Gương mặt thơ: Hoàng Cát

Cuộc đời Hoàng Cát khá chông gai. Ông là thương binh, gửi lại 1 chân ở chiến trường Quảng Trị năm 1971. Nhớ lần gặp nhau ở Pleiku, ông nói: “Chân anh gửi lại gần quê em đấy”. Và ông kể vanh vách về vùng Quảng Trị giáp Thừa Thiên-Huế hết sức khốc liệt ấy, nơi có một người mẹ đã nuôi ông dưới hầm những ngày bị thương.

Ông sống khá vất vả từ sau khi bị thương vì những nguyên cớ vu vơ liên quan tới một truyện ngắn. Cái thời ấy nó thế, nhưng ông luôn lạc quan, hết sức lạc quan. Năm 2012, nghe tin ông bị ung thư, nhân chuyến ra Hà Nội, tôi tìm tới nhà thăm. Và tôi đã gặp một Hoàng Cát nói cười rổn rảng, đọc thơ như lên đồng, không nói gì tới chuyện bệnh tật, hái tặng tôi mấy quả khế ở ngay cái cây được trồng trong sân, lại còn gửi cốm cho tôi về làm quà.

Nếu không tinh thì ít người biết ông mất 1 chân vì ông sử dụng chân gỗ rất thành thạo và còn đi nhanh hơn người thường. Thơ ông viết về lẽ sống-chết ở đời cứ nhẹ tênh, nên ông lạc quan tới phút cuối cùng là thế: “Ta được sống sau bao nhiêu vật vã/Lạ lùng thay chết cũng khó vô cùng/Thế mới biết đời luôn đầy bí hiểm/Bí hiểm nao lòng, bí hiểm đến mông lung”.

Ông tình nghĩa với bạn bè tới cực đoan và cũng tốt tới cực đoan. Ở đâu có ông, ở đấy đầy tiếng cười và cả nước mắt. Năm 1966, giữa chiến trường, ông viết thơ cho con gái, giờ là một nhà báo: “Lưng mang ba lô nặng/Vai vác súng AK/Mỗi lần lá vào võng/Lại nhớ tay con xa/Tạm nghỉ chân giữa rừng/Ba gửi về cùng gió/Ba gửi về cùng hương/Chiếc lá từ Trường Sơn”.

Ông viết về vợ, người vợ tảo tần trọn đời: “Cảm ơn em đã truyền lửa cho anh/Để năm tháng không trở thành băng giá/Để khổ đau không quật anh gục ngã/Anh như cây trơ trọi giữa mùa đông/Để sớm mai nay bất ngờ nắng rạng/Anh được bàng hoàng, ngơ ngác trước dòng sông”.

Và dẫu biết trái tim sẽ có ngày trở chứng, ông vẫn điềm nhiên và ngơ ngác trước cái đẹp: “Giờ trái tim bỗng trở chứng-mong manh/Có thể vỡ bất kỳ trong khoảnh khắc/Trước mỗi ban mai ta càng yêu da diết/Cuộc đời ơi! Người đẹp đến nao lòng”.

Nhà thơ Văn Công Hùng chọn và giới thiệu.

Bâng khuâng

Lại nghe nắng xôn xao con ngõ vắng

Xuân đang thì sao hạ vội vàng sang

Lá khế rụng vàng sân loang đốm nắng

Xui lòng ta vô cớ bâng khuâng.

Minh họa: T.N

Xin trời đất hãy đừng gấp gáp

Chầm chậm thôi trôi thật nhịp nhàng

Ta muốn hưởng ngày xuân thêm chút nữa

Những ngày xuân bịn rịn xốn xang.

Đời thật lạ một mình mình im ắng

Càng nôn nao nghĩ ngợi xa gần

Bao bạn bè giờ đây không còn nữa

Đời thực hay hư, ôi quá mênh mông.

Ta được sống sau bao nhiêu vật vã

Lạ lùng thay chết cũng khó vô cùng

Thế mới biết đời luôn đầy bí hiểm

Bí hiểm nao lòng, bí hiểm đến mông lung.

Mình chỉ là hạt cát thôi em

Mình chỉ là hạt cát thôi em

Nhưng là cát bên đại dương xanh biếc

Từng tắm gội nắng mưa, sóng xiết

Thấm đẫm tâm hồn giai điệu thiên nhiên.

Minh họa: Huyền Trang

Mình chỉ là hạt cát thôi em

Nhưng là cát bên dòng sông quê mẹ

Dẫu lấm láp phù sa từ tấm bé

Vẫn ngời ngời ánh ngọc lung linh.

Mình chỉ như muôn triệu chúng sinh

Sông ngọt ít biển cay chua tràn ứ

Nhưng sâu thẳm trái tim hằng ấp ủ

Muôn vạn nỗi niềm: dịu ngọt thương yêu.

Cảm tạ trời xanh

Cảm tạ trời xanh cho viết thơ

Thơ ta rải tặng khắp cõi bờ

Cõi bờ đất nước thiêng liêng lắm

Máu huyết từ tim thấm đẫm thơ.

Minh họa: H.T

Một thời máu lửa rền bom đạn

Tuổi trẻ sục sôi thổi kéo đi

Gạt phăng đại học hay du học

Ta chọn chiến trường chả sợ chi.

Chẳng ai dám nghĩ mình quay lại

“Cổ lai chinh chiến kỷ nhân hồi”

Câu thơ Hán cổ hằng day dứt

Biết lắm! Mà ta vẫn quyết đi.

Giờ đây ta đặng là thi sĩ

Cháy hết buồn vui với cuộc đời

Cảm tạ trời xanh cho sống lại

Những miền ký ức của xa xôi.