Hạ canxi máu có biểu hiện thế nào?

Canxi có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Không những canxi cần thiết cho sức khỏe và sự phát triển của xương, mà nó còn có vai trò quan trọng trong việc dẫn truyền tín hiệu thần kinh lên não, chức năng tế bào, và sự co cơ. Hạ canxi máu là tình trạng nồng độ canxi máu trong cơ thể thiếu hụt do bị thấp một cách bất thường..

Hạ canxi máu có thể gây những biến chứng nguy hiểm cho cơ thể nên cần được phát hiện và can thiệp kịp thời.

Nguyên nhân gây hạ canxi máu

Hạ canxi máu là khi nồng độ canxi huyết thanh toàn phần dưới 8,8 mg/dl (2,20 mmol/l) trong điều kiện protein huyết thanh bình thường, hoặc canxi ion hóa dưới 4,7 mg/dl (1,17 mmol/l). Có nhiều nguyên nhân gây nên, trong đó chủ yếu là:

Thiếu hụt magnesium.
Do suy tuyến cận giáp.
Do nồng độ albumin máu thấp, chất này được sản xuất tại gan.
Giảm protein máu.
Thiếu hụt magiê, vitamin D.
Viêm tụy .
Sốc nhiễm khuẩn.
Ruột không hấp thu được canxi.
Hạ canxi máu cũng có thể do nghiện rượu và các biến chứng của nó như viêm tụy, suy thận, và suy gan, suy dinh dưỡng…

Lượng phosphate trong máu cao: nhiều loại thức uống coca chứa một lượng lớn phosphate, uống quá nhiều các loại thức uống này sẽ làm tăng lượng phosphate và giảm canxi trong máu bạn.

Một số nguyên nhân khác: Tăng lắng canxi ngoài lòng mạch, tăng lắng phản ứng chelat lòng mạch, nhiễm trùng huyết, tăng phospho máu, tăng tiết calcitonin,...

Hạ canxi máu giai đoạn sớm xuất hiện trong một vài ngày đầu tiên sau khi sinh. Hạ canxi máu giai đoạn muộn có thể là do chế độ ăn có hàm lượng phốt phát (phosphate) cao và gây giảm nồng độ canxi máu. Loại hạ canxi máu này được cho là do nồng độ phốt pho máu quá lớn hoặc do suy tuyến cận giáp.

Biểu hiện khi bị hạ canxi máu

Ở giai đoạn đầu, người hạ canxi máu có thể không biểu hiện triệu chứng. Các biểu hiện lâm sàng của hạ canxi máu là do rối loạn điện thế màng tế bào, gây kích thích hệ thần kinh-cơ.

Dấu hiệu hay gặp là tình trạng co cứng cơ ở vùng lưng và chân. Những trường hợp hạ canxi máu diễn biến từ từ, âm ỉ có thể gây các dấu hiệu thần kinh nhẹ như trầm cảm, lú lẫn hay kích thích tâm thần. Phù gai thị và đục thể thủy tinh có thể xuất hiện khi bị hạ canxi máu kéo dài.

Ngoài ra người bị hạ canxi máu còn có các triệu chứng như: rối loạn nhịp tim, tăng phản xạ gân xương. Có cảm giác nóng hoặc ngứa ran hay như kim châm ở bàn tay và bàn chân.

Đối với trẻ sơ sinh, nếu bị hạ canxi máu sẽ có các biểu hiện: trẻ khó bú, khó ăn, bị kích thích vật vã, có khi ngủ gà hoặc chậm chạp, biếng ăn. Trẻ có thể bị co giật và run, có trẻ có thể thấy mê mệt, dễ cáu kỉnh.

Hạ can xi máu khi nào cần gặp bác sĩ?

Khi thấy các trường hợp hạ canxi máu có biểu hiện nghiêm trọng như:

Co giật hoặc động kinh.
Khó ăn, co thắt cơ.
Biểu hiện của cơn tetani là các triệu chứng cảm giác như dị cảm ở đầu chi, môi, lưỡi, bàn cổ chân, đau cơ lan tỏa, co cứng cơ vùng mặt, tay, chân.

Hạ canxi máu cần được điều trị bằng uống, tiêm tĩnh mạch, truyền canxi tĩnh mạch để khôi phục và bổ sung lượng canxi thiếu hụt trong cơ thể.

Điều trị và dự phòng hạ can xi máu

Hạ canxi máu cần được điều trị bằng uống, tiêm tĩnh mạch, truyền canxi tĩnh mạch để khôi phục và bổ sung lượng canxi thiếu hụt trong cơ thể. Nếu hạ canxi máu thứ phát do các bệnh lý khác thì cần kết hợp điều trị dứt điểm bệnh lý đó.

Để phòng bệnh hạ canxi máu cần:

- Chế độ ăn uống hợp lý. Bổ sung lượng canxi hợp lý qua các bữa ăn hằng ngày.

- Bổ sung can xi bằng cách uống các vitamin tổng hợp, vitamin D. Ăn các thực phẩm và các chế phẩm giàu vitamin D như cá hồi, cá ngừ, nước cam, trứng…

- Ăn bổ sung các thực phẩm giàu magie để cải thiện tình trạng, đó là các loại hạt, các loại rau lá xanh đậm, socola, sữa chua, trái cây sấy…

- Duy trì trọng lượng cơ thể bằng việc chơi những môn thể thao phù hợp với sức khỏe và thể trạng, các môn thể thao ngoài trời.

- Đối với trẻ em cần tắm nắng hàng ngày để bổ sung lượng vitamin D cần thiết và tăng cường hấp thu canxi cho cơ thể.

- Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện ra bệnh, sớm điều trị và có hướng xử lý bệnh.

Video: Xe tải ben gây tai nạn khiến một nữ sinh tử vong trước cổng trường.

Bs. Phạm Thanh Chung