thi thật, chất lượng thật”, giáo dục đại học Việt Nam đang đi đúng hướng. Bộ GD&ĐT coi việc tham gia xếp hạng quốc tế là tự nguyện, nhưng khuyến khích các trường cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời để bảo đảm minh bạch và uy tín.

Với những thành quả đạt được, đâu sẽ là trọng tâm trong công tác quản lý chất lượng giáo dục thời gian tới?

- GS.TS Huỳnh Văn Chương: Chúng tôi sẽ tập trung vào ba định hướng chính. Thứ nhất, tiếp tục nâng cao chất lượng kỳ thi và công tác khảo thí, bảo đảm khách quan, công bằng, an toàn, đồng thời mở rộng cơ hội cho mọi học sinh phát triển năng lực, không phân biệt vùng miền hay loại hình trường học. Thứ hai, duy trì và mở rộng việc tham gia các chương trình đánh giá diện rộng quốc tế. Cục QLCL sẽ đẩy mạnh tập huấn, giúp giáo viên nắm vững phương pháp đánh giá tiên tiến, hướng dẫn học sinh thực hành các dạng bài đánh giá năng lực, qua đó phát huy trí thông minh và sự sáng tạo. Thứ ba, với giáo dục đại học, ưu tiên hàng đầu là nâng cao chất lượng thực chất, gắn kiểm định chất lượng với xếp hạng quốc tế. Song song, chúng ta sẽ thực hiện các Nghị quyết lớn của Đảng như Nghị quyết 57 về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, hay Nghị quyết 71 về phát triển giáo dục - đào tạo. Đây là động lực để các trường đại học cải tiến mạnh mẽ, nâng cao thứ hạng trên bản đồ giáo dục toàn cầu.MTôi tin rằng, với nỗ lực đồng bộ của toàn ngành và sự hỗ trợ của Nhà nước, giáo dục Việt Nam sẽ ngày càng khẳng định vị thế trong khu vực và trên thế giới.

Trântrọngcảm ơn Giáo sư!

Nguyệt Thương