'Hạ nhiệt' áp lực thuế quan

Tuần qua, khối ngoại đã quay trở lại trạng thái mua ròng

Tâm lý thị trường cải thiện

Tâm lý thị trường đã có dấu hiệu cải thiện khi dòng tiền bắt đầu quay trở lại, đặc biệt thể hiện ở cả những nhóm cổ phiếu từng chịu áp lực mạnh từ lo ngại chiến tranh thương mại, như xuất khẩu, cảng biển và bất động sản khu công nghiệp.

Các quỹ đầu tư nước ngoài đã giảm đà bán ra và đang tranh thủ tái cơ cấu danh mục, đồng thời gia tăng mua vào một số cổ phiếu. Gần đây, chúng tôi cũng ghi nhận sự quan tâm ngày càng lớn từ các nhà đầu tư tổ chức đối với cơ hội đầu tư vào Việt Nam trong giai đoạn hiện tại, mức độ quan tâm đã tăng đáng kể so với đầu tháng 4. Diễn biến tích cực này được phản ánh rõ nét qua sự hồi phục mạnh mẽ của nhóm cổ phiếu cơ bản, đặc biệt là các ngân hàng hàng đầu và doanh nghiệp chất lượng không chịu tác động từ rủi ro thuế quan. Thậm chí, một số mã đã trở lại vùng đỉnh cũ trước khi chịu áp lực bán tháo do lo ngại về thuế đối ứng hồi đầu tháng 4.

Có ba yếu tố chính hỗ trợ cho xu hướng hồi phục này:

Thứ nhất, định giá các cổ phiếu đã “mềm”. Sau giai đoạn bán tháo, định giá các nhóm ngành nói trên đã giảm sâu, với P/E hiện thấp hơn mức trung bình 5 năm và đang giao dịch quanh mức -1 độ lệch chuẩn, một mức hấp dẫn để xem xét giải ngân.

Thứ hai, lo ngại thuế quan “hạ nhiệt”. Cuộc điện đàm ngày 24/4 giữa Bộ trưởng Công Thương Việt Nam Nguyễn Hồng Diên và Trưởng Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson L. Greer đã mở ra triển vọng tích cực. Cuộc trao đổi được đánh giá là hiệu quả, nối tiếp sau cuộc điện đàm cấp cao giữa Tổng thống Donald Trump và Tổng Bí thư Tô Lâm vào ngày 4/4. Điều này giúp tâm lý nhà đầu tư bớt lo ngại hơn về rủi ro Việt Nam bị áp thuế quan cao như trước. Việt Nam cũng là nước ASEAN đầu tiên đàm phán tích cực với phía Mỹ.

Thứ ba, ngành xuất khẩu chủ lực được kỳ vọng sẽ ít bị ảnh hưởng. Các ngành như thủy sản, may mặc, gỗ, nội thất và đá, vốn là thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam, sẽ có rất ít khả năng nằm trong nhóm bị Mỹ áp thuế, nên khi thỏa thuận thương mại được hình thành, các cổ phiếu đầu ngành thủy sản hay dệt may sẽ có sự hồi phục mạnh mẽ.

Thêm một thông tin tích cực hỗ trợ cho thị trường, đó là Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) chính thức xác nhận hệ thống giao dịch KRX được triển khai vào ngày 5/5 tới. Đây là bước tiến quan trọng, sau rất nhiều lần bị trì hoãn, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam kỳ vọng được nâng hạng lên thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn FTSE vào tháng 9 năm nay.

Tuy nhiên, theo công bố từ phía HOSE, các chức năng mới của hệ thống sẽ chưa triển khai đồng loạt ngay mà sẽ áp dụng theo lộ trình cụ thể. Dù tác động thực tế của hệ thống mới sẽ cần thời gian để phát huy hết hiệu quả, chúng tôi tin rằng trong ngắn hạn, tâm lý tích cực xoay quanh việc triển khai KRX sẽ là yếu tố hỗ trợ cho nhóm cổ phiếu ngành chứng khoán. Nền tảng mới sẽ mở cửa cho nhiều dịch vụ thặng dư trong tương lai, bao gồm bán khống, giao dịch T0... tạo thêm lựa chọn cho nhà đầu tư, dẫn tới tăng thanh khoản trung bình và kéo theo nguồn thu tiềm năng cho các công ty chứng khoán.

Giữ tỷ trọng cổ phiếu ở mức 50 - 70% NAV

Tuần qua, tâm lý thị trường đã khởi sắc trở lại nhờ loạt thông tin tích cực, đặc biệt liên quan đến căng thẳng thương mại Mỹ - Trung. Dù tuyên bố từ các nhân vật chủ chốt đôi lúc mâu thuẫn, gây ra sự bối rối nhất định trên thị trường quốc tế nhưng có hai điểm đáng lưu ý nổi bật: Thứ nhất, Tổng thống Donald Trump đã phát tín hiệu “xuống thang” khi cho biết đang cân nhắc giảm mức thuế áp lên hàng hóa Trung Quốc xuống còn 50 - 60%, một sự mềm mỏng tương đối so với lập trường cứng rắn trước đó. Thứ hai, phía Trung Quốc cũng phát đi tín hiệu tích cực khi xem xét miễn trừ thuế đối với một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ như ethane và thiết bị y tế. Dù chưa đủ để gọi là “hạ nhiệt” rõ rệt, đây vẫn là động thái mang tính xây dựng.

Đây có thể là bước chuyển hướng quan trọng trong tiến trình bình thường hóa quan hệ thương mại giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới. Về mặt thông tin, xác suất xuất hiện tin tích cực có khả năng sẽ gia tăng trong thời gian tới.

Dù thị trường quốc tế đang hồi phục tốt nhờ kỳ vọng gia tăng của giới đầu tư toàn cầu trước những chuyển biến tích cực, song vẫn cần giữ sự thận trọng. Trong quá khứ, ông Trump từng nhiều lần thay đổi quan điểm đột ngột, gây ra những biến động lớn trên thị trường toàn cầu. Do đó, chúng tôi duy trì quan điểm rằng nhà đầu tư nên giữ tỷ trọng cổ phiếu ở mức 50 - 70% tổng tài sản. Trong bối cảnh thị trường còn nhiều bất định, việc duy trì 30 - 50% tiền mặt sẽ là chiến lược phòng thủ hợp lý, vừa giúp bảo toàn danh mục vừa tạo dư địa để giải ngân mua thêm tại các vùng giá hấp dẫn khi thị trường biến động mạnh do những phát ngôn gây sốc từ phía Tổng thống Mỹ.

Về chiến lược quản lý danh mục, chúng tôi khuyến nghị nhà đầu tư tiếp tục tập trung vào các cổ phiếu đã nắm giữ sẵn. Thanh khoản có thể tạm thời suy giảm trong tuần này do tâm lý chốt lời trước kỳ nghỉ lễ dài, đặc biệt khi chỉ còn hai phiên giao dịch đầu tuần. Tuy vậy, sau kỳ nghỉ, chúng tôi kỳ vọng thị trường sẽ sôi động trở lại, khi Mỹ dự kiến công bố kết quả sơ bộ của vòng điều tra thuế đối ứng lần hai trong vòng 2 - 3 tuần tới.

Bên cạnh đó, tiến triển tích cực trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và các đối tác cùng với việc triển khai hệ thống giao dịch mới KRX, cũng được kỳ vọng sẽ là chất xúc tác giúp cải thiện thanh khoản của thị trường chứng khoán trong nước. Trong bối cảnh thị trường “kangaroo”, dao động mạnh nhưng chưa xác lập xu hướng rõ ràng, việc linh hoạt giao dịch quanh các vị thế hiện tại sẽ là chiến lược phù hợp.

Nhà đầu tư có thể tận dụng các nhịp rung lắc ngắn hạn để mua bán linh hoạt với các cổ phiếu đã có sẵn, tối ưu hóa lợi nhuận mà vẫn đảm bảo mức độ chủ động cao khi thị trường biến động.

Chúng tôi không khuyến khích mua dàn trải nhiều mã cùng lúc. Thay vào đó, nhà đầu tư nên chủ động tái cơ cấu danh mục, ưu tiên số lượng đầu cổ phiếu vừa phải, tập trung những mã có nền tảng cơ bản vững vàng và khả năng hưởng lợi nếu tiến trình đàm phán quốc tế có kết quả khả quan.

Trong ngắn hạn, với lượng cổ phiếu chiếm khoảng 50 - 70% tài sản, nhà đầu tư nên phân bổ khoảng 2/3 số cố phiếu này vào các nhóm ngành ít chịu tác động từ thuế và được hưởng lợi từ chính sách vĩ mô, bao gồm ngân hàng, xây dựng - hạ tầng (nhờ đẩy mạnh đầu tư công), bán lẻ và chứng khoán. Phần còn lại của danh mục (khoảng 1/3) có thể dành cho các nhóm cổ phiếu mang tính rủi ro cao hơn nhưng tiềm năng tăng giá lớn như các doanh nghiệp xuất khẩu. Đây có thể là lựa chọn phù hợp để tìm kiếm lợi nhuận trong bối cảnh thị trường đang phân hóa mạnh.

Tyler Nguyễn Mạnh Dũng / Giám đốc cấp cao Nghiên cứu chiến lược thị trường, HSC